menu

Nader tot U - Gerard Kornelis van het Reve (1966)

mijn stem
3,93 (58)
58 stemmen

Nederlands
Verhalenbundel
Ideeƫnliteratuur

160 pagina's
Eerste druk: G.A. van Oorschot, Amsterdam (Nederland)

Gerard Reve noemt 'Nader tot U' de voortzetting en voltooiing van 'Op Weg naar het Einde'. Reve, inmiddels bekeerd tot het katholicisme, verbindt in ‘Nader tot U’ het aardse en het verhevene met elkaar. God, liefde en dood vormen de enige werkelijkheid. In het boek wisselen herinneringen, droom en relaas elkaar af.

zoeken in:
5,0
Nee, ik heb hem er niet opgezet.
Maar degene die dit gedaan wil ik ten zeerste bedanken, want ik beschouw dit boek als het beste ooit geschreven in Nederland.

5,0
Maar wat vinden jullie ervan?

Gedurfd.

5,0
Hoe bedoel je gedurfd?
Dat Nader tot U een gedurfd geschreven boek was of dat ik dit boek als het beste ooit geschreven beschouw?

Gedurfd, omdat Reve veel heilige huisjes omver trapt en zelfs durft te spotten met de waarheid.
Het beste boek ooit, dat is de bijbel. Zoveel waarheden op een rij en die ook nog eens grote voorspellende waarde laten zien!

avatar van Raspoetin
4,5
Herkenning

Nu weet ik, wie gij zijt,
de Jongen die ik eenzaam zag te Woudsend en daarna,
nog op dezelfde dag, in een kafee te Heeg.
Ik hoor mijn Moeders stem,
O Dood, die waarheid zijt: nader tot U.


Het beruchte boek Nader tot U van de provocerende performer Gerard Reve heeft op de website aardig wat stemmen, maar toch niet bijzonder veel kritieken. Het komt me zo voor dat de waardering afkomstig is van wat oudere generatie lezers die het boek weliswaar ooit in een ver verleden hebben gelezen, maar er waarschijnlijk geen flauw idee meer van hebben waar het werk daadwerkelijk over ging. De handen worden er niet aan gebrand om er nog verder commentaar op te geven. Wat een gemis is voor de jongere stoute lezers. Hierbij een dappere poging van een onschuldig waarnemer tot het optekenen van een kritiek die alle kritieken overbodig moet maken.

Het vervolg op de roman Op Weg naar het Einde bestaat net als zijn voorganger uit een vijftal gebundelde brieven die eerder voor het tijdschrift Tirade waren geschreven plus ter afsluiting een dertig stuks gedichten of zogenaamde ‘geestelijke liederen’. Terwijl Op Weg naar het Einde nog enige coherentie bevat, zijn de artistieke remmingen in het vervolgdeel compleet losgelaten. Het resultaat is een soort van spirituele mindfuck literatuur dat door de Reve-kenners wordt bejubeld als het hoogtepunt uit zijn oeuvre. In het hippietijdperk van vrijgevochten artistieke en morele vrijheden jaagde Reve half christelijk Nederland de gordijnen in door zijn ‘godslasterlijke’ passages in het boek.

Nader tot U speelt zich voornamelijk af vanuit Huize ‘Het Gras’ in het Friese dorpje Greonterp alwaar Reve leeft met één van zijn vrienden Teigetje temidden van armoede, treurnis en doodsverlangen en waarbij hij lijkt af te glijden tot de rand van totale waanzin. Het schrijfproces ging dan ook gepaard met grote hoeveelheden sterke drank, wat ook uitvoerig te lezen valt, om de melancholie te verdrinken. Deswege wordt het werk dan ook omschreven als een 'drankboek'. De auteur liep niet lang hierna een groot delirium op en het duurde een poos voordat hij weer in staat was om de pen te hanteren.

In Op Weg naar het Einde werd er nog licht gefleurd met de herenliefde; in Nader tot U wordt er geen enkel blad meer voor de mond genomen en worden de homo-erotische verlangens naar smachtende stoute jongens in overwegend matrozenpakjes en Duitse jonge toeristen van de daken geschreeuwd en dat uit zich dan in perverse fantasieën:

‘Daarom breng je een jongen voor hem mee, die helemaal voor hem is, en die voor hem moet knielen. Maar je weet het niet. Ik bedoel als hij de slaaf wil zijn van die jongen die jij meebrengt, vooral als die heel groot en blond en sterk is, en zelf onderworpen en geslagen wil worden en voor hem geknield liggen, dan moet je je daar niet tegen verzetten. Ik ken je geval niet, hoe zal ik het zeggen: de richting van het slaafschap is nog verborgen, het is een martelbloem die zich nog moet ontvouwen, want daarna treedt haar geheimenis uit de verborgenheid. Sjonge jonge.’ (Uit het hoofdstuk ‘Brief uit het Huis Genaamd ‘Het Gras’)

Echter is dit stuk nog preuts vergeleken met andere passages en moest ik als lezer wel de wenkbrauwen fronsen toen ik het volgende stuk las: ‘Terwijl ik de bewegingen van heupen onder zijn blauw verschoten spijkerbroek volgde, vond ik hem nog steeds geil, en overwoog ik spijtig, dat ik geen zusje van vijftien, zestien had, dat ik hem zou kunnen geven opdat hij haar, nadat ik haar onverbiddelijk zou hebben ontbloot, langdurig en grondig zou bezitten, etc.’ (Uit het hoofdstuk ‘Brief in de Nacht Geschreven’)

Ik kan me zo voorstellen dat zulke strapatsen in het huidige tijdperk ertoe zullen leiden dat de overleden schrijver (net als Vladimir Nabokov overigens) door fanatieke woke aanhangers op het digitale platform aan de schandpaal van de intolerantie wordt genageld en met terugwerkende kracht alsnog wordt gecanceld.

