Het Smelt - Lize Spit (2016)

Vooral die tweede recensie dus? Ik dacht dat je vooral de eerste bedoelde.

Het is één recensie volgens mij, met een nogal ongelukkig geplaatste quote middenin.
Die zinnen zijn niet fraai maar anderzijds niet half zo erg als wat ik in De vlucht aantrof.

Het lezen is bijna voorbij en ik ben daar toch opgelucht onder. Het boek is te lang en het ontbreekt vaak aan subtiliteiten. Het klopt dat het verhaal je niet in de koude kleren gaat zitten, maar dat te bereiken door het directe, platte taalgebruik is wellicht 'makkelijk scoren'. Ik kan me dan ook goed vinden in de kritiek in De Gids, die hierboven geplaatst is.
En vooruit dan, de opbouw is leuk bedacht (is dat nog nooit eerder zó uitgevoerd? - vraag ik als onervaren lezer).

Maar het platte taalgebruik verwoordt toch juist de platte manier van opgroeien van de hoofdpersoon? Vond ik juist ook wel een sterk gegeven in het boek - zeker omdat dat nu juist de verwrongenheid van de hele situatie beschrijft. Als lezer ben je getuige van schijnbaar onbeduidende, soms vulgaire avonturen en avontuurtjes, waardoor de "emmer" langzaam maar zeker voldruppelt en overloopt. Dat maakt het uiterst functioneel.

Ik was ook blij toen ik het boek uit had, het had gerust honderd bladzijden korter mogen zijn. Maar maakt de opbouw dan niet dat het boek traag, misschien zelfs te traag vooruit gaat? Vele van de kleine verhaaltjes schetsen de context van het verhaal, maar had hadden er minder kunnen zijn waardoor het boek aangenamer was om te lezen. Voor mij ging het een te traag en was er te weinig spanning in het boek.

Winnaar van de (Nederlandse) boekhandelsprijs 2017 ?

Jammer, dit boek was veel te lang. Had wat mij betreft 200 blz korter gekund. Veel anekdotes zijn best aardig maar voegen niets toe aan het verhaal. Zelfs hele hoofdstukken kunnen weggelaten worden. Mijn mentor zei altijd: schrijven is een kwestie van schrappen. Dat moet Lize Spit nog leren. De laatste 100 pagina's waren de moeite van het lezen waard, maar ook daar kunnen hele passages weg.
Ook qua chronologie mocht er wat mij betreft wel wat anders. Lize Spit geeft continu verwijzingen naar de toekomst wat ik zeer storend vind. Bijvoorbeeld de verklaring voor de dood van Jan laat zeer lang op zich wachten wat totaal onnodig is, volgens mij.
Verder lopen er een paar verhaallijnen door elkaar die niet echt wat met elkaar te maken hebben (dood Jan en wat er eind zomer 2002 gebeurd), tenminste dat vind ik niet echt blijken uit het verhaal. Het zorgt voor een verwachting die niet waargemaakt wordt aan het eind.

Ben ik nou de enige die dit maar een zeer matig tot slecht boek vond? Iedereen is er zo lyrisch over, maar het viel mij dus vies tegen. Door de plotomschrijving had ik gehoopt op een mysterieus boek als The Secret History, maar al bij de eerste zin, die ik al niet zo mooi vond, had ik zo mijn twijfels. Sowieso ben ik geen liefhebber van verhalen geschreven in de ik-vorm, tegenwoordige tijd, maar als het dan ook nog van die vrij korte young adult-achtige zinnetjes zijn. Om de haverklap gebruikt de schrijfster van die tijdsaanduidingen: hoe laat het is, welke dag, welke maand, jaartallen... (Een paar dagen na die eerste dagen in januari.../Ik kijk op mijn gsm. Het is bijna middag./Zes dagen geleden, twee weken nadat de uitnodiging kwam.../In de zomer van 1993.../Het is nu drie minuten na één.) Het boek puilt ervan uit. Was dan bij de spoorwegen gaan werken denk ik dan, als omroepster. Het beschrijven van de natuur, wat toch wel een vereiste is bij het tot leven wekken van een Belgisch dorp, heeft ze totaal niet onder de knie. Doet ze eigenlijk nauwelijks. En als er al een boom in voorkomt, is het natuurlijk de voor de hand liggende eik.

