Le Grand Meaulnes - Alain-Fournier (1913)

Nog een klein stukje erbij gevonden, van het boek zelf, om te laten zien, dat er zich meer in dit boek afspeelt dan in de korte omschrijving staat vermeld.

Zie hieronder:

Ik ben van plan een boek te schrijven, gebaseerd op. de trekken van mijn eigen gezicht, iets dat fundamenteel én aardig is,' schreef Alain-Fournier in 1909. Hij was toen tweeëntwintig jaar oud. 'Le grand Meaulnes' is de enige roman die Alain-Fournier heeft kunnen voltooien en publiceren. Kort daarna, in de eerste maanden van de Eerste Wereldoorlog, sneuvelde hij.Jaren werkte hij geduldig aan zijn roman. Veel van het landelijke leven in zijn geliefde geboortestreek rond Bourges, ten zuiden van Parijs, vindt er een plaats in; het zijn misschien wel de mooiste bladzijden die ooit over het Franse platteland geschreven zijn.Eigen jeugddromen en bezetenheid vormden de aanzet voor het verhaal. Zo kreeg de jonge vrouw die Alain-Fournier in 1905 ontmoette en die in één gesprek een niet te doven vuur in hem ontstak, een stralend evenbeeld in de aanbedene van zijn boek: Yvonne de Galais, de bewoonster van het geheimzinnige landhuis dat de kern van het 'grote avontuur' vormt en aan wie zowel de titelheld als de verteller hun hart verliezen. Alain-Fournier heeft aan drie gedaanten in het boek iets van zichzelf meegegeven: aan de verteller, een eenzame onderwijzerszoon; aan de gekwelde jonge aristocraat Frantz de Galais, wiens jonge bruid er op de huwelijksdag vandoor gaat; en aan de 'grote' Meaulnes, een vrijgevochten schooljongen die, verdwaald tijdens een escapade, terechtkomt op Frantz' bruiloftsfeest en daar verliefd wordt op diens zuster Yvonne. Het feest wordt middenin de nacht afgebroken, Meaulnes verlaat het vervallen landhuis en wordt naar school teruggebracht. Na die nacht gaat hij samen met zijn trouwe vriend, de verteller, op zoek naar het geheimzinnige landhuis en de lieflijke bewoonster ervan.

De grote Meaulnes, de vrijgevochten, boerse schooljongen, hervindt na lang zoeken zijn geliefde Yvonne de Galais, ooit eerder ontmoet tijdens een verblijf op een geheimzinnig, vervallen landgoed, en trouwt met haar. "Maar kan het verleden terugkeren?" luidt een sleutelzin. Het paradijselijke geluk houdt geen stand en een tragedie kondigt zich aan. Treurnis om de vergankelheid van de jeugd. Het poetisch realisme van deze klassieke roman vormt een hecht fundament, dat zin geeft aan het grote avontuur: de zwerftocht van Meaulnes, het feest in het landhuis en de daaruit voortvloeiende dromen en daden. Bovendien brengt de scherpte van het decor het land, de mensen en voorwerpen van toen dichtbij de huidige lezer.

Een schitterend boekje, dat, als je het achter elkaar leest, je volledig grijpt. Jammer dat Fournier zo weinig heeft geschreven en zo vroeg aan zijn einde is gekomen.

Lees hier een column over het boek:

http://www.ans-online.nl/columns/jasper-rijk-diskjockey

Ooit voor het eerst gelezen toen ik een jaar of 16 was. Daarna nog diverse malen herlezen. Het is nog steeds een van de mooiste boeken die ik ken, maar de magie van de eerste keer heb ik nooit meer helemaal terug kunnen vinden. Meestal is dat een teleurstelling bij het herlezen van een boek. Maar bij Le grand Meaulnes past dat gewoon erg goed, omdat dat in feite het thema van het boek is.

Er is net een nieuwe Nederlandse vertaling - nieuwe titel "De Grote Meaulnes" - van deze zgn. "minor classic" verschenen bij Prometheus. De recensent van Het Parool vraagt zich af waarom de nieuwe vertaling zoveel beter zou zijn dan de oude van Max Nord. Maar dat doet er niet zoveel toe want heel terecht merkt hij op dat het boek "een roman (is) die we minstens één keer in ons leven moeten lezen" en daaraan heb ik weinig toe te voegen. Mijzelf koesterend in goede herinneringen gelijk maar de beoordeling bijgesteld.

Aan het eind van dit boek weet ik nog steeds niet wat er nou zo 'great' is aan die Meaulnes. Hij verschijnt plotseling op de school van Monsieur Seurel en zal vanaf de volgende bladzijde spontaan en constant 'great' zijn, en als 'the great Meaulnes' worden aangeduid. Ik miste elke justificatie voor deze bijnaam, en dat stoorde me het meest aan dit boek.
De hoofdstukken zijn kort en het taalgebruik omslachtig, waardoor ik nergens echt meeleefde met de personages of het verhaal. Dit kan te maken hebben met de vertaling die ik las, maar er was één hoofdstuk dat me wel aangreep (de dood van Yvonne de Galais) dus ik zou het niet op een totaal onvermogen van de vertaler kunnen gooien.
Het verhaal zou magisch-realistisch zijn, en het platteland zo betoverend mooi geschreven. Ik vond de stijl maar vlak en vond het 'mechanisme' van het boek te duidelijk zichtbaar tijdens het lezen: ik leek juist te herkennen wat de schrijver aan het doen was, in plaats van dat ik hier zijn boek las.

Alain-Fournier was nog jong toen hij dit schreef. Wie weet hoe zijn talent na 'Le Grand Meaulnes' verder ontwikkeld had kunnen worden en wat hij na de oorlog geschreven zou kunnen hebben....

Eens met bovenstaande. Het is een lief, vlot verteld verhaaltje. Maar het grijpt nergens aan. Geen humor, geen intrigerende personages, het verrast en prikkelt nergens, qua stijl niet erg bijzonder. Ik heb me ermee vermaakt, maar het zal niet lang bij blijven.