Het Smelt - Lize Spit (2016)

De Standaard is hier zeer lovend over, maar voor mij klinkt het verhaal als élke andere (debuut)roman die de laatste jaren in Vlaanderen verscheen. Wie wil afrekenen met een in alcohol gedrenkte jeugd in een Vlaams barakkendorp, zal wel erg sterk uit de hoek moeten komen om De helaasheid der dingen te overtreffen.

***

Lize Spits debuut is verwant aan de vroege Hugo Claus


Volkskrant recensie


Volgens De Standaard:

*****

"Spit schrijft met gemak en grijpt je bij je nekvel. De tienersamenzweringen herinneren aan het straffe 'Wij' van Elvis Peters, maar zijn nabijer en schokkender in de beschrijving van hoe ze uit de hand lopen. (...) 'Het smelt' smelt niet, het knettert. Lize Spit schreef een debuut dat je elke schrijver toewenst: vertrouwd, verrassend, fantasierijk en genadeloos. Het is een langeafstandsraket die eerst slechts wat donkere schaduw werpt, en schijnbaar zonder schade te veroorzaken overvliegt, maar dan alsnog precies berekend inslaat.

Het boek is in paperback uitgegeven en daardoor strak. Maar met de dikte, de ietwat ruwe kaft en de letters in kapitalen op de voorkant maakt dit ook dat je het idee hebt iets gewichtigs in je handen te hebben. Eens te meer voor mij duidelijk dat een echt boek zoveel meer is dan een bestandje op een e-reader.

Goed boek verder ook, vooral fijn om te lezen ondanks de misère. En hoewel dit boek absoluut deze opbouw nodig heeft (om de spanning te houden, omdat dit een verhaal is van iemand die terugkijkt), en deze ook vrij sterk in elkaar zit vind ik het altijd wat makkelijk van een schrijver door weinig informatie te geven maar alleen wat hints en je zo wel geboeid houdt. Het is jammer ook dat halverwege je ook wel een idee hebt waar ze heen gaat, behalve dan met dat blok ijs want ook het raadsel daarover blijft lang onbekend. Pas dus op, lees geen recensies, want daarin wordt de halve clou al weggegeven vaak. De onbenullen! Maar goed, die minpunten zijn klein bier en leveren niet echt strafpunten op.

Maar Spit doet ook heel veel heel goed. Als gezegd is de opbouw sterk, en hoewel ze in drie tijden haar verhaal laat afspelen blijft dit altijd helder door de verschillende hoofdstuktitels die ook nog eens nuttig zijn. Het heden speelt zich af in één dag en krijgt de tijden als titels (je weet altijd hoe laat het is). De zomer van 2002 krijgt de data als titels (je weet wanneer het is) en de overige hoofdstukken - vaak uitstekende soms bijna losstaande afgeronde kortverhalen- hebben wel echte titels. Zo blijf je als lezer ook altijd georiënteerd.

Maar ook de inhoud is prima. In de eerste plaats is dit een mooie Bildungsroman over Eva maar daarnaast ook een sterk sfeerportret van een dorp, in dit geval het fictieve Bovenmeer maar het zou eender dorp kunnen zijn. Ergens had ik nog gehoopt meer te lezen over haar generatie - ik ben van dezelfde- maar behoudens wat korte verwijzingen is dit een vrij tijdloos verhaal. Ergens prima, maar juist boeken die de tijdsgeest goed pakken kan ik erg waarderen. Daarnaast schrijft Spit prima in een fijn ritme met veel korte goed leesbare zinnen en een echte Vlaamse inslag. Zeker in het begin merk je dat, dat sommige uitdrukkingen en woorden net wat anders zijn, en dat brengt je weleens in de war. Toch let je daar op den duur niet meer op. Verder is ze nu en dan grappig en soms ook heeft ze wel interessante punten, maar ook net zo vaak is het wat gebrabbel in de marge. Maar absoluut één van de betere Nederlandstalige werken van de laatste jaren. 4,0*.

Net een kortverhaal van Lize Spit gelezen dat in Het Laatste Nieuws verscheen. Ik moet zeggen dat ik hierdoor niet heel veel zin heb om haar boek te gaan lezen. De opbouw, het taalgebruik en de uitwerking van de personages komen op me over alsof ze nog héél veel te leren heeft. Ik kreeg spontaan heimwee naar het tot ieders spijt verloren gegane meesterwerkje Het eiland morgen, dat een 16-jarige P. Ageturner ooit schreef (een toptalent van wie we later nooit meer iets vernomen hebben). En dat is nooit een goed teken.

Een coming-of-age roman in een Vlaams dorp? Is dit niet al zo veel gedaan zullen velen zich afvragen. Of om Pageturner te citeren: Wie wil afrekenen met een in alcohol gedrenkte jeugd in een Vlaams barakkendorp, zal wel erg sterk uit de hoek moeten komen om De helaasheid der dingen te overtreffen..