Wel een Belgische eik?

the Cheshire cat Als je nou even leest wat anderen over dit boek schrijven, dan zie je dat je niet de enige bent.

Ik ga dit boek ergens komend jaar lezen om te bespreken met m'n boekenclub. Ben erg benieuwd.

@@Lalage Ja, maar ik zit niet op andere boekenfora, hier zijn de meesten wel lovend.

Hier vlak boven zie ik een paar kritische reacties.

Oh, zo bedoel je het. Nee, ik heb hier alles gelezen hoor. Die van superfreak is inderdaad kritisch, alleen kwam zijn score op mij over als een voldoende, vandaar dat ik het zo zei.

Ik vind de afbeelding op de omslag wel erg geestig in combinatie met haar achternaam.

Ik heb haar op het internet wel eens opgezocht onder de naam 'Lize Spelt', tot ik me realiseerde dat ze zo helemaal niet heet.

Ik vond er geen zak aan.
Heel het plot is gebaseerd op een raadseltje dat ik al kende, dus was het raadselachtige er al gauw af. Verder mateloos irritant hoe Spit een paar matige troeven tergend lang achter de hand houdt, maar onderweg weinig boeiends te vertellen heeft. Daar wordt dan een structuurtje voor opgezet, met constante flash-backs, zelfs in de passages die zich in het heden afspelen, wat erg fake aanvoelt.
Treurnis alom, die het gebrek aan diepte moet maskeren. Ook stilistisch valt er niks te rapen. Vergelijkingen waar ik meestal niks van begrijp en die ook al erg geforceerd aanvoelen. Op pagina twee heeft ze het over 'zinnen die te veel hun best willen doen'. Dat gevoel bleef me heel het boek bij. De ontknoping was mager, niet echt verrassend. De sfeer van een Vlaamse film die bijzonder wil zijn en dan maar naar de meest botte, weinig tot de verbeelding sprekende wantoestanden grijpt. (misbruik, alcoholmisme, bonjour tristesse…)

Eigen schuld, dikke bult. Ik voelde de bui al hangen, maar wou dan toch doorbijten om misschien nog een klap op het einde te krijgen… dit boek heeft mij geen seconde leesplezier opgeleverd. Nooit meer.

Had deels hetzelfde, boek leunt wel erg op heftigheden en schokkende plot, idd wat Vlaamse sfeer. Maar vond het knap hoe Spit er steeds tempo in wist te houden en de spanning stukje bij beetje weet op te bouwen (en te rekken!!).

Ik vond het een meerwaarde dat het boek traag opgebouwd werd. Zo kwam je in het verhaal, kreeg je steeds meer achtergrond ivm de situatie waarin Eva verkeerde en is opgegroeid. Hierdoor kon ik meer meevoelen met de informatie die later in het boek aan het licht kwam. De ruwe schrijfwijze vind ik ook ideaal in dit boek. Dit toont nogmaals de omgeving van Eva aan, samen met de eerlijkheid in het hoofd van een tiener. Ik heb het boek redelijk snel en vlot kunnen doorlezen.

Het begint met de beschrijvingen van het gewone leven in een dorp. Op die manier zorgt Lize Spit ervoor dat ik me goed kan voorstellen dat dit voor Eva in eerste instantie niet zo extreem voelt. Dit is haar leven, ze is eraan gewend om bijvoorbeeld altijd op haar hoede te zijn voor haar ouders, die onvoorspelbaar kunnen reageren. Protesteren heeft geen zin als je ouders niet voor rede vatbaar zijn. Heel af en toe geeft Lize een stukje van de puzzel prijs en pas tegen het einde van het boek worden de zaken echt duidelijk.

Het smelt – Lize Spit | Lalagè leest - lalageleest.wordpress.com

Spit is een goede auteur, en een nog betere marketeer.

In ‘Het Smelt’ schetst ze een treffend beeld van ruraal Vlaanderen. Zelfs wie nooit op het platteland vertoeft, zal de kleinburgerlijke trekjes van de dorpsbewoners ongetwijfeld herkennen. Mensen van allerlei pluimage passeren de revue in deze roman: de roddelende slagersvrouw, de ontspoorde drinkebroer, het muurbloempje… Bovenmeer mag dan wel een pietluttig (en fictief) boerengat zijn, het verhaal voelt heel universeel aan.

