Fortune Smiles - Adam Johnson (2015)

Dat was nou juist het trieste aan het verhaal. No way dat die 2 nog terugkeren. Relle is duidelijk de baas in huis (blijkt uit een paar losse sequenties) en ze neemt haar naaimachine mee, kijkt uit naar een appartement in LA, zegt (wanneer ze net onderweg zijn) dat ze best wat langer kunnen blijven en zegt ook nog dat LA de echte modewereld is. Uit alles blijkt dat Relle zich voorbereidt op een lang verblijf in LA. Beter gezegd: op een vlucht uit Louisiana. Dr Gaby begrijpt dat allang, Nonc totaal niet. Dat is tenminste zoals ik het las.

Ik vond het trouwens wel een heel mooi verhaal (beste uit deze bundel) maar dat is denk ik een kwestie van smaak. Er wordt in dit verhaal veel verteld, zonder dat het echt expliciet wordt (zoals die oudere man die bij de AA steeds van die schijnbaar onsamenhangende verhalen houdt. Als je de losse puzzelstukjes daarvan aan elkaar probeert te schuiven, krijg je een erg akelige geschiedenis (met nog altijd de nodige gaten).

dutch2.0 Je hebt gelijk. Dat zijn details die mij ontgaan zijn. Ik was net zo onwetend als Nonc. Dat komt omdat ik na het eerste verhaal (zie boven) met enige tegenzin aan het tweede ben begonnen en er wel drie of vier leesbeurten over heb gedaan, waardoor je het overzicht wat verliest. Ik denk dat ik het verhaal een tweede kans moet geven, maar dan overigens wel in het Engels.

En dit is precies hoe ik het ook heb ervaren/gelezen. Ook voor mij is dit de reden waarom ik het alles behalve een fijn slot vindt.

Ja, zo had ik bij het gedoe met die tas heel sterk het gevoel iets over het hoofd te zien, ik kan het niet meer teruglezen want het boek kwam uit de bibliotheek. Ik had het idee dat Nonc het één of ander buit had gemaakt en dat dat wel heel goed van pas kwam. Maar dat kan ook aan mijn fantasie liggen

Wat dat betreft vond ik dit boek met o.a. het syndroom van Guillain-Barré als thema beduidend beter.

Die film heb ik gezien. Van dat begin kreeg ik het Spaans benauwd; ik was blij dat ik thuis zat en niet in de bioscoop. Dat 'Locked-in Syndrom', Is dat hetzelfde als G-B?

Ik heb de film niet gezien maar kreeg het evengoed benauwd bij het boek.



Nee. Ik weet niet zeker meer hoe ik daar nu bij kwam, ik dacht dat ik het hier ergens zag staan, maar dat kan ik niet meer vinden Het zijn wel vergelijkbare omstandigheden of het kan samengaan.

Locked-in is eigenlijk puur een beschrijving van iemand die wel bij bewustzijn is maar geen controle heeft over zijn lichaam (in de klassieke variant met uitzondering van oogbewegingen). In het geval waar psyche naar verwijst kwam dit door een infarct in de hersenstam, dit is meestal de oorzaak. Guillain-Barre is een ontstekingsziekte van de zenuwwortels, en als dit heel ernstig verloopt kan je inderdaad in een vergelijkbare toestand raken (met wel een veel betere prognose). De hoofdpersoon uit The diving bell and the butterfly heeft dus geen Guillain-Barre.

Daar was ik al min of meer achter gekomen. Ik zou het trouwens natuurlijk niet in mijn hoofd halen je in deze tegen te spreken
Dank voor de duidelijke uitleg.

Dat is je geraden.

De tweede helft van de bundel is beduidend beter dan de eerste helft. Ik ben het met de waardering van de afzonderlijke verhalen voor 100 procent met psyche eens. Ook mijn favoriet is 'Dark Meadow'. Dat is het verhaal waar je met angst en beven doorheen gaat; het enige verhaal dat echt goed schuurt.
Overigens vind ik het ontzettende knap dat een in South Dakota geboren schrijver een post-DDR verhaal weet te schrijven dat volledig authentiek overkomt.
Nog een opmerking: het viel me op dat er van 'Dark Meadow' geen synopsis stond op de achterkant. Koudwatervrees van de uitgever? Bang voor reuring of het afschrikken van potentiële lezers?
Ook nog een leermoment: als er nog eens een uit het Engels vertaald boek op m'n verplichte leeslijst komt gooi ik er toch €10-€15 tegenaan om het origineel te lezen. Ik heb nu het idee dat er het nodige verloren is gegaan. 'Lost in translation'!

Bij dat laatste kan ik me wel wat voorstellen, ik wist het wel op voorhand en ging juist daarom met (nog meer) angst en beven door het verhaal heen



Zeker!

(Beter laat dan nooit, maar ik ben er ook aan begonnen...)