Tevens is de bekering tot het katholicisme en de vertwijfelde zoektocht naar God sterk aanwezig: ‘Het is niet zo, dat de Liefde één van Gods attributen is, maar de Liefde is God zelf. Toen er nog niets was, was reeds de Liefde. Uit haar is alles ontstaan, en niets is ontstaan dat niet uit haar ontstaan is. Als niet meer zijn zal, zal nog de Liefde zijn, want de Liefde, en God, dat zijn twee woorden voor één en hetzelfde, onderling vervangbaar, en identiek. Als je het opschrijft, staat het meteen op papier ook.’ (Uit het hoofdstuk ‘Brief in de Nacht Geschreven’)

In hetzelfde hoofdstuk komt ook de gewraakte passage langs waarin het opperwezen voor Reve verschijnt als een muisgrijze Ezel en waarop hij met hem de liefde bedrijft. Dit leidde tot de welbekende absurde rechtszaak het 'Ezelproces'. Ik leerde dat Reve dit stuk in een iets andere vorm al eerder had geschreven in 'Brief aan mijn Bank' voor het homoseksuele tijdschrift Dialoog. Opmerkelijk genoeg werd het verbod op smadelijke godslastering (artikel 147) pas op 1 maart 2014 in Nederland afgeschaft.

Nadat ik het boek uit had dacht ik mijn mening wel redelijk klaar te hebben. Echter toen ik voor mijn kritiek delen van de brieven herlas bemerkte ik dat ik toch niet alles even aandachtig tot me had genomen en het boek hoe clichématig ook, je toch onder de huid kruipt.

Zoals de lugubere passage waarin Reve denkt een oud leraar in de tram te zien zitten. Hierop mijmert hij over een reeds overleden oud lerares in de biologie die hij haatte. ‘Het bericht van haar dood, door zelfmoord, enige jaren later, in het kamp Westerbork, aan de vooravond van het aangekondigde transport naar de gaskamers in Polen, ontroerde mij niet, maar vervulde mij slechts met verwondering: had dan dit wezen, als ik, gevoelens, angst en wanhoop gekend?’ Allesbehalve lichte kost.

Tenslotte als afsluiting, het mooiste en waarschijnlijk bekendste gedicht - veelal te vinden op de kerkelijke websites:

Dagsluiting

Eigenlijk geloof ik niets,
en twijfel ik aan alles, zelfs aan U.
Maar soms, wanneer ik denk dat Gij waarachtig leeft,
dan denk ik, dat Gij Liefde zijt, en eenzaam,
en dan, in zelfde wanhoop, Gij mij zoekt
zoals ik U.


Inhoud:
Brief uit Huize ‘Algra’ (De Landkruiser)
Brief uit het Verleden
Brief door Tranen Uitgewist
Brief in de Nacht Geschreven
Brief uit het Huis Genaamd ‘Het Gras’
Nader tot U (Geestelijke Liederen)
-Altijd Wat
-Droom
-Het Ware Geloof
-Paradijs
-Aan de Maagd, Vierde Persoon Gods
-Drinklied
-Tempo Doeloe
-Drinklied Aangaande het Leven op Aarde
-Drinklied voor de Herfst
-Het Is Maar Net, Zoals Je het Bekijkt
-Gedicht voor Jan W. Jonker
-Gedicht voor Dokter Trimbos
-Gedicht voor Mijn 39ste Verjaardag
-Openbaring
-Een Nieuw Paaslied
-Oost, West
-Van het Een Komt het Ander
-Wiegelied
-Op Mijn Ouderdom
-Bekentenis
-In Uw Handen
-Allerzielen
-Leve Onze Marine
-Dagsluiting
-Danklied voor het Lam
-Gezicht op Kerstmis
-Graf te Blauwhuis
-Herkenning
-Eind Goed, Al Goed
-Aan de Engel

Gast
geplaatst: vandaag om 16:58 uur

geplaatst: vandaag om 16:58 uur

Let op: In verband met copyright is het op BoekMeter.nl niet toegestaan om de inhoud van externe websites over te nemen, ook niet met bronvermelding. Je mag natuurlijk wel een link naar een externe pagina plaatsen, samen met je eigen beschrijving of eventueel de eerste alinea van de tekst. Je krijgt deze waarschuwing omdat het er op lijkt dat je een lange tekst hebt geplakt in je bericht.

* denotes required fields.

Let op! Je gebruikersnaam is voor iedereen zichtbaar, en kun je later niet meer aanpassen.

* denotes required fields.