Al is herkenbaarheid an sich natuurlijk nog geen garantie voor een bestseller. Dat weet de marketeer in Spit ook. Daarom heeft ze nog een gimmick in petto, in de vorm van een blok ijs. Smeltend in een kofferbak. Waarom zou iemand daarmee op pad gaan? Je voelt dat er onheil in de lucht hangt, maar Spit onthult het mysterie slechts mondjesmaat. Er wordt rustig opgeschakeld naar een shock-moment.

Het grootste raadsel in dit verhaal is echter niet het blok ijs, maar het hoofdpersonage Eva. Na 480 pagina’s weten we nog amper iets over haar. Ja, links en rechts wordt gesuggereerd dat Eva niet moeders mooiste is. En we weten dat ze in een disfunctioneel gezin opgroeide en een jeugdtrauma heeft meegemaakt. Voor de rest wordt Eva vooral gedefinieerd door haar omgeving. Ze is een wezen zonder ruggengraat dat alles op zich af laat komen. Ze heeft geen interesses, geen mening, geen (echte) vrienden. En toch ben je benieuwd hoe het verder afloopt met haar. Knap hoe Spit dit anonieme personage toch een ziel geeft.

‘Het Smelt’ leest bij momenten als een jeugdboek. Het taalgebruik is makkelijk te begrijpen en de focus ligt vooral op de jonge personages en hun besognes. Maar vergis je niet, Spit hakt er bij momenten met de botte bijl op in. Qua vunzigheid moet ze in haar debuutroman nauwelijks onderdoen voor pakweg Brusselmans. Ze verwoordt het alleen wat subtieler.

Bevreemdend en universeel tegelijk. Spit levert een gedurfd werkje af, maar stilistisch vind ik het nog wat te sober. 3,5*

[quote]superfreak schreef:
Jammer, dit boek was veel te lang. Had wat mij betreft 200 blz korter gekund. Veel anekdotes zijn best aardig maar voegen niets toe aan het verhaal. Zelfs hele hoofdstukken kunnen weggelaten worden.[quote]

Ik vind het net een pluspunt dat het boek zo lang was. Op deze manier krijg je heel wat achtergrondinformatie die ervoor zorgt dat je het einde begrijpt. Daarnaast zorgden de anekdotes ervoor dat je je kon inleven in het verhaal. In de anekdotes gaf ze ook enkele hints. En zo vielen op het einde alle puzzelstukjes op hun plaats. En ander pluspunt is dat het boek makkelijk leest.

innedv schreef:

(quote)

Ik was ook blij toen ik het boek uit had, het had gerust honderd bladzijden korter mogen zijn. Maar maakt de opbouw dan niet dat het boek traag, misschien zelfs te traag vooruit gaat? Vele van de kleine verhaaltjes schetsen de context van het verhaal, maar had hadden er minder kunnen zijn waardoor het boek aangenamer was om te lezen. Voor mij ging het een te traag en was er te weinig spanning in het boek.

Het lezen liep voor mij ook niet altijd even vlot maar ik vond alle details en side stories ideaal om een realistisch beeld van Eva's leven te schetsen. De trage opbouw was voor mij een meerwaarde, hierdoor was er doorheen het hele verhaal een continue spanning. Als er stukken weggelaten zouden worden, zou het einde veel van zijn kracht en impact verliezen. Door de relaties tussen de personages van dichtbij gevolgd te kunnen hebben had ik nooit verwacht dat Pim of Laurens tot zoiets in staat waren.
De nonchalante schrijfstijl was een sterk gegeven in het boek. Niet alleen omdat ze in het merendeel van het verhaal een tiener is. Ook omdat ik het gevoel heb dat ze na die traumatische gebeurtenis nooit verder is kunnen opgroeien. Ze blijft in het verleden vast hangen, als ze dit achter haar had kunnen laten had ze op het einde geen zelfmoord gepleegd.

Ik kan me helemaal vinden in uw mening. De traagheid is inderdaad en hele meerwaarde. Het was een van de beste boeken die ik al gelezen heb. Ik dacht dat het heel lang ging duren voor het boek uit was, maar ik had het boek al uit in 2 weken!

