Unterleuten - Juli Zeh (2016)

Een volledige website gewijd aan dit boek, met plattegrond en personage-overzicht...


Juli Zeh – Unterleuten | Luchterhand

****

NRC recensie

****

Volkskrant recensie

'Ons Soort Mensen' kan je het best omschrijven als een samenlevingsroman. Een kruising tussen de genres streek/familie en sociaal maar met een spanningsboog die aan een thriller doet denken.

Juli Zeh weet deze drie genres perfect tot één geheel te versmelten. Ze geeft vooral heel erg goed de mentaliteit van haar personages weer:

Enerzijds zijn er de mensen die al hun ganse leven in een dorp (Unterleuten) wonen. Een dorp dat aangewezen is op een eigen drinkwaterput, waar geen riolering is en dat eigenlijk totaal is afgesloten van de buitenwereld. Die mensen voelen het dorp aan als een gevangenis. In Unterleuten leest men geen kranten, kijkt men vrijwel nooit televisie, interesseert men zich niet voor de buitenwereld én belt men nooit de politie. Om de eenvoudige reden dat men houdt van zijn vrijheid. Wie niets leest of aanklikt wordt niet geregeerd.

Anderzijds zijn er personages die van de grootstad Berlijn naar het dorp verhuizen. Zij zien Unterleuten als een bevrijding maar vergeten vooral de eeuwenlange vastgeroeste tradities. Er is dus een enorme kloof tussen de opgeleide, geglobaliseerde elite en zij die achtergebleven zijn in de periferie.

Wanneer er plannen zijn om een windmolenpark neer te poten aan de rand van het dorp gaan alle poppen aan het dansen. Iedereen verdedigt zijn eigen belangen. En het 'paradijs' wordt een hel, voor iedereen.

Een vleugje maatschappijkritiek, een vleugje thriller. Een mooi, onderhoudend en meeslepend boek. Juli Zeh kan vertellen als geen ander, zoveel is zeker. Maar daar blijft het dan ook bij .....

Goede roman over hoe dorpspolitiek en -geschiedenis in korte tijd een hele sociale samenleving kapot kan maken. Doordat je in de hoofden van verschillende karakters kruipt verveelt het dikke boek niet. Heel knap gedaan.

Waar ontbreekt het dan aan?

Er komen wel twaalf verschillende mensen aan het woord, waaronder tien dorpsbewoners. Toch is het vanaf het begin interessant om de mensen te leren kennen en te proberen om hun verhoudingen te begrijpen. Ik vind het ontzettend knap gedaan, want in zo’n dorp gaan allerlei verhalen rond en niemand weet alles, maar het past allemaal als puzzelstukjes in elkaar.

Het boek barst van de tegenstellingen, die in de gedachten van de diverse hoofdpersonen worden geduid. Juli Zeh beschrijft het allemaal beeldend en af en toe zijn er prachtige filosofische gedachten of natuurbeschrijvingen.

Ons soort mensen – Juli Zeh | Lalagè leest - lalageleest.nl

Een hoop gekonkel en valse aannames in een geisoleerde gemeenschap in de ehemalige DDR. Vechten tegen windmolens, letterlijk en figuurlijk. Het gaat er soms hard aan toe en het is lastig om een sympathiek personage te vinden, de burgemeester is de uitzondering, maar voor de rest zijn het ofwel zakken hooi of een beetje sneue types. Of beide. Derde Zeh boek dat ik las, maar zeker niet de laatste.

In de nachten van donderdag op vrijdag en vrijdag op zaterdag is de 3 delige verfilming van Unterleuten op de Deutsche TV.

Een boek waar ik even ‘in moest komen’, maar daarna vloog ik er ook doorheen. Ondanks de dikte, geen moment verveeld.

Als gevolg van de globalisering zijn alle wereldsteden op elkaar gaan lijken, terwijl de tegenstelling met het platteland groter geworden is. Het verschil tussen Berlijn en Tokyo is kleiner dan het verschil tussen Berlijn en een dorpje zeventig kilometer noordwaarts. Toen Juli Zeh zelf naar zo'n gehucht verhuisde om aan de stadsdrukte te ontsnappen, vond ze inspiratie voor het fictieve Unterleuten. Dit boerengat met tweehonderdvijftig inwoners ligt in het noorden van deelstaat Brandenburg, dus in het voormalige Oost-Duitsland. Na de val van de Muur zijn de dorpelingen door blijven leven alsof de Wende nooit plaatsgevonden heeft. In de D.D.R. was iedereen arm, maar er was wel een gemeenschapszin. Het kapitalisme bracht welvaart, maar ook individualisme.

Wanneer een bedrijf tien windmolens wil plaatsen, leidt dat tussen een botsing tussen deze twee levenshoudingen. Ironisch genoeg is een van de grootste tegenstanders een milieuactivist. Vogelbeschermer Gerhard lijdt aan het nimby-syndroom. Hij is vóór hernieuwbare energie, maar niet in z'n achtertuin. Hij is naar het platteland verhuisd op zoek naar idyllische rust, maar dat blijkt tegen te vallen, met lawaai, stank en burenvetes. Kemphanen komen er letterlijk en figuurlijk in voor.

Het verhaal wordt verteld vanuit een meervoudig perspectief. In elk hoofdstuk wordt het standpunt weergegeven van één van de elf hoofdpersonages - en van een twaalfde in de epiloog. Daardoor kan iemand die als een smeerlap overkomt in het ene hoofdstuk, in het volgende je sympathie winnen. Verschillende dorpsbewoners zijn gelinkt aan een dier: een vogelman, een kattenvrouwtje, een paardenmeisje en een buurnaam met als bijnaam "het Beest".

Dit boek is een eigen leven gaan leiden op het internet, met een plattegrond, een fictief profiel, een website van de vogelbescherming en het zelfhulpboek waaruit Linda regelmatig citeert. Deze gesellschaftsroman blijft over de volle lengte boeien met sociale en ecologische vraagstukken, levendige beschrijvingen, mysterie en humor.