Wel, het is Lize Spit gelukt dit te doen. Enerzijds door de mooie opbouw, mjk87 beschrijft die hierboven perfect, anderzijds door het feit dat ze tot het laatste toe de spanning weet te behouden, maar vooral door haar taal, haar prachtige beschrijvingen van details. Je duikt als lezer echt de gevoelswereld in van het hoofdpersonage. Lize Spit neemt haar tijd maar er ontvouwt zich een hele wereld voor je ogen. Alle personages komen uitgebreid aan bod en stuk voor stuk zijn ze prachtig uitgewerkt, geloofwaardig ook.

Onnodig te zeggen dat dit een fabelachtig goed debuut is waar vele gevestigde namen niet aan kunnen tippen.

Dit boek zal potten breken. Enerzijds heeft het dit al gedaan door het enorme succes ervan (in België), de knallende recensies maar ook als er literaire prijzen zullen worden uitgereikt. Zeldzaam hoog niveau en een nieuw literair talent.

Nu maar te hopen dat deze 27 jarige debutante zich onder de druk van uitgevers? en torenhoge verwachtingen niet laat kisten. Dat ze haar tijd zal kunnen nemen en krijgen om deze tour-de-force te evenaren.

Aanrader!

Eerst lezen dan geloven, maar de recensies van mjk87 en liv2 nodigen wel uit zeg...!

Prachtig boek, dat ik me nog lang zal herinneren. Het tempo nadert de perfectie, de stijl is sober en raak. Bovendien voelt geen enkele anekdote overbodig; alles past in het geheel, en wordt samengebracht in een mooi slot, dat mij verslagen en murw achterliet.

Het is de hype waard, en één van de beste boeken die ik dit jaar heb gelezen.

4.5*

Nog geen kritisch geluid gehoord, wow! Toch maar eens naar op zoek gaan.

En door deze tiende stem komt dit boek binnengestormd op de derde (tweede) plaats van de toplijst recent.....

Is "het" hier een lidwoord?

ja

Dan staat ie verkeerd.

correctie, 'het' is hier onderwerp uiteraard.....

'Het' is altijd een lidwoord, maar op zinsniveau is het hier het onderwerp (Sorry, leerkrachtnederlandsreflex).

Dat is dus het verschil tussen de lessen woord- en zinsontleding!

Zelden loop ik achter een hype aan. Als "iedereen" iets zo mooi vindt, klopt er iets niet. Toch is de ene hype, de andere niet en moet je niet met je oogkleppen op iedere hype bij voorbaat afwijzen. Naarmate ik steeds meer goed beargumenteerde redenen zag om het boek te lezen, vond ik het tijd om het te proberen.

Tijdens de eerste bladzijden was ik niet meteen overtuigd. Het decor, een klein Vlaams dorpje, en een meisje dat opgroeit in lastige omstandigheden, was goed. Het meisje had bovendien een plan.
Na ongeveer 300 pagina's is het boek niet meer weg te leggen en dan weet je nog niet eens wat de weergaloze finale gaat brengen. Even, in het midden van het boek, vreesde ik dat het boek wel eens iets te lang kon zijn. Misschien boet het boek daar een moment aan kracht in. Uiteindelijk is het te verwaarlozen.

Diep onder de indruk laat Lize Spit me achter. Wat een boek, wat een debuut ook. En de conclusie dat de uitzondering de regel van de hype bevestigd.

Ik sluit me volledig bij Liv & mjk87 (en andere positivo's vwb dit boek) aan. Lize Spit neemt uitgebreid de tijd om haar personages te introduceren. Dat doet ze op fabelachtige nimmer vervelende wijze. Met een lichte spot en veel anekdotes wisselt ze af tussen de zomer van de 14 jarige Eva, bepalende gebeurtenissen uit de jaren daarvoor en de weg van Brussel naar Bovenmeer in het heden.

Ze werpt een aantal vragen op, sommige kun je zelf wel een beetje invullen, andere niet. In de laatste 150 paginas komen de antwoorden, al het wie, wat& waarom wordt beantwoord in een ijzingwekkende en donkere finale.

Zeer bijzonder boek, zeer bijzonder verhaal. Absolute aanrader!

Het korte verhaal waarmee ze in 2013 Write Now! won:

http://www.writenow.nu/Portals/7/Write%20Now!/docs/Lize%20Spit%20-%20Ordehandhaver.pdf

En bij deze hebben wij een nieuwe nr 1 in de toplijst recent! Volledig terecht volgens mij.

Ik heb vannacht op mijn blog een wat uitgebreidere terugblik op dit boek geschreven.
En de tipgever? Da's Liv2.

Abu leest… Lize Spit – Het Smelt | Abubakari de Vries' Blog - abubakaridevries.wordpress.com

Winnaar van De Bronzen Uil 2016!


