menu

Born to Run - Bruce Springsteen (2016)

Alternatieve titel: Born to Run: Mijn Verhaal

mijn stem
3,95 (37)
37 stemmen

Engels
Autobiografisch

529 pagina's
Eerste druk: Simon & Schuster, New York (Verenigde Staten)

De afgelopen zes jaar heeft Bruce Springsteen in stilte en vol overgave zijn levensverhaal opgeschreven. De magie die zijn songteksten zo bijzonder maken spatten ook van elke pagina van dit boek af. Met ontwapenende openhartigheid vertelt hij voor het eerst over de persoonlijke problemen die zijn beste werk hebben geïnspireerd en hij laat zien waarom de song Born to Run veel meer over hem vertelt dan wij tot nu toe aannamen.

zoeken in:
avatar van Theunis
5,0
Het is 14 juni 2016. Ik loop door het centrum van Den Haag. Het is niet heel warm voor de tijd van het jaar. Als ik omhoog kijk zie ik grijs wolkendek dreigend over de stad hangen. Ik vraag me af of we het droog kunnen houden vanavond. Alsof regen deze avond zou kunnen verpesten. Het zal hoe dan ook memorabel worden. Al weken kijk ik hier naar uit. Alsof ik in een ’69 Chevy 396 op een lange Amerikaanse snelweg de horizon tegemoet rijd. De ramen naar beneden gedraaid, de warme zon tegemoet. Alsof de hemel op het asfalt op me ligt te wachten. Als ik op het veld om me heen kijk vraag ik me af of het ook tegen zou kunnen vallen. Duizenden mensen met hoge verwachtingen. Bruce zal het wel even laten zien. De grootste valkuil voor hoge verwachtingen is dat ze moeilijk waar te maken zijn. Langzaam begint het op te klaren. Als Bruce met zijn E Street Band het podium beklimt om half acht, schijnt de zon.

Vier maanden later, op een donkere herfstavond, zit ik naar het scherm van mijn laptop te staren, op zoek naar woorden voor de autobiografie van Bruce Springsteen die ik even daarvoor heb uitgelezen. De zon is al een tijdje onder. Het zou net zo goed het holst van de nacht kunnen zijn. In anderhalve week ben ik door het leven van Springsteen gereisd. Het is maar een verhaal van het verhaal, schrijft Bruce. Alles is een momentopname. Hij heeft het in het tijdsbestek van zeven jaar geschreven, met lange tussenpozen waarin het boek weglegde. Ik moet proberen zijn woorden, zijn verhaal, zijn leven, recht te doen in een kleine hoeveelheid woorden. Het zullen ongetwijfeld vooringenomen, partijdige, subjectieve woorden worden. Over iemand die je leven zo heeft beïnvloed (want dat durf ik wel te stellen) kun je nauwelijks nog objectief oordelen.