Om Lize Spit en Het Smelt een eerlijke kans te geven, heb ik dit boek en tevens de veelvuldige verschijningen van de schrijfster toendertijd bewust links laten liggen. Toch vraag ik me af of de hype mijn bedroevende leeservaring anno 2020 beïnvloedt heeft...

Het Smelt is alvast een passende titel voor dit verhaal, dat zich slechts druppelsgewijs van omringende korsten ontdoet om tot de kern te komen. En die kern is dan jammer genoeg geen sappige biefstuk maar een pover koteletje, die bovendien niet de tijd krijgt om in de pan te sudderen en op smaak te komen. Als je maar tot de zaak komt na pakweg 300 pagina's, is er inderdaad weinig tijd om het echte verhaal te vertellen.

Op zich zou ik dit - als liefhebber van Stephen King en Richard Russo - nog kunnen pruimen als er voldoende aandacht aan de beleving van het dorp, de samenstelling van de gemeenschap gegeven wordt. Hierin schiet Lize schromelijk te kort, met als absoluut dieptepunt dat ze haast letterlijk moet vertellen dat de beenhouwersvrouw een roddelaarster is en me dit niet kan laten voelen.

Positief is wel de vlotte schrijfstijl en soms een mooie zin aan het einde van een hoofdstuk. Soms, want de quote 'zinnen die te hard hun best doen' is hier - o ironie - wel goed op zijn plaats.

Het einde was voor mij eerder gezocht dan goed gevonden, dus heel veel blijft er niet meer overeind, jammer genoeg.

Sla deze dan ook maar over.

Dit veelbesproken debuut heb ik destijds helemaal gemist (omdat ik toen het concentratievermogen van een doperwt had en nog maar nauwelijks las). Met het uitkomen van Spits nieuwe roman vond ik het wel tijd om deze in te halen.

In mijn video maak ik de vergelijking tussen deze roman en de film Irréversible van Gaspar Noé. Wie de film heeft gezien kan zich ook een voorstelling maken van de naarheid van dit boek. Ik had zeker wel enkele aanmerkingen op Het Smelt, maar al met al vond ik het een overtuigend debuut. Hoop snel haar nieuwe roman te lezen.

Videorecensie

Magnifiek en hard boek. Op sommige momenten moest ik mijn brein gewoon dwingen om geen beelden te vormen in mijn hoofd. Lize Spit heeft me aan haar debuut gekluisterd, ga dus zeker de tweede roman van haar lezen. 4,5*

Als er iets aan het smelten was, was het mijn aandacht. Amai, wat kan die mens kwebbelen, zeg. Ik had om de paar hoofdstukjes het gevoel volledig suf te zijn geluld. Goed, er is iets mis (gegaan) in Eva's bestaan, dat moge duidelijk zijn. Dan verwacht je dat zoiets als een donderwolk boven haar vertelling hangt, maar bij mij op de buienradar geen rood of zelfs maar blauw te zien. Mevrouw Spit blijft maar (zij)paadjes bewandelen die vooral als omwegen overkomen. Traag, omslachtig, overdadig; het kan allemaal best functioneel en/of onderhoudend zijn, maar ik heb dat hier zelden of nooit zo ervaren. Sterker nog, het haalt alle venijn eruit. Aan narigheid geen gebrek, maar het deed me bitter weinig.

Lize Spit neemt je mee naar een volks milieu in de Kempen. Het fictieve Bovenmeer vertoont gelijkenissen met Viersel, het dorp waar ze opgroeide. In zo'n plattelandsdorp wordt geroddeld bij de slager en kent iedereen iedereen. Ogenschijnlijk is het een liefelijk plaatsje, maar achter de voorgevels gaat heel wat leed schuil.

De overkoepelende verhaallijn in het heden, geschreven in de tegenwoordige tijd, neemt minder dan vierentwintig uur in beslag. Terwijl Eva terugrijdt naar haar geboortedorp, komen verdrongen jeugdherinneringen naar boven. Ze zal de confrontatie met haar verleden aan moeten gaan. Ondanks de speelse begintoon komen zwaarwichtige onderwerpen aan bod.

In haar autokoffer staat een grote klomp ijs in een Curverbak, die tot zestig liter kan bevatten. Het vriest, dus zal de ijsklomp niet snel smelten. De betekenis van de titel wordt gaandeweg duidelijk, ook via het raadsel. Voor een debuut is dit zeer geslaagd.