menu

Time's Arrow - Martin Amis (1991)

Alternatieve titel: De Pijl van de Tijd

mijn stem
3,72 (20)
20 stemmen

Engels
Historisch

164 pagina's
Eerste druk: Jonathan Cape, Londen (Verenigd Koninkrijk)

In ''De Pijl van de Tijd'' zit de verteller gevangen in het lichaam van een nazi-arts. Door de ogen van de verteller volgen wij diens leven vanaf zijn dood tot aan zijn geboorte in 1917. Niet alleen worden de gebeurtenissen chronologisch achterstevoren verteld, ook iedere handeling en dialoog loopt van achteren naar voren, als een film die teruggedraaid wordt. Zo zoeft de lezer een vreselijk geheim tegemoet.

zoeken in:
avatar van Raskolnikov
3,5
Time’s Arrow lezen is als opnieuw leren lezen, zo ontregelend is de vorm. In deze experimentele roman wordt een levensverhaal in omgekeerde volgorde verteld; niet alleen scènes (à la Memento), maar ook daarbinnen, tot en met de dialogen, loopt alles terug. Alles krijgt daarmee een omgekeerde betekenis: autorijden is voortdurend naar de richting van vertrek kijken, een huishoudster maakt de boel smerig maar laat daar geld voor achter enz. De belangrijkste implicatie is dat moraal omgekeerd werkt: ‘A child’s breathless wailing calmed by the firm slap of the father’s hand, a dead ant revived by the careless press of a passing sole, a wounded finger healed and sealed by the knife’s blade”. Passages over abortus, of behandeling door de hoofdpersoon die arts is krijgen een gespiegelde betekenis. Jammer dat dit recept in het tweede uitgerekend gekoppeld moet worden aan het morele ankerpunt bij uitstek, WO II. Iets te voor de hand liggend. Ook is het me allemaal te conceptueel om er relevante betekenis uit te halen, anders dan dat tijd en moraal blijkbaar erg met elkaar verweven zijn. Hoewel dus conceptmatig, toch levendig en met humor geschreven.

4,0
Dit is typisch zo'n boek dat me al een tijd bezighoudt voordat ik er in begonnen ben, omdat ik me afvraag hoe het concept uitgewerkt wordt. Dat loopt wel eens op een teleurstelling uit, maar Time's arrow is me goed bevallen. Het achterwaards vertellen zorgt voor bijzondere, komische en tragische situaties, een ontregelende leeservaring die optimaal illustreert wat Sjklovski met vervreemding bedoelde.

Het grappige voor mij is dat normale dingen vreemd worden (een huishoudster die de boel vies maakt, winkels waar je spullen naartoe brengt en geld krijgt), maar dat vreemde dingen nog afwijkender worden. Nazi's die joden schapen uit as (nogal een ironische omkering) en onbestendige relaties zijn daar de interessantste voorbeelden van. Dat WO II als casus werd gebruikt heb ik geen bezwaar bij, wellicht omdat die oorlog me nog steeds intrigeert.

Wel jammer inderdaad dat de omdraaiing van het tijdsverloop niets relevants oplevert, al kan ik me nog wel even vermaken met het voorstellen van situaties in omgekeerde volgorde.

RealTom schreef:
Wel jammer inderdaad dat de omdraaiing van het tijdsverloop niets relevants oplevert


Iets kapot maken gaat zoveel makkelijker en sneller dan iets opbouwen. Dat haal ik eruit in ieder geval.

avatar van Sammael
4,0
Nog voordat Sammael Time’s Arrow gelezen heeft, heeft hij er al een 4 sterren-beoordeling bij staan op Boekmeter. Zoveel vertrouwen hebben ze er blijkbaar in dat dit boek bij hem in de smaak gaat vallen. Zijn interesse is gewekt, dus hij verwijdert zijn stem.

Hij gaat naar de bibliotheek, en loopt naar een balie waar een klep opengaat. Time’s Arrow vliegt spontaan in zijn handen. Wat een fantastische service toch weer. Ze weten hier altijd precies welke boeken hij willen lenen, en wanneer hij die komen ophalen.

Hij gaat naar huis en begint met lezen. Hé, wat is dit? Het boek is achterstevoren geschreven? Dat is wel een interessante invalshoek. Maar misschien ook een beetje een gimmick. Het boek raakt hem wel al meteen op de eerste bladzijden. De emotionele climax zit duidelijk in het begin. De rest van het boek voelt eigenlijk als een soort lange epiloog. Wel gek om met de ontknoping te beginnen, en dan zo lang af te bouwen.

Het is toch niet zo’n gimmick als hij eerst dacht, dat achterstevoren vertellen. Amis blijft verrassen met dit perspectief, en het staat ook echt in dienst van het verhaal. Gelukkig is het ook niet zo’n heel lang boek, waardoor het perspectief niet gaat vervelen.

Hij heeft het boek inmiddels uit, tijd om het weer in te leveren. Daar komt meer bij kijken dan bij het ophalen. Eerst moet je aan de balie het boek scannen, en vervolgens je pasje. Ze willen natuurlijk zeker weten of je het wel terug mag brengen. Hij loopt zoekend door de lange gangen van het pand om het boek heel precies bij de ‘A’ van Amis weg te zetten. Gelukkig is er nog een plekje vrij, waardoor het nog precies op alfabetische volgorde komt te staan ook. Kleine moeite om dit even te doen voor het bibliotheekpersoneel. Ze doen immers al zo veel.

Thuis controleert hij nog even in de online catalogus of het inleveren helemaal gelukt is. Ja, ze hebben het op voorraad en volgens de site staat het precies op de plek waar hij het heeft achtergelaten. Fijn dat het helemaal goed gegaan is.

Hij opent een mapje “Nog lezen” op zijn PC en voegt Time’s Arrow toe. Die titel is denk ik een grapje van hem. Hij voegt hier altijd alleen maar boeken aan toe die hij al gelezen heeft.

Typisch dit: nádat hij een boek gelezen heeft, gaat hij er online nog recensies over lezen. Eerst alleen over Time’s Arrow, maar al snel verslapt zijn aandacht. De recensies van Time’s Arrow worden afgewisseld met andere boeken van Amis, en later ook van hele andere auteurs. Tenslotte logt hij weer uit.

Het is tijd voor een nieuw boek.

Gast
geplaatst: vandaag om 03:10 uur

geplaatst: vandaag om 03:10 uur

Let op: In verband met copyright is het op BoekMeter.nl niet toegestaan om de inhoud van externe websites over te nemen, ook niet met bronvermelding. Je mag natuurlijk wel een link naar een externe pagina plaatsen, samen met je eigen beschrijving of eventueel de eerste alinea van de tekst. Je krijgt deze waarschuwing omdat het er op lijkt dat je een lange tekst hebt geplakt in je bericht.

* denotes required fields.

Let op! Je gebruikersnaam is voor iedereen zichtbaar, en kun je later niet meer aanpassen.

* denotes required fields.