menu

Gobal - Bandi (2014)

Alternatieve titels: De Aanklacht | 고발

mijn stem
4,38 (4)
4 stemmen

Koreaans
Verhalenbundel
Politiek / Sociaal

256 pagina's
Eerste druk: Chogabje, Seoel (Zuid-Korea)

Bandi, dat ‘vuurvlieg’ betekent in het Koreaans, is het pseudoniem van een auteur die in Noord-Korea woont en deze verhalen in het geheim schreef. Hij is een door het regime ‘goedgekeurde’ auteur, maar na getuige geweest te zijn van de gebeurtenissen tijdens de jaren tachtig en negentig, nam hij stelling tegen het regime, dat hij verantwoordelijk houdt voor de massale hongersnood en het menselijk lijden in Noord-Korea, waar hij in 'De aanklacht' een stem aan geeft. Met rauwe precisie, absurde satire en onverwachte schoonheid neemt Bandi in 'De aanklacht' de lezer mee naar het Noord-Korea van de jaren 90, tijdens het repressieve regime van Kim Il-Sung, naar personages van vlees en bloed.

zoeken in:
avatar van liv2
Bandi wordt nu al de Noord-Koreaanse Solzjenitsyn genoemd, en zijn stijl wordt vergeleken met die van Gogol en Boelgakov. Unieke fictie die de werkelijkheid van het Noord-Koreaanse regime blootlegt.


avatar van Sol1
5,0
Sol1 (moderator)
Het is in dit soort situaties altijd vrij lastig de schrijver los te zien van wat zijzelf/hijzelf en zijn omgeving ondergaan; je bent al snel geneigd automatisch een ruim cijfer te geven door de loutere ervaringen van de auteur. Door de manier, waarop deze ervaringen hier zijn beschreven, wordt je er echter gelijk in meegezogen. Bandi ('Vuurvlieg') heeft zeer duidelijke schrijverscapaciteiten. In eerste instantie heeft zij/hij die binnen de door het Noord-Koreaanse regiem gestelde grenzen gebruikt. Toen haar/hem duidelijker werd hoe dat regiem in elkaar steekt, zijn door Bandi in het geheim verhalen opgesteld, waarin dat regiem steeds verder aan de kaak wordt gesteld. Het was daarbij voor Bandi gelijk al te overzien, dat die verhalen slechts buiten Noord-Korea konden worden gepubliceerd.

Deze bundel bestaat uit de volgende zeven verhalen, met daarbij de manuscript-datum:
- Verslag van een deserteur, 12 december 1989;
- Stad der Spoken, april 1993;
- Het Leven van een Strijdros, 29 december 1993;
- Zo Dichtbij, Maar Toch Zo Ver Weg, 7 februari 1993;
- Pandemonium, 30 december 1995;
- Op het Toneel, 29 januari 1995;
- De Rode Paddenstoel; 3 juli 1993.

De verhalen zijn vrij direct van karakter, soms zeer indringend en lijken op sommige momenten ook een autobiografisch karakter te dragen. Het is heel kort wennen aan de Noord-Koreaanse namen, maar de kracht van de verhalen houdt de aandacht al snel gevangen. Behalve de fouten van het regiem, valt de veerkracht van de bevolking op; voor zover de verhalen van Bandi tenminste representatief zijn voor de Noord-Koreaanse bevolking als geheel.

De stem van Bandi zou uniek moeten zijn, omdat er sprake is van een auteur die nog steeds leeft onder het regiem (er zijn diverse Noord-Koreaanse auteurs bekend, die hun land ontvlucht zijn).

De originele manuscripten van het werk van Bandi, zijn uit Noord-Korea gesmokkeld. De Nederlandse vertaling van het werk (Ambo Anthos 2017), geeft in appendices gedetailleerd aan hoe dat in zijn werk is gegaan. De oorspronkelijke manuscripten bestaan uit zevenhonderdvijftig vellen met elk (circa) tweehonderd lettertekens.
Die Nederlandse vertaling heeft door Linda Broeder overigens uit het Engels plaatsgevonden, dus niet rechtstreeks uit het Koreaans.

In de Nederlandse editie, zijn daar twee gedichten van Bandi aan toegevoegd: eentje als voorwoord, eentje als dankwoord achteraf. Die twee gedichten zaten bij de gesmokkelde stapel manuscripten.
In het eerste gedicht schrijft Bandi over zichzelf: "... ...Gedoemd om slechts te stralen in een wereld van duisternis, ... ...", wat een verklaring vormt voor haar/zijn pseudoniem.
In het tweede gedicht, schrijft Bandi onder andere:
"Ook al zijn ze zo droog als de woestijn
En zo ruig als het grasland
Zo armoedig als een invalide
En zo primitief als stenen werktuigen
Lezer!
Ik smeek u mijn woorden te lezen."

