menu

House of Names - Colm Tóibín (2017)

Alternatieve titel: Het Huis van de Namen

mijn stem
3,38 (4)
4 stemmen

Engels
Historisch / Psychologisch

320 pagina's
Eerste druk: Scribner, New York (Verenigde Staten)

‘Ik ben vertrouwd met de geur van de dood,’ zo begint Klytaimnestra haar verhaal. Haar man Agamemnon is jaren geleden met zijn leger naar Troje vertrokken, zij heerst nu over Mycene. Samen met haar minnaar beraamt ze de moord op Agamemnon. Hier vertelt ze waarom. Het huis van de namen geeft een stem aan een van de grootste booswichten uit de literaire geschiedenis. Klytaimnestra is meer dan een wrede moordenares; ze is een rouwende moeder, in de steek gelaten door de goden, verraden door haar man die militair gewin boven de liefde voor zijn kinderen plaatste. Maar wraak is een gevaarlijke emotie.

zoeken in:

avatar van J.Ch.
3,0
Ik had hoge verwachtingen toen ik begon aan House of Names. Ik heb al veel verschillende bewerkingen van het verhaal gelezen en heb onlangs De Oresteia in het theater gezien. Zoals voor alle goede verhalen geldt, ben ik naar elke nieuwe bewerking weer nieuwsgierig. Er worden lang niet zoveel romans geschreven die gebaseerd zijn op Griekse mythologie als ik wel zou willen, dus al met al genoeg reden om uit te kijken naar dit boek.

Het eerste deel stemde me hoopvol. Klytaimnestra vertelt over de moord op haar dochter met zoveel haat en bitterheid dat het bijna tastbaar wordt. Het brengt een verandering in haar teweeg die je heel erg benieuwd maakt naar hoe het voor haar zal eindigen (al is dat strikt genomen geen verrassing meer). Ze merkt al snel genoeg dat ze zichzelf in een lastige positie gebracht heeft en het is fascinerend om te zien hoe ze hiermee omgaat. Over dit eerste deel niets dan lof.

Het blijkt helaas ook meteen het beste deel te zijn geweest (opvallend ook, trouwens, dat in de beschrijving hierboven vrijwel alleen dit deel samenvat). Na de moord op Agamemnon volgen we vrijwel alleen nog Orestes en Elektra. Orestes woont lange tijd in een afgelegen huis met twee vrienden, een deel van het verhaal dat best leesbaar is maar praktisch niets toevoegt aan het geheel. Elektra is opgesloten in het paleis waarin er een constante maar nauwelijks concrete dreiging van gevaar heerst. Dat is aanvankelijk interessant maar gaat op een gegeven moment vervelen. De dreiging wordt namelijk nooit bewaarheid en de situatie staat eigenlijk compleet stil tot de terugkeer van Orestes en de moord op Klytaimnestra. Pas daarna komt Elektra zelf in actie - en dat zien we dan weer alleen vanuit het oogpunt van Orestes, waardoor de opgeleefde interesse voor Elektra weer snel uitdooft.

Sowieso is Klytaimnestra het enige personage dat mij echt interesseerde. Elektra blijft te veel op afstand en Orestes is te veel een pion voor zo ongeveer iedereen om hem heen. Aigisthos lijkt wel boeiend maar komt niet tot leven en Leander is een vlak en saai personage. Toen tegen het einde van het boek Leanders zus Ianthe op het toneel verscheen nadat Orestes haar onder de lijken van haar dode familieleden heeft getrokken leek ze wat nieuw leven in het verhaal te blazen. Tóibín doet echter helemaal niets met haar personage behalve haar inzetten in een vierhoeksverhouding die mij even onrealistisch als irrelevant toescheen.

Wat mij opviel is dat alle verwijzingen naar de Trojaanse Oorlog angstvallig vermeden worden. Ik snap dat het niet de focus is van het boek maar de schrijver doet wel heel duidelijk zijn best om Troje te vermijden. Hij gebruikt 'nieuw veroverd territorium' en dat soort vage beschrijvingen waardoor het alleen maar opvalt dat hij de naam niet noemt, zonder dat het mij duidelijk wordt wat daar het doel van is. Wat ik daarnaast raar vindt, is dat hij een groot deel van het eind van het verhaal weglaat. Orestes wordt nadat hij zijn moeder vermoord heeft, tot waanzin gedreven door de furiën. Het staat Tóibïn natuurlijk vrij om zelf te kiezen welke elementen hij overneemt uit de mythologie, maar dit deel vind ik juist het interessantst aan het personage. In plaats van deze mooie dramatische ontwikkeling krijgen we een Orestes te zien die vooral verongelijkt is omdat de nieuwe leiders niet in hem geïnteresseerd zijn. De schrijver maakt nog een halfslachtige verwijzing naar de oorspronkelijke verhalen door de geest van Klytaimnestra aan Orestes te doen verschijnen maar die scène stelt niets voor en lijkt meer een afterthought (weet hier geen goede vertaling voor, excuus).

Een laatste kritiekpunt is dat het einde vrij abrupt komt. Niet met een abrupte wending of open einde; het lijkt er meer op dat het papier op was of de schrijver geen zin meer had. Sowieso krijg ik de indruk dat de schrijver zich uitgeleefd heeft op het eerste deel en daarna maar wat heeft aangemodderd. Dan vind ik Mykene, dat deels hetzelfde verhaal beschrijft, een stuk beter geslaagd.

Omwille van het sterke eerste deel een zuinige drie sterren.

2,5
Wat ik van Toibín had gelezen (Brooklyn, Nora Webster, Testament of Mary) deed het beste vermoeden, maar House of Names viel tegen. Ik ben het grotendeels eens met de kritiek van J.Ch. hierboven. De personages komen niet echt uit de verf of zijn ten dele ongeloofwaardig, en ook het verhaal vraagt meer dan eens om een stevige korrel zout. Een "zuinige drie sterren" (ik ben meestal gul) lijkt mij in dit geval nog net te veel van het goede: 2,5 dus.

Gast
geplaatst: vandaag om 20:19 uur

geplaatst: vandaag om 20:19 uur

Let op: In verband met copyright is het op BoekMeter.nl niet toegestaan om de inhoud van externe websites over te nemen, ook niet met bronvermelding. Je mag natuurlijk wel een link naar een externe pagina plaatsen, samen met je eigen beschrijving of eventueel de eerste alinea van de tekst. Je krijgt deze waarschuwing omdat het er op lijkt dat je een lange tekst hebt geplakt in je bericht.

* denotes required fields.

Let op! Je gebruikersnaam is voor iedereen zichtbaar, en kun je later niet meer aanpassen.

* denotes required fields.