schreef Gart bij "De Geniale Vriendin", het eerste deel van het vierluik over Lila en Elena. Dat gevoel heb ik min of meer bij dit derde deel, dusdanig dat ik ga twijfelen en me afvraag of ik iets over het hoofd heb gezien bij de vorige delen.
Allereerst is wat mij betreft het evenwicht aandacht voor Elena en aandacht voor Lila uit balans. Dat zou misschien minder opmerkelijk zijn als ik me bij gedeelten over Elena niet regelmatig ergerde aan dit personage.
Nu vond ik in de vorige delen beide personages bij vlagen evengoed onsympathiek; toen vond ik dat inherent aan het verhaal, nu heb ik het idee dat de schrijfwijze van Ferrante dit versterkt.
Het verhaal speelt zich af eind jaren zestig begin zeventig van de vorige eeuw; de vrouwenbeweging komt op, politiek is er veel gaande, o.a. onenigheden tussen communisten en fascisten. Hoe hierover gedacht wordt en hoe ermee omgegaan wordt verschilt in de verschillende lagen van de bevolking. Elena en Lina gaan hier eveneens anders mee om.
Beide inmiddels volwassen vrouwen komen uit de achterbuurten van Napels, Lina blijft daar wonen; Lena gaat studeren, schrijft een boek en trouwt met een professor. Ze is en blijft regelmatig in verwarring 'hoe ze zich moet gedragen', waar ze zich overigens onbewust van lijkt te zijn. Ze is constant op zoek naar bevestiging.
Op zich kan dit gegeven universeel gezien worden, wat doet het met iemand om zijn geboortegrond te verlaten en te vertrekken in den vreemde. De beschreven (herinnerde) chaos in Elena's hoofd roept bij mij echter weinig begrip op. Ze drijft niet alleen af van hen die haar lief zijn en waren, ze drijft ook weg van zichzelf. Dan is het, denk ik, voor een auteur de kunst om orde in die chaos te scheppen.
Nu lijkt
Wie vlucht en wie blijft veelal op een 'dagboek' waar Elena op pagina 334 door het schrijven eindelijk 'inzicht' krijgt:
"Worden. Dat was een werkwoord dat me altijd had geobsedeerd, maar dat merkte ik toen pas voor het eerst. Ik wilde worden, ook al had ik nooit geweten wat. En ik was geworden, dat was zeker, maar zonder doel, zonder echte passie, zonder een bepaalde ambitie. Ik had alleen maar iets willen worden omdat ik bang was dat Lila god weet wie werd en ik achter zou blijven, dat was het punt. Mijn worden was een worden in haar kielzog. Ik moest opnieuw beginnen met worden, maar voor mezelf, als een volwassen vrouw, buiten haar om.
Net als ik opgelucht adem wil halen gaat Elena op dezelfde voet verder ofwel Ferrantes beschrijvingen van Elena's warrige gedachten.
Dan lees ik liever over de pragmatische Lina, die als een straatvechter recht voor haar raap blijft en als zodanig duidelijk. Zelfs als haar gedrag dubieus genoemd kan worden of in haar periodieke
vlagen van waanzin blijft ze dicht bij zichzelf en lijkt ze zich bewust van wat ze doet. Ze maakt keuzes, ze
klimt in haar oude buurt op. Echter niet zonder hulp en inmenging van criminelen.
Met Lina word ik aan het eind van dit deel boos op Elena en denk: trut!. Wat gepaard gaat met een cliffhanger als in een heuse soap ...Ik wil weten hoe dit afloopt ...
Dus toch maar op naar deel vier in oktober.
3*