In zijn debuutroman ‘The Orphan Master’s Son’ (2012) beschreef Adam Johnson hoe Noord-Koreaanse vissers systematisch bedreigde haaiensoorten vangen, hun vinnen eraf snijden en de nog levende haaien terug de diepte in gooien. Een gruwelijke dood tegemoet, eenzaam wegzakkend in de beklemmende duisternis. Met de mismoedige verhalenbundel '‘Fortune Smiles’ (2015) beschrijft hij een soortgelijke (innerlijke) donkerte waarin de personages zich geconfronteerd zien met hoe zij afgesloten raken van de maatschappij. Mensen die slachtoffer én dader geworden zijn door onmenselijke, brute systemen of het noodlot, die door omstandigheden geen gezond menselijk contact meer hebben met hun geliefden. De lezer treft hen op beslissende sleutelmomenten waarop er voor de personages hoop gloort aan de horizon, maar tussen de regels door blijkt dat hun ogenschijnlijke verlossing misschien juist een nakende ondergang inluidt.

Het mooie aan deze selectie verhalen van Adam Johnson is dat hij losse eindjes open laat voor de lezer. Zoals de karakters moreel ambigu en onpeilbaar zijn, zo blijft er in de meeste verhalen een definitieve climax uit waardoor je de personages niet helemaal rond krijgt. De suggestie wordt gewekt dat hun lot een accumulatie gaat zijn van de verschrikkelijke levenskeuzes die zij eerder gemaakt hebben, maar het bitterzoete 'fortune smiles' en lonkt hen weg van hun alledaagse misère.Het tweede verhaal (‘Hurricane Anonymous’) is daarin het meest radicaal omdat het verhaal van de dakloze pakketbezorger met een zoon (of is hij het kind van een ander?) meer vragen oproept dan dat ze bevredigend worden beantwoord. Het derde verhaal ('Interesting Facts') is mijn favoriete titel. Een kankerpatiënte voelt zich steeds verder wegzakken in een schijnwereld waarin niemand anders dan zij nog begrip heeft voor de positie waarin ze verkeert: het geruisloos verdwijnen uit de levens van anderen, een herinnering worden en het mens-zijn zelf verliezen. Des te wranger dat Johnson zich liet baseren op de kanker van zijn eigen vrouw en het niet schuwt om vanuit 'haar blik' terug te kijken naar 'zichzelf' als een egocentrisch (want gezond) mens.

Minder interessant zijn de twee verhalen 'Nirvana' en 'Dark Meadow' die expliciet ingaan op de moraliteit van (internet-) technologie. In het eerste verhaal probeert een topprogrammeur zijn vrouw met locked-in syndroom te behoeden voor suïcide of euthanasie door te experimenteren met artificiële intelligentie die met haar communiceert. In het vierde verhaal blijkt een pedofiele computerexpert een netwerk te hebben van pedoseksuelen en andere pedofielen die kinderporno met elkaar uitwisselen om aan hun lusten te voldoen. Redt de digitale pornografie hem van de mogelijke consequenties van zijn geaardheid, of is het een levensgevaarlijke stimulans? In allebei de verhalen wordt de vaart eruit gehaald met veel ICT-jargon en de opzet is naar mijn smaak een tikkeltje geforceerd opgebouwd om de morele thema's mee te kaderen.

“George Orwell Was a Friend of Mine” en het titelverhaal 'Fortune Smiles' zijn meer in lijn met de debuutroman waarmee hij eerder een 'Pulitzer Prize' won. Ook hier gaat het om mensen die radertjes zijn geweest in een totalitair regime, waarin mensen uit vrije wil of gedwongen terechtkomen aan de verkeerde kant van de geschiedenis. Vooral het tragikomische verhaal rond een ex-Stasi medewerker, een eenzame oude man die nog altijd fier met de sleutelbos van een voormalig gevangeniscomplex rondloopt, spreekt tot de verbeelding. Het is een knorrige oude zakkenwasser die geschiedkundigen, slachtoffers en een nieuwe generatie Duitsers wil overtuigen van hun ongelijk. Hilarisch en intens triest, omdat het beeldend maakt hoe weinig rechtvaardiging daders - en vooral slachtoffers- voelen als een totalitair systeem is gevallen en het de overlevenden dwingt om rekenschap af te leggen over het beladen verleden.

'Fortune Smiles' (2015) heeft een fijne mengeling van tristesse en hilariteit, waarbij de zware ondertoon nooit de overhand krijgt op het speelse van de verhalen. Wel proef ik in deze bundel steeds dat Adam Johnson meer een romanschrijver is die zijn ideeën in het kort weergeeft, dan dat hij specifiek goed is in het vertellen van korte verhalen. Daarvoor propt hij teveel details, zijlijntjes, plotwendingen en verschillende personages in het beperkte aantal bladzijdes dat hij voor de vertellingen heeft. In die zin hoop ik dat er weer een lijvig werk in de pijplijn zit waarmee hij zijn debuut van de troon kan stoten, want het is een auteur die de tragikomische ironie van Kurt Vonnegut en de ideologiekritiek van George Orwell waardig vertaalt naar contemporaine onderwerpen. En dat terwijl er hard mee gelachen kan worden!

Overigens vind ik dit echt onzin: 'In zes verhalen duikt Johnson in het leven van gewone mensen in ongewone situaties.' Het zijn juist verhalen over ongewone mensen (om diverse redenen: hun seksualiteit, hun verleden, hun bijzondere talenten waarmee ze AI scheppen of een kinderpornonetwerk onderhouden, hun ziekte). Het zijn personages die zich losgekoppeld voelen van de mensen om hen heen omdat zij fundamenteel 'anders' zijn dan dat wat de norm is. Nu weet ik weer waarom ik geen vertalingen lees...:P