Aan Haruki Murakami had ik tot nog toe kennelijk een groot schrijver gemist (nummer 3 (!) in de auteurstoplijst alhier, om maar eens iets triviaals te noemen). Mijn partner liep er het afgelopen jaar behoorlijk mee weg en ook mijn beste vriendin blijkt zijn werk al een jaar of tien te verslinden. Op mijn recentste verjaardag kreeg ik beide delen van De Moord op Commendatore in de schoot geworpen. Omdat het een doorlopend verhaal is, ik het ook zo gelezen heb, en omdat ik de publicatiegeschiedenis (met een paar maanden tussenpauze) gemist had, beoordeel ik beide delen maar gewoon als één geheel.
Vooropgesteld: de man heeft een prettige schrijfstijl. Deel 1 las vrij soepel weg en deel 2 viel weliswaar in mijn vakantie, maar toch, >500 pagina's in een dag of vijf, dan heb je als schrijver iets goed gedaan. Het boek noopt af en toe even tot een stukje Wikipedia'en (hoe zat het ook weer met dat stukje geschiedenis?), ook niks mis mee. Dat het in Japan speelt, is verder geen erg dominant gegeven, op de weinig Westerse namen en een paar keer de rol van een Japanse letter(greep) in een naam na.
(en het love hotel is vast geen uniek Japans verschijnsel, maar dat het een aparte naam heeft...?)
Alle ingrediënten voor minstens vier sterren zijn dus aanwezig... totdat
de Idea verschijnt. Ik zie mensen hier het woord 'surrealistisch' gebruiken, maar ik kom zelf niet zo veel verder dan 'sprookjesflauwekul'.
En waar ik met Commendatore nog enigszins in het reine kan komen (als iets tussen geweten en intuïtie in), wordt het vanaf de doodsteek van Commendatore en de reis door de onderwereld echt flinterdun. En ja, ik ken mijn klassieken (de grotvergelijking, de veerboot van Charon), maar hier kan ik dus niks mee.
Als de verdwijning van Marie een enigszins complementair verloop gehad had, was dat alles wellicht nog tot daar aan toe geweest, maar het is nu dermate prozaïsch (heeft zichzelf verstopt in het huis van Menshiki en kan weer ontsnappen als de schoonmaakploeg komt), dat het ook daar de mist in gaat (de dappere poging van ...stilte... om de twee zaken te linken ten spijt, wat mij betreft). Ten slotte: dat een meisje van 13 en een volwassen man met wie ze in korte tijd een vertrouwensband heeft opgebouwd 3-4 dagen gelijktijdig weg kunnen zijn, zonder dat moeder of politie daar iets achter zoekt, helpt de geloofwaardigheid ook niet mee.
Al met al blijf ik onbevredigd achter: een schrijver met een groot verhaal in zich, die zich tot fantasy-achtige flauwekul moet verlagen om het rond te krijgen. Als dat 'surrealistische' kennelijk een handelsmerk van Murakami is, is het wellicht toch mijn schrijver niet.