Bruce start zijn verhaal bij het begin. Hij beschrijft zijn jeugd in Freehold, New Jersey. Vrij snel wordt duidelijk dat het een heel persoonlijk verhaal wordt, dat hij zichzelf en zijn omgeving niet zal sparen. Je voelt dat je als lezer heel dichtbij gaat komen. Als je het oeuvre van Springsteen kent, weet je dat zijn vader een grote rol heeft gespeeld in zijn leven. Bruce is echter, zo zegt hij nu, in zijn liedjes niet altijd even eerlijk voor zijn vader geweest. In het boek nuanceert hij het beeld dat we tot nu toe van zijn vader hadden. De man bleek geestesziek te zijn. Bruce beschrijft dat hij op een avond boos uit bed stapte. Zijn vader stond dreigend tegenover zijn moeder te schreeuwen. Bruce had een honkbalknuppel meegenomen, besloop zijn vader van achteren en sloeg hem hard tussen zijn schouderbladen. Bang voor de reactie wachtte Bruce af. Zijn vader draaide zich rustig om, keek zijn zoon en na een korte weifeling zei hij: “Je moet je moeder altijd blijven beschermen.” Was er eindelijk iets van respect voor de onzekere, jonge Bruce?
Die onzekerheid, of de zoektocht naar zichzelf, is een andere rode draad in het boek. Nadat hij “Born to Run”, het album, na een slopende studiosessie voor het eerst heeft beluisterd walgt hij ervan. Pas nadat men lang op hem heeft ingepraat laat hij het rusten. Het zal de grote doorbraak worden. Het liedje, het album, zijn autobiografie. Ze heten niet voor niets “Born to Run”. Bruce lijkt voor iets of iemand op de vlucht te zijn: “… in life all I could find was a present I could take no comfort in, a future with harsh limits, a past I was struggling to come to terms with … “. Zo lang er opgetreden kan worden, zo lang er platen kunnen worden gemaakt, zo lang er gewerkt kan worden, is het relatief rustig in zijn hoofd. Maar altijd is er die vlucht. Als er iemand te dichtbij komt, laat hij het niet toe. Bruce beschrijft halverwege het boek hoe hij op een avond de donkere slaapkamer in gaat waar zijn toenmalige vrouw vredig ligt de slapen. Het lampje op het nachtkastje veroorzaakt een glinstering op zijn trouwring. Op een of andere manier is er iets dat hem zegt dat hij de ring nooit zou moeten afdoen. “I sat on the edge of the bed, gave it a light tug and watched as it slid off my finger. An ocean of despair swept over me and I felt faint. My pulse leapt and I could feel my heart threatening to push through my chest.” Bruce vraagt zich in het boek af of het zijn bindingsangst veroorzaakt is doordat hij de eerste jaren van zijn leven heel vrij opgevoed is door zijn grootouders. Misschien ook, lijkt hij meer op zijn vader dan hij gedacht heeft, en is hij bang om zelf een relatie aan te gaan, bang om anderen pijn te doen.

De vroege zomeravond valt langzaam over Den Haag. Bruce bespeelt zijn mondharmonica, zet even later de eerste regels van “The River” in. “I come from down in the valley.” De duizenden zingen mee. Opeens realiseer ik me dat hij het toch weer voor elkaar aan het krijgen is. Het is alsof je langzaam omhoog getrokken wordt, alsof je je niet meer op het veld bevindt, maar dat je er enkele millimeters gewichtloos boven zweeft. Het gebeurt niet onmiddellijk, het heeft even tijd nodig, maar als het concert een tijdje onderweg is begint de hypnose te werken. Het laat je pas los als hij het podium heeft verlaten. Of misschien zelfs enkele dagen later.
Het is hem toch weer even gelukt om de tijd stil te zetten. Voor ons, maar zeker ook voor zichzelf. Iets wat zijn vele en lange optredens zou kunnen verklaren. “Better off in that lovely timeless world inside my head.”
De outro van “The River” is waanzinnig. De regisseur beleeft hier zijn finest moment. Minutenlang, terwijl we Bruce op zijn mondharmonica zien spelen, zien we op het scherm naast hem het gezicht van een jonge vrouw die vol bewondering en lichte ontroering naar het podium staart. De regisseur laat het beeld van de jonge vrouw overlopen in de het beeld van de intens spelende zestiger. In het boek lezen we dat Bruce het nummer heeft geschreven voor zijn zus die destijds heel jong zwanger raakte. Terwijl we de zon langzaam onder zien gaan, wordt en Haag stil, alsof iedereen voelt dat er iets in het lied is dat tijdloos is, dat het, misschien wel meer dan ooit, iets zegt over onze levens. “Is a dream a lie if don’t come true or it something worse?”