Hoewel dat door bepaalde details niet altijd even aangenaam is, is de oproep van Bandi in meerdere opzichten terecht. Geen genoeglijk leeswerk dit boek, maar wel zeer interessant.

avatar van Sol1
5,0
Sol1 (moderator)
liv2 schreef:
Bandi wordt nu al de Noord-Koreaanse Solzjenitsyn genoemd, en zijn stijl wordt vergeleken met die van Gogol en Boelgakov.


Bovenstaande quote komt uit een aankondiging van 28 november 2016 van de voorjaarsuitgaven van uitgeverij Ambo Anthos.

Ik ben toch al nooit zo weg van dit soort kreten van uitgevers; het lijkt me tenslotte meer iets voor lezers om dit te beoordelen. Het is dan wel weer grappig om op de achterflap van de uiteindelijke publicatie te lezen, dat de naam van Boelgakov is veranderd in ... ... Tsjechov.

avatar van LimeLou
4,0
Wat ik, ondanks dat dit een geweldig boek is, moeilijk kan geloven is wat we allemaal nu weten van de schrijver, Bandi. Volgens het nawoord is Bandi schrijver bij de Noord-Koreanse staatsbond voor schrijvers, is hij in 1950 geboren, woont in een stadje in het noorden van Noord-Korea én publiceerde hij in de jaren '70 veel in een staatsblad. Dan vraag ik me toch af: verklap je dan niet te veel? Met deze informatie kunnen Noord-Koreaanse inlichtingendiensten gemakkelijk een paar verdachten op het spoor zijn en misschien Bandi zelf vinden.

Nu klinkt dit vast heel respectloos, maar door de informatie die ik voorgeschoteld kreeg (ondanks dat verscheidene namen, jaartellen en feiten aangepast waren), twijfelde ik of Bandi wel een echt persoon is die daadwerkelijk in Noord-Korea woont. Het is een krachtig beeld voor vele lezers: een eenzame schrijver in een totalitaire staat die met verve een hypocriete en mensonterende maatschappij beschrijft. Ik zet dus mijn vraagtekens achter het bestaan van Bandi, of in ieder geval hoe de figuur van Bandi naar de buitenwereld wordt gebracht, vanwege het feit dat Noord-Korea zo'n beetje de strengste politiestaat is die ik kan bedenken.

Een deel van mij hoopt dat ik ongelijk heb, omdat ik het zeer ontroerend vind, dat er zoveel rechtvaardigheidsgevoel schuilt in een geweldige auteur in misschien het meest onrechtvaardige land ter wereld. Het geeft mij hoop dat er vergelijkbare samizdat-auteurs zijn in Noord-Korea. Een deel van mij hoopt echter ook dat ik gelijk heb, en dat Bandi niet bestaat, dat het een product is van Amerikaanse en/of Zuid-Koreaanse propaganda. Want wat als Bandi op wordt gepakt? Betrapt? Ik moet er niet aan denken...

Dit ging even 'off-topic', maar laat ik het nu over het boek zelf hebben, want 'Gobal' is een goed boek. Nee, meer dan een goed boek.

Centraal in dit boek staat het woord 'aanklacht'. Bijna ieder individu in Noord-Korea staat onder constante verdenking. Waarvan? Kort gezegd: landverraad. Of dit nu klagen is over voedseltekort of over een grap die te ver gaat, werkelijk de meest kleine zaken kunnen een aanleiding vormen voor een enkele reis naar een 'heropvoedingskamp' of erger. De constante noodzaak om je gevoelens te verbergen voor je omgeving, indien je betrapt wordt op ongewenst gedrag, en bewust te zijn van je rangorde in de maatschappij (ironisch voor een land dat zich communistisch/marxistisch noemt), zorgen voor de spanningen die de hoofdpersonages met zich meedragen in Gobal.

Hoewel de schrijfstijl niet bijzonder subtiel is qua symbolisme en de dialogen een beetje geforceerd aanvoelen, weet Gobal heel goed sfeer en de innerlijke dilemma's van de personages neer te pennen. Ik voelde in bijna elk geval intens mee met de personages, die elk mogelijk onrecht in hun handen krijgen geworpen en met hun ellende nergens naartoe kunnen. De intense hopeloosheid die hieruit voortvloeit, heb ik tot nu toe slechts ervaren in het boek 'Een droog wit seizoen' van André Brink.

avatar van Sol1
5,0
Sol1 (moderator)
LimeLou schreef:
Dan vraag ik me toch af: verklap je dan niet te veel? Met deze informatie kunnen Noord-Koreaanse inlichtingendiensten gemakkelijk een paar verdachten op het spoor zijn en misschien Bandi zelf vinden.

