The Real Life of Sebastian Knight - Vladimir Nabokov (1941)

Eventjes dacht ik dat dit 'een echte detective' ging worden, maar die weg werd afgewimpeld als een innerlijke stem.
De zinnen in dit boek zijn mooi, het verhaal ook - vooral het einde.
Behalve de vertelling vind ik het ook leuk dat met name in het begin ook de poëticale opvattingen van de verteller (Nabokov?) wat kleur geven aan het verhaal.

Knap geschreven... Misschien een beetje té knap... Hier is een literatuurspecialist aan het woord, die àlle registers van zijn literaire kunnen wil laten horen, en dan nog wel in een taal die niet zijn moedertaal is. Hij combineert daarbij Russische zwaarte met Engelde ironie en parodie, maar mist misschien een beetje zelfrelativering...
Het procédé van de speurtocht i.v.m. een schrijver of boek leek me ook wat afgezaagd, maar dat is wellicht niet aan Nabokov te wijten... Op zeker ogenblik deed het me bv. aan Nachttrein naar Lissabon denken, maar dat boek is 65 jaar jonger!


Geen toeval wellicht... Ik citeer Nabokov:
"De prismatische faas [het eerste boek van zijn hooggeprezen halfbroer/alter-ego van wie hij hier de fictieve biografie schrijft] is niet alleen een jolige parodie op de enscenering van een detectiveverhaal; het is ook een venijnige imitatie van nog veel meer, zoals..." of:
"Vanaf de geraffineerde basis van een parodie op bepaalde kneepjes van het lteraire vak verheft De prismatische faas zich naar grote hoogte. [...] Hij had niet het minste bezwaar tegen stuiverromans, want het ging hem niet om de moraal van alledag; niet het derderangse of het n-derangse, maar het tweederangse wekte onveranderlijk zijn ergernis, want daar, op het nog leesbare niveau, begon het ophouden van de schijn, en dat was in artistieke zin immoreel."

Nee, ik denk ook niet dat zoiets toeval is, weinig zal toeval zijn in Nabokovs boeken. (Hoewel weinig natuurlijk ook betrekkelijk is.)

Inderdaad... Maar wat bedoel je precies met de laatste opmerking, Tom?

Als je associaties gaat meerekenen, dan denk ik dat verbanden binnen het boek ook best toevallig kunnen zijn. Ik denk niet dat Nabokov bij het schrijven alle betekenissen onder controle heeft. (Zeker niet als wij zijn teksten in vertaling lezen.)

Akkoord, maar anderzijds legde hij er misschien ook veel betekenissen in die wij niet zien, eveneens deels omdat wij zijn teksten in vertaling lezen...

Dat is ook weer zo. Mocht ik dit ooit herlezen dan zal het ook zeker in het Engels zijn. Maar ik heb ooit een verzameld werk in het Nederlands gekocht, dus het zou zonde zijn daar helemaal geen gebruik van te maken.

Merkwaardig vond ik bijvoorbeeld het volgende staaltje van ironie. Het citaat dat ik boven vermeldde, over De prismatische faas, gaar alsvolgt verder:
"het is ook een venijnige imitatie van nog veel meer, zoals bijvoorbeeld een litereair gebruik dat Sebastian Knight, met zijn griezelig scherpe oog voor verborgen verval, opmerkte in de moderne roman, namelijk het modieuze kunstje om een verscheidenheid aan mensen samen te brengen in een beperkte ruimte (een hotel, een eiland, een straat)."
Weet je dat dit precies het procédé is van Masjenka, de Russische debuutroman van... Nabokov?

Haha, nee, dat wist ik niet, maar het verbaast me ook niet echt nu je het zegt. Leuke literaire truc, en een beetje zelfspot kan ook nooit kwaad.

Zelfspot, ja, maar dan vraag ik me af of deze vorm van zelfspot niet nog iets anders is dan zelfrelativering. Zelfspot kan naar mijn gevoel ook op het tegenovergestelde duiden, nl. zichzelf heel erg belangrijk vinden...

Ben ik met je eens, maar het gaat me wat te ver buiten de literatuur om daar lang over na te denken

Fabelachtig geschreven, de eerste pakweg 70 bladzijdes vond ik in elk opzicht geweldig - het verhaal, de stijl, de opbouw, de originaliteit. Ja, heel sterk. Helaas wordt het verhaal daarna steeds meer rechtoe-rechtaan, en dat werkt hier niet goed: het verliest spanning, wordt wat voorspelbaar, de genialiteit verdwijnt. De laatste bladzijde vond ik ronduit zwak, een noodoplossing, ik had veel liever gehad dat het wat meer open bleef. Niettemin: erg sterk. Nabokov begint tot mijn favoriete auteurs te behoren.