Je zou het niet zeggen als je hem op zijn zesenzestigste op deze manier op het podium ziet bewegen, maar Bruce beschrijft dat hij een moeilijke tijd achter de rug heeft. Zonder medicatie zou hij het misschien nooit gered hebben. “The fire in me felt like it had gone out and I felt dark and hollow inside.” Op een gegeven moment kan hij niets anders dan huilen. Wat er ook gebeurde, wat er ook gezegd werd, er kwamen alleen maar tranen. Het leven van zijn vader lijkt hem te achtervolgen. De laatste anderhalf jaar schijnt het goed te gaan, maar hij is op zijn hoede. Bruce toont vaker deze onweerstaanbare kwetsbaarheid in het boek. Hij is open, is op geen enkele vorm van zelfmedelijden te betrappen en durft zijn ware zelf ook in al zijn ellende te tonen. Het raakte me diep. Meerdere keren was ik tot tranen toe geroerd. Misschien heeft dit te maken met het feit dat zijn verhaal, zijn liedjes diep onder mijn huid zijn gekropen. Misschien raakte het me ook zo omdat hij zijn strijd zo zichtbaar en intens heft geuit. Misschien ook, heeft dit te maken met het feit dat ik zijn strijd herken. “I fought my whole life, studied played, worked, because I wanted to hear and know the whole story, my story, our story, and understand as much of it as I could.” Maar het zou er ook mee te maken kunnen hebben dat dit boek gewoon heel goed geschreven is, dat de passages goed gekozen zijn en dat hij, zoals we van hem gewend zijn, zijn hele ziel en zaligheid in dit project heeft gestopt. Alles wat hij doet, doet hij met een waanzinnige intensiteit. Hij zou, zo schrijft hij, ook genoegen nemen met twee woorden op zijn grafsteen: “Soul Man”.
Voor mij zijn de mooiste momenten in het boek, de kleine momenten. De momenten waarop hij heel dicht bij zichzelf en de mensen in zijn omgeving komt. Als hij naast het sterfbed van The Big Man, Clarence Clemons, zit en “Land of Hope and Dreams” voor hem speelt. Als hij na de dood van zijn vader twee weken niet binnen wil slapen. Als zijn huidige vrouw, en lid van de E Street Band, hem van bed roept omdat hij de ochtenden met zijn jongere kinderen niet mag missen. Als hij op een roadtrip door Amerika opeens terug wil naar een dorpje waar hij even daarvoor was, omdat het tafereel daar iets in hem losmaakte. Tijdens die fragmenten waan je je als lezer heel dichtbij, ook al blijft het verhaal dat Bruce heeft opgeschreven is maar een verhaal van zijn levensverhaal. Zoals mijn verhaal over de autobiografie ook maar een tip van de sluier is. Voor de rest kan ik verwijzen naar het boek en natuurlijk naar de muziek. Mijn bewondering voor Bruce Springsteen is na het lezen van het boek alleen nog maar groter geworden. Dat zal ongetwijfeld te maken hebben met mijn eigen levensverhaal.

In Den Haag spreekt Bruce het publiek amper toe, iets wat hij normaal gesproken wel doet. Misschien vond hij dat de muziek boekdelen sprak, misschien had hij een slecht moment. Hoe het ook zij, de hoge verwachtingen heeft hij opnieuw kunnen waarmaken. Bruce eindigt het optreden in zijn eentje, alsof hij nog even wil benadrukken dat het Bruce Springsteen & The E Street Band is. Hij is The Boss. Hij is geen frontman van de band, de band begeleidt hem. In het eerste deel van het boek komt de jeugd naar voren, de manier waarop hij van band naar band uiteindelijk de E Street Band om hem heen verzamelde. De enige manier waarop een band volgens Bruce zo lang bij elkaar kan blijven is door een dictatoriale democratie. Iedereen mag inbrengen wat hij wil inbrengen, maar ik bepaal wat we gaan doen. Het zorgt voor strubbelingen, voor conflicten, maar het heeft er ook voor gezorgd dat we nog steeds bestaan. Het liedje waar hij in Den Haag mee eindigt is: “This Hard Land”. “Stay hard, stay hungry, stay alive, if you can, and meet me in a dream of this hard land.” Zijn stem galmt over het Malieveld. Duizenden mensen luisteren ademloos, alsof iedereen in zijn eentje staat te luisteren.
Op een nacht droomde Bruce dat zijn vader, die al een tijdje was overleden, in het publiek naar zijn zoon zit te kijken. Bruce knielt naast hem neer en samen kijken ze naar wat er op het podium gebeurt. Dan raakt hij zacht de arm van zijn vader aan. “Look, Dad, look … that guy onstage … that’s you … that’s how I see you.”
Als hij dan toch echt weg is, loop ik samen met mijn ouders door de Haagse nacht naar het hotel. Het was een lange avond, het is nog een heel eind lopen. Mijn vader, iets jonger dan Bruce, is doodop. We zoeken snel een terrasje op, zodat we even kunnen uitrusten. Mijn vader en ik bestellen een biertje. Mijn moeder wil een jus d’orange. “Wel stom dat hij dat mooie liedje niet speelde”, zegt mijn moeder. “Tougher than the Rest”, bedoelt ze. Verder hebben ze genoten vanavond. Met volle teugen. “Proost, jongen”, zegt mijn vader. Glazen klinken. We drinken nog een tweede biertje, hebben elkaar niet veel meer te vertellen. Een aantal terrassen verderop zingt een groep mensen “The River”. De klanken lijken ergens op het lege, donkere plein te verdwijnen, maar bereiken toch onze tafel. We glimlachen naar elkaar. Als we na een tijdje op staan besef ik dat een wandeling naar het hotel er niet meer in zit. “Zullen we maar een taxi nemen?” stel ik voor. Ik verbaas me als ze allebei snel toestemmen. Plotseling realiseer ik me weer dat ze ook niet meer zo jong zijn. Even later stap ik alleen mijn hotelkamer binnen. Als ik in het donker op het iets te harde hotelbed lig, zweven er nog een tijdlang flarden van de avond voorbij in mijn gedachten. De nacht lijkt eindeloos, maar ergens tegen de ochtend val ik nog in slaap. Als ik ’s ochtends wakker wordt weet ik even niet meer waar ik ben.

