The Silk Roads. A New History of the World - Peter Frankopan (2015)

Ken de zijderoute eigenlijk vooral van de jengelende synthesizerdeuntjes van Kitaro: Kitaro ??? - Silk Road ?HD? - YouTube

Van Kitaro had ik nog nooit gehoord, maar wel van Marco Polo de meest prominente reiziger op die route door de eeuwen heen.

Ja, dat ken ik dus door de CD van Kitaro. Tijdje zelfs Marco Polo-fascinatie gehad.

In de eerste plaats is dit een tegenvaller dor de titel en de tekst op de achterflap. Dit boek gaat niet over de Zijderoutes. Natuurlijk, het verkoopt wel makkelijker waarschijnlijk maar of dat nu een idee van de uitgever is of van de schrijver (af en toe geeft hij ineens een verwijzing naar de zijderoutes, soms zo ver af van het onderwerp dat het eerder lachwekkend is), ik vind dit sowieso een beetje misleiding. Net als de achterflaptekst, die ook niet de juiste inhoud weergeeft. Dit is geen boek van de geschiedenis van Centraal-Azië maar gewoon een (soms erg oppervlakkig) overzicht van de volledige wereldgeschiedenis met een iets grotere nadruk op de gebieden rond de Levant dan gebruikelijk. Maar eens de 17e eeuw is gestart, of er twee wereldoorlogen zijn, ligt de focus volledig op Europa. Had je daar dan echt volledig gericht op het Midden-Oosten met af en toe noodzakelijke heel korte uitstapjes naar andere gebiedsdelen. Daar gebeurde immers genoeg. Maar dat Hitler zijn oorlog begon om de graanvelden van de Oekraïne is weliswaar best interessant, maar hoort niet in dit boek thuis dan. Het boek beoordeel ik verder op zijn inhoud, maar dit weegt wel mee in de beoordeling.

Frankopan doet verder ook echt wel dingen goed. Het hele boek is vrij vloeiend als één lange geschiedenis geschreven waar de camera over de Aarde zweeft. Nergens heb je het idee dat hij ineens een heel rare stap moet zetten naar andere gebieden. (Gevolg is wel dat sommige belangrijke gebeurtenissen niet of nauwelijks worden besproken) En zoals het een goed historicus betaamt legt hij overal mooie verbanden en weet dit goed inzichtelijk te maken (en die opbouw dat het één lang verhaal is, helpt ook wel mee daarin). Daarnaast heeft hij ook een aantal interessante punten, zoals Hitlers race voor graan (als genoemd) of dat de macht van de UK al eind 19e eeuw tanende was., terwijl je vaak leest dat het British Empire rond 1920 op zijn hoogtepunt was qua omvang en populatie als percentage van de wereldbevolking. Al zegt dat verder niets over je daadwerkelijke macht, en daar zegt Frankopan wel iets van. Soms dus net een andere invalshoek.

Wel is het, door de omvang van het onderwerp, nergens heel diepgravend. En dan is de laatste eeuw wel veel nauwkeuriger beschreven - bijna de helft van het boek immers- maar diepgravend is het nergens. (Ik denk dan wel eerder aan 1493 dat slechts één onderwerp pakt en dat wel is, mede daardoor.) In dat laatste deel legt hij overigens wel veel meer de nadruk op het Midden-Oosten en de hele problematiek aldaar, en met zijn kunde die verbanden te leggen is dit nog vrij overzichtelijk allemaal. Dat is bijna knap. De haat richting het westen wordt soms wel goed duidelijk gemaakt. Maar had je daar nu aan dat gebied vastgehouden, het hele boek door.

Verder dus fijn leesvoer, maar anders dan verwacht. Daarnaast had het best minder aan de oppervlakte mogen blijven. En naar beneden afgerond. 3,0*.

Momenteel zit ik ongeveer half in dit boek, maar ik kan jouw mening niet delen. De auteur toont in het eerste deel toch aan over welke zijderoutes het gaat en als ik dan wat verder blader, laat hij zien welke nieuwe verbanden er ontstaan zijn door de mondialisering van de wereld. Maar, zoals gezegd, ik zit nog maar halfweg in dit boek.

Ik ben geen historicus, dus mijn cijfer duidt vooral op mijn LEESERVARING en niet zozeer op het inhoudelijke, want daarvoor ben ik niet voldoende gekwalificeerd.

IK VOND het behoorlijk overtrokken allemaal. De term 'zijderoutes' een krampachtige kapstok om heel het verhaal aan op te hangen. Jaja, de wortels van WO I liggen daarginds en nergens anders… het zal wel. Soms was het ook gewoon vervelend. Bij 'geschiedenis' denk ik toch een beetje aan hoe de mensen leefden. Maar vooral in de recente geschiedenis (eind 19de eeuw en zo) is het vooral van 'Lord zus zei dit en Lord zo beweerde dat en Mijnheer x schreef weer iets anders…'.
'It's not made by big men' is duidelijk niet het adagio van mijnheer Frankopan. De laatste pakweg 200 jaar zijn oververtegenwoordigd, de jaren van de Mesopotamische beschavingen van 2000 jaar voor C. dan weer merkwaardig ondervertegenwoordigd. En het verre Oosten/China was blijkbaar alleen maar van belang als herkomst van de zijde…
Verder gaat het vooral over de vaardigheden van volkeren om belastingen te innen. Jawel, die Hunnen konden een behoorlijk stukje terreur en verderf zaaien, steden platbranden en volkeren uitmoorden, maar die kerels hadden hun boekhouding wel op orde! In die zin was het wel een eye-opener hoe er bijna altijd al eigenlijk een soort globaal marktsysteem is geweest van geldstromen die over de Aarde circuleerden.
Frankopan lijkt alleen maar oog te hebben voor het geld: het Midden-Oosten, sorry, de zijderoutes komen nu opnieuw op omdat enkele lokale tirannen op een onpeilbare schat zwart goud zitten en daardoor megalomane projecten kunnen lanceren.
Het is allemaal niet oninteressant, maar op de duur begint hij wel te zeuren en ben ik blij dat ik het boek doorgeploeterd heb. Geen aanrader.

Het boek pretendeert de geschiedenis niet vanuit een klassiek westers standpunt te bekijken maar doet dan niet anders dan telkens vergelijken met Europa om uiteindelijk ook niet anders te kunnen dan een beknopte Europese geschiedenis te geven. Het is merkbaar dat de auteur wat verkrampt zit door een zelfopgelegde handicap.
Op zich is het boek zeker interessant als geschiedenis je interesseert dus toch gewoon 4*