(En als user zeg ik: Zo terecht!)

Mmmh... goed boek, maar helaas toch net niet helemaal.

Het mooie aan dit boek is de enthousiaste vertelling over de elementen uit de jeugd van Lize Spit... heel herkenbaar ook aangezien ze van mijn generatie is. Het switcht vaak van drie tijdsbestekken.... het heden, 2002 en de jaren 90/00... het begint mooi, het moet een zomers verhaal wezen, en de introductie over Lize en haar familie en vrienden is ook uitgebreid... al dan niet iets te uitgebreid...

Helaas zijn de tijdsprongen erg van de hak op de tak en weet ik niet echt de verbintenis te vinden... zeker als het gaat om de tussenstukjes tussen het heden en 2002... De experimenten in de schuur weten op den duur een beetje monotoon te wezen. Het liefst heb ik in deze kwestie wel wat meer variatie en meer achtergrond in de vriendschap met Laurens en Pim. Nu word het eerder erg fragmentarisch en los van elkaar verteld waarbij de beklemmende toewerking naar het einde naar mijn gevoel ruw verstoord wordt, en dat is jammer... want het concept is erg goed. Alhoewel... wat Eva met dat blok ijs wou doen... oh, was dat het?

Wel prima om te lezen, en het mooie was dat ik erg veel beschrijvingen herkende. Ook dat laatste stuk uit 2002 met Tesje greep me bij mijn keel... al lijkt dat, door echt de massale stortvloed aan elementen eerder in het verhaal, ook zomaar uit het niets te komen, waarbij ik het maar moeilijk kon linken.

Al dan niet wel een erg mooie poging, want jonge romanschrijvers zouden we anno nu wel vaker nodig hebben.

3,5* Voor de poging.

Toch wel dus, en niet zo'n beetje ook: hier.

eRCee

Zou je dit ook geplaatst hebben( een artikel van mei 2016?) zonder deze polemiek? Boeken >> Algemeen >> Literaire kritiek te positief

Een beetje vijgen na Pasen....

Ik las het artikel inderdaad daar, en ik vond het zodanig sterk dat het me goed leek het in dit topic te delen. Het maakt voor mij duidelijk dat ik dit boek nooit of te nimmer hoef te lezen (wat ik overigens al niet van plan was).

Ben wel benieuwd naar de kritiek, maar eerst maar het boek lezen.

En zo wordt de kracht van recensies door een enkeling, met of zonder sterren bewezen. Uitgerekend door jou. Zo wordt bewezen dat iemand door een schrijfsel van een recensent zijn eigen mening voor bekeken houdt. Dus maw, een boek wordt afgewezen door de mening van één ander persoon, en dus verworpen. Zijn mening is de jouwe geworden, op basis van zijn artikel, nou....

Een goede recensie is meer dan een persoonlijke mening. Je kan kritiek geven en laten zien waarom je die kritiek geeft, met voorbeelden vanuit het boek. Dat is in dit stuk overtuigend. De punten die de schrijver aanhaalt zijn voor mij essentieel. Zijn mening is niet de mijne geworden, anders zou ik nu op dit boek kunnen stemmen en er iets over schrijven; ik weet dankzij dit stuk nog beter dat het boek mij onvoldoende aanspreekt om er aan te beginnen.

Ik lees overigens vrijwel nooit recensies voordat ik een boek lees (en zelden achteraf) en bepaal helemaal zelf wat ik wel of niet uitkies om te lezen, dank je.

In de basis geef ik je gelijk. Het is alleen wel de vraag in hoeverre de voorbeelden exemplarisch zijn voor het hele boek of dat de recensent nogal wat spijkers op laag water zoekt.

Daarom lees ik liever wat iemand in het algemeen vindt, en of deze persoon vooral de inhoud bejubelt (wat wil de schrijver zeggen) of meer de leeservaring (hoe de lezer het ervaart; ik ben meer van dit tweede). Vooral over dat eerste schreef Grunberg toen in zijn reviews van films dat iemand die film kijkt toch alleen geïnteresseerd is in de inhoud, in datgene de filmmaker wil zeggen en niet in het audiovisuele (hij liet erbuiten of het nog wel van belang is of die inhoud ook zo overkomt op de filmkijker). Dat maakte zijn bundel overigens niet minder interessant.

Overigens stoor ik me hier bij Het Smelt niet aan. Buiten dat het verder volstrekt begrijpbaar is allemaal (itt wat de recensent beweert) en ik hier meestal ook wel overheen lees, is het een ik-figuur die hier spreekt. Dan mag je best verkeerde verwijswoorden gebruiken. Net als dat brieven of appjes in boeken ook best schrijffouten mogen bevatten.

De schijnbaar eindeloze opsomming van onsmakelijke verhaalelementen is wat mij betreft dodelijk.