Sonnenfinsternis - Arthur Koestler (1940)

Beetje verwarrend om het hier als 'Duits' boek te zien staan. Het is oorspronkelijk inderdaad in het Duits geschreven en daarna vertaald in het Engels. Echter, de oorspronkelijke Duitse tekst is verloren gegaan en elke Duitstalige versie is dan ook weer terug vertaald uit het Engels. Daarom wordt het boek over het algemeen tot de Engelse literatuur gerekend en niet tot de Duitse.

Onlangs is dit beklemmende en nog steeds actuele meesterwerk in een herziene vertaling opnieuw uitgekomen bij de kleine Uitgeverij Schokland in de serie Kritische Klassieken. Ook historisch is het werk van grote waarde door Koestler's haarscherpe analyses van de Partij in Stalin's tijd.

Interessant om te zien hoezeer dit boek Orwell (en diens klassieker 1984) heeft beïnvloed: "For what am I fighting?": George Orwell on Arthur Koestler's "Darkness at Noon" - newstatesman.com

Mooie, beklemmende roman, met een paar prachtige scènes (zoals de scène waarin Roebasjow spreekt met een partijgenoot, in een museum, en dat je dan als lezer heel subtiel merkt: die gesprekspartner, die gaat hierna rap dood.) Ook de sfeer van de gevangenis, inclusief het bonken op de muren en het zeldzame rennen van rondjes: mooi, heel mooi. Als geheel vond ik echter dat het net teveel ontbrak aan nuanceringen binnen de karakters - deze roman leent zich geweldig voor vragen over goed en kwaad, maar die werden (ook impliciet) weinig gesteld. Daarnaast vond ik sommige meer cerebrale passages wat repetitief, net zoals de metafoor van? de constante kiespijn. Daardoor werd dit geen meesterwerk. Maar erg indrukwekkend vond ik 'Darkness at Noon' wel. Begrijpelijk dat dit voor velen als 'n klassieker geldt.

Tot slot wil ik nog wel even aandacht geven aan de prachtige slotalinea, waarin Roebasjows liquidatie wordt beschreven: "Een tweede, verbrijzelende slag trof zijn oor. Daarna was alles rustig. Daar was de zee weer met haar geluiden. Een golf tilde hem langzaam omhoog. Ze kwam van ver en bewoog zich rustig voort, een schouderophalen van de eeuwigheid."