Herlezing.
Bij biografieën is het maar al te dikwijls het geval dat men te lang doordraaft over hetzelfde onderwerp: hoe kwam een album of film tot stand bijvoorbeeld en dan vaak ook nog eens met de complete boekhouding erbij. Van Scheers geeft precies de juiste hoeveelheid informatie weg, net voor je denkt dit gaat te lang duren heeft hij het alweer ergens anders over. Zijn biografie over Paul Verhoeven kwam uit in 1996, tot en met Showgirls geloof ik. In de loop der jaren is er 2 keer een geactualiseerde versie verschenen: in 2008 ter gelegenheid van zijn 70ste verjaardag en later nog een keer bij het uitkomen van de Franse film Elle. Het boek heeft inmiddels ook een andere titel gekregen: Paul Verhoeven, een filmersleven.
De hoofdstukken zijn als het ware per filmproject gerangschikt, vanaf hoofdstuk 6 'Floris'. Vanaf Zwartboek worden de hoofdstukken langer en verliest Van Scheers dat heerlijke tempo dat hij daarvoor aanhield. Anders gezegd, tot en met Hollow Man vond ik het boeiend, daarna wordt toch een tikkeltje saaier, want teveel info. Wat kan mij het bommen in wat voor camper Carice van Houten zat tijdens het draaien van Zwartboek?
Van Scheers heeft een vlotte pen, schrijft speels, rijke woordenschat.. Heel af en toe een woord ertussen waarvan ik dacht: oei, dit is net iets te gezocht, zoals het woord 'geaccordeerd', maar zeker niet pretentieus of zo.. En zo leer ik ook nog 's wat, nietwaar? Dat Scheers enorm veel afweet van film, in dit geval van Paul Verhoeven, staat buiten kijf: het boek wemelt van de interessante anekdotes en weetjes, zoveel zelfs dat ik het meeste nu alweer vergeten ben.
Verhoeven regisseerde op relatief late leeftijd zijn eerste lange speelfilm: Wat Zien Ik uit 1971. Hij was toen (al) 33. Heeft hoofdzakelijk te maken met het armzalige Nederlandse filmklimaat in de jaren zestig. Als het hier net zo was geweest als in Zweden of Frankrijk dan had ie waarschijnlijk al veel eerder zijn debuut gehad in de bioscoop.
Van Scheers laat zien dat er bijzondere paralellen getrokken kunnen worden tussen Pauls persoonlijke leven en bepaalde verhaallijnen en personages in zijn films. In Keetje Tippel gaat Monique van de Ven aan de slag bij een hoedenmaakster, zoals Verhoevens moeder ooit was geweest.
In Spetters wordt het personage Maja bedrogen daar haar vriend Rien. Overmand door liefdesverdriet sluit ze zich aan bij de pinkstergemeente. Als ze Rien, die door een ongeluk in een rolstoel is beland, op de Lijnbaan in Rotterdam weer eens tegenkomt, neemt ze hem mee naar een bijeenkomst van de pinkstergemeente die gehouden wordt in een grote tent. Buiten barst een onweer los en de hele tent schudt vervaarlijk heen en weer en dan vindt er een handoplegging plaats. Terwijl het dondert en bliksemt verschijnt er boven Riens hoofd een aureool, doordat een filmspot half in de camera schijnt. Dit gebeurde geheel toevallig en was niet zo gepland. De scène is buitengewoon intens en baseerde Verhoeven op een vergelijkbare religieuze ervaring die hij 14 jaar eerder had toen hij een bijeenkomst bezocht van de 'Stromen van Kracht'. Later zou hij zelfs in een psychose raken bij het zien van de film King Kong. De psychose verdween maar Verhoeven hield er een levenslange fascinatie voor de figuur Jezus aan over. Als je zoiets zo schitterend kunt visualiseren ben je in mijn ogen toch wel geniaal.
Wat ook leuk is om te weten is de complete waslijst aan films die Verhoeven van plan was te maken, maar die om uiteenlopende redenen nooit van de grond kwamen of halverwege de voorbereidingen werden stilgezet. Zoals de plannen voor een film gebaseerd op Simon Vestdijks Anton Wachter, De Berg van Licht én De Stille Kracht van Couperus, The Thing on the Doorstep van H.P. Lovecraft, de Jezusfilm natuurlijk en in 1970 (!) de ideeën voor een biopic over de Nederlandse seriemoordenaar Hans van Zon, in het boek: de eerste Nederlandse seriemoordenaar... haha.. Twintig jaar vóór er wereldwijd een seriemoordenaarshype ontstond met films en series als The Silence of The Lambs, Twin Peaks en de roman American Psycho. Maar Verhoeven zag van het hele project af toen hij samen met Gerard Soeteman de rechtbankverslagen en artikelen in de Haagsche Courant moest doorspitten.. "We zijn drie keer in dat krantenarchief geweest,' weet de regisseur nog, 'maar na een uur of twee kwamen we steeds kotsmisselijk naar buiten."
Ook bedankte Verhoeven ooit voor de regie van The Silence of The Lambs, omdat hij het script te duister vond. Om dezelfde reden wees ook Michelle Pfeiffer de rol van Clarice Starling af die haar was aangeboden. Ik kan daar wel inkomen haha...