Het boek begint met een kort stuk over de bijna zevenjarige Laura die een bril moet hebben. Met haar moeder, maar vooral met grote tegenzin koopt ze een bril. Laura ziet bij een rommelmarkt een opgezette uil, die haar moeder, ook met tegenzin, voor haar koopt. Het verhaal gaat verder als Laura dertien jaar is. Ze praat regelmatig met de uil, die net als zij "nachtogen" heeft, ze kan beter zien in het donker dan als het licht is. Het kind is een markant meisje, dat volgens haar omgeving te kinds is voor haar leeftijd - het praten met de uil is hier een sprekend voorbeeld van. (Nee, ik kon die woordgrap niet laten.) Het speelt zich allemaal af op de dag voordat Laura veertien wordt. Ze verslaapt zich en mist hierdoor een proefwerk biologie. In plaats van dit proefwerk in te halen, neemt ze de rest van de dag ook vrij en slentert wat rond. Zo gaat ze langs bij haar vaders werk, waar ze ontdekt dat haar vader een maîtresse heeft. Laura ontmoet verder nog een vriendinnetje, met wie ze een nachtelijke trip maakt.
Over het hele boek hangt een soort vervreemende sfeer. Dat geen enkel personage in dit boek ze allemaal op een rijtje lijkt te hebben, helpt niet echt. Peter van Gestel is ontzettend sterk in dialoog. Nu zijn de dialogen ook wel sterk -ze springen van de hak op de tak- , maar toch werkt het niet optimaal, omdat alle mensen in dit boek idioten lijken te zijn. Koos Hawinkels schreef in het blad
Tsjip: "
Maf. Allemaal mafketels. Dat is wat permanent door mijn hoofd speelde bij het lezen van Nachtogen van Peter van Gestel. En, om met Reve te spreken, er komt weer geen normaal mens in voor. Net alsof Wim T. Schippers de hele tijd meegewerkt heeft." (bron:
dbnl Tsjip. Jaargang 6)
De titel van dit boek doet vermoeden dat de zogenaamde "nachtogen" van Laura belangrijk zijn of iets wezenlijks aan het verhaal toe zouden voegen, maar het is niet meer dan één van Laura's vele vreemde eigenschappen. Of zouden ze iets symbolisch hebben? Aan het einde van het boek wordt enigszins gesuggereerd dat ze beter in het licht kan zien. Moet de lezer hieruit afleiden dat haar "ogen geopend zijn"?
Verder vond ik het einde ook tegenvallen. Volgens de achterzijde van het boek, die op deze pagina als plotomschrijving is weergegeven, is Laura "wakker geschrokken, snel van begrip, zeer ondernemend en doortastend". Dit is nauwelijks te lezen.
Aan het einde van het boek doet ze weliswaar haar uil weg, maar ze handelt verder weinig anders dan aan het begin. Bovendien
vind ik het verontrustend dat volwassen-worden zou betekenen dat je niet meer met uilen mag praten.
Wat het boek voor mij redde, is de schrijfstijl van Van Gestel. Zijn dialogen, ofschoon mafketelig, zijn toch een genot om te lezen. Verder bevat dit boek een aantal leuke gedachtekronkeltjes en overpeinzinkjes.