avatar van Jason82
Prachtige recensie Theunis

5,0
Mooier dan het verhaal van Theunis kan ik het niet maken ! Prachtig. Eerder had ik al de biografie van Bruce, geschreven door Peter Ames Carlin, gelezen. Zijn eigen verhaal gaat veel verder en is uitgebreider. Een juweeltje voor elke fan van Springsteen.


4,0
Theunis schreef:
Het is 14 juni 2016. (...)even niet meer waar ik ben.

nou het boek hoef ik niet meer te lezen dus....

avatar van Donkerwoud
Maar hij gaat dus verhuizen naar het dorp van wijlen mijn opa en oma: 'Bruce Springsteen wil emigreren naar Zeeland' | Omroep Zeeland - omroepzeeland.nl

avatar van Jason82
Dan komt hij bij mij in Goes maar een keer een biertje drinken ?

avatar van iggy
3,0
Voor een fan ongetwijfeld een soort van Springsteen bijbel. Aangezien ik geen echte fan ben is dit boek me wat saai. Geen smeuïge R&R verhalen vol met sex, drugs en drank excessen. Dus ook geen afkickklinieken enz enz. Bruce is bijna een gewone doorsnee man. Maar wel een met een hoop talent. En tuurlijk siert hem dat. Persoonlijk lees ik liever boeken over muzikanten die wel alles hebben uitgevreten wat er maar uit te vreten valt. Ach het is weer eens iets anders.

3,0
Ik ben wel een fan van Bruce en ben naar aanleiding van dit boek ook wel veel van z'n oudere cd's gaan beluisteren. Vond de verhalen over het ontstaan van z'n band en albums interessant. Maar er zitten ook wel stukken in waar ik maar moeilijk doorheen kwam; met name beschrijvingen uit zijn jeugd, familieleden en bandleden (en ik ben niet zo'n fan dat ik die allemaal ken). Het grootste talent van Springsteen vind ik zijn vermogen om steeds maar weer goede muziek / teksten te componeren.

Heb 'm overigens als audioboek beluisterd, ingesproken door The Boss zelf!

Gast
geplaatst: vandaag om 12:48 uur

geplaatst: vandaag om 12:48 uur

Let op: In verband met copyright is het op BoekMeter.nl niet toegestaan om de inhoud van externe websites over te nemen, ook niet met bronvermelding. Je mag natuurlijk wel een link naar een externe pagina plaatsen, samen met je eigen beschrijving of eventueel de eerste alinea van de tekst. Je krijgt deze waarschuwing omdat het er op lijkt dat je een lange tekst hebt geplakt in je bericht.

* denotes required fields.

Let op! Je gebruikersnaam is voor iedereen zichtbaar, en kun je later niet meer aanpassen.

* denotes required fields.