Die gedachte heb ik ook even gehad, er zullen niet veel personen zijn die aan een dergelijke beschrijving voldoen. Als je echter kijkt naar de manuscript-data, zie mijn mail van 14 oktober 2017, zit er een serieus tijdsverloop tussen het schrijven door 'Bandi' en de publicatie van zijn verhalen in het Westen. Misschien is Bandi al lang overleden. Of er zijn een aantal zaken rond de persoon gefingeerd om 'Bandi' te beschermen.

LimeLou schreef:
Het is een krachtig beeld voor vele lezers: een eenzame schrijver in een totalitaire staat die met verve een hypocriete en mensonterende maatschappij beschrijft. Ik zet dus mijn vraagtekens achter het bestaan van Bandi, of in ieder geval hoe de figuur van Bandi naar de buitenwereld wordt gebracht, vanwege het feit dat Noord-Korea zo'n beetje de strengste politiestaat is die ik kan bedenken.

Er zijn inderdaad mensen, die onder dergelijke omstandigheden bezwijken, maar er zijn ook genoeg voorbeelden te vinden van mensen, die dan door de tegendruk van een totalitair regiem 'boven zichzelf' lijken uit te groeien.

avatar van LimeLou
4,0
Sol1 schreef:
(quote)

Die gedachte heb ik ook even gehad, er zullen niet veel personen zijn die aan een dergelijke beschrijving voldoen. Als je echter kijkt naar de manuscript-data, zie mijn mail van 14 oktober 2017, zit er een serieus tijdsverloop tussen het schrijven door 'Bandi' en de publicatie van zijn verhalen in het Westen. Misschien is Bandi al lang overleden. Of er zijn een aantal zaken rond de persoon gefingeerd om 'Bandi' te beschermen.

Dat hoop ik! Niet dat Bandi overleden is, maar dat er veel zaken gefingeerd zijn of dat er doelbewust verkeerde informatie met ons lezers is gedeeld over hem.

(quote)

Er zijn inderdaad mensen, die onder dergelijke omstandigheden bezwijken, maar er zijn ook genoeg voorbeelden te vinden van mensen, die dan door de tegendruk van een totalitair regiem 'boven zichzelf' lijken uit te groeien.


Sorry, maar ik deel je voorzichtige optimisme niet. In vele dictatoriale staten is het inderdaad nog mogelijk om tegen het regiem te schrijven zonder betrapt te worden. Maar in een land waar mensen onder een constante, stalinistische terreur leven, en waarin elk aspect van je dagelijkse leven gecontroleerd wordt (geen privacy) en waar subversief gedrag snel verlinkt wordt, betwijfel ik of het überhaupt mogelijk is om te schrijven wat Bandi heeft geschreven. Niet dat hij letterlijk wat hij schreef niet op papier heeft kunnen zetten, maar dat hij wellicht in de tussentijd is 'betrapt'.

Er is een duidelijk verschil tussen een 'softe dictatuur' zoals bijvoorbeeld Turkije en een 'harde dictatuur' zoals Noord-Korea tegenwoordig en de Sovjet-Unie onder Stalin vroeger. Ik denk dat schrijvers in de laatstgenoemde soort dictatuur bijna niet hun werk naar buiten kunnen brengen (lees: smokkelen), omdat werkelijk het hele leven in dienst staat van de staat en verdacht gedrag heel snel opgemerkt wordt. Heeft een collega, een vriend, kennis of familielid niet iets opgemerkt aan Bandi en hem aangegeven? Dat lijkt me van wel. Ik ben echter een pessimist, dus hopelijk zit ik er dik naast!

Misschien ben ik wel te kritisch over de oorsprong van 'Gobal' en ik erken de mogelijkheid dat ik ernaast kan zitten en dat Bandi een echt mens is in Noord-Korea die thuis werkt en niet alleen door de staat goedgekeurde verhalen uitpompt, maar heimelijk verhalen uit het hart schrijft. Maar Gobal naar buiten laten smokkelen en publiceren is toch haast suïcidaal van Bandi?

Gast
geplaatst: vandaag om 14:26 uur

geplaatst: vandaag om 14:26 uur

Let op: In verband met copyright is het op BoekMeter.nl niet toegestaan om de inhoud van externe websites over te nemen, ook niet met bronvermelding. Je mag natuurlijk wel een link naar een externe pagina plaatsen, samen met je eigen beschrijving of eventueel de eerste alinea van de tekst. Je krijgt deze waarschuwing omdat het er op lijkt dat je een lange tekst hebt geplakt in je bericht.

* denotes required fields.

Let op! Je gebruikersnaam is voor iedereen zichtbaar, en kun je later niet meer aanpassen.

* denotes required fields.