menu

Het Huis van de Moskee - Kader Abdolah (2005)

mijn stem
3,98 (165)
165 stemmen

Nederlands
Politiek / Sociaal

413 pagina's
Eerste druk: De Geus, Breda (Nederland)

Sinds achthonderd jaar, generatie na generatie, heeft de familie van Aga Djan een centrale positie in de stad. Al zolang ze er wonen brengen ze de geestelijk leider van de moskee voort. De imam is een belangrijke man, maar zeker zo belangrijk is Aga Djan: een groot tapijthandelaar die aan het hoofd staat van de bazaar. De rechtvaardige koopman leeft volgens de richtlijnen van de Koran en gebruikt zijn macht voor het welzijn van de mensen om hem heen. Als er een radicale stroming onder de ayatollahs ontstaat en Khomeini in Parijs een omwenteling voorbereidt, komt de Iraanse samenleving onder druk te staan. Vrienden worden vijanden. Liefde wordt haat. Zelfs Aga Djan kan het tij niet keren.

zoeken in:
avatar van kArIzMa_TuRk
Deze moet ik lezen!

3,5
Gezien alle lovende berichten, die ik over dit boek had gelezen, begon ik het met grote verwachtingen te lezen.
Deze verwachtingen zijn niet helemaal waargemaakt.
Het onderwerp, de recente geschiedenis van Iran, vertelt vanuit het perspectief van een familie die al jarenlang de imam van een moskee levert sprak me wel erg aan. De schrijfstijl echter niet zo. Ik weet wel dat je daarbij in aanmerking moet nemen dat het niet geschreven is in de moedertaal van de schrijver, maar toch. Dus zeker wel een goed boek, maar voor mij geen top(10)notering: 3,5*

avatar van psyche
4,0
psyche (crew)
cactus jack schreef:

Het onderwerp, de recente geschiedenis van Iran, vertelt vanuit het perspectief van een familie die al jarenlang de imam van een moskee levert sprak me wel erg aan. De schrijfstijl echter niet zo. Ik weet wel dat je daarbij in aanmerking moet nemen dat het niet geschreven is in de moedertaal van de schrijver, maar toch. Dus zeker wel een goed boek, maar voor mij geen top(10)notering: 3,5*


Hoewel ik Het Huis van de Moskee een goede roman vind, is mij niet duidelijk waarom het 11 maart op de tweede plaats eindigde als ‘het beste Nederlandstalige boek aller tijden’. Kader Abdolah heeft geworsteld om zich het Nederlands eigen te maken, hij is daar wat mij betreft dusdanig in geslaagd dat het verhaal voor een groot gedeelte prettig leest. Maar van een tweede plaats verwacht ik méer qua taalbeheersing.

Nogmaals, ik vind het wel een goede roman. KA heeft het voor de westerse wereld geschreven. Het gaat over mensen, kunst, religie, seks, film en het belang van radio en televisie. De schrijver heeft de gordijnen opzij geschoven en laat de Islam als levenswijze zien.
Het eerste gedeelte van Het Huis van de Moskee biedt een kijkje in de keuken van de milde Islam, in het tweede gedeelte viert het fundamentalisme in Iran hoogtij.

In het eerste gedeelte maak ik kennis met de familieleden van éen huis. Er is humor: wanneer een mannelijk lid van de familie een vrouw met een hoofddoekje i.p.v. chador mee naar huis neemt zegt éen van de twee grootmoeders:
‘Hoe durft die schoft een vrouw die zo gekleed gaat mee naar huis te nemen?’
‘Wie is zij?’ vraagt de andere grootmoeder.
‘Weet ik veel, een slet’.
Mooi vind ik in het eerste gedeelte is dat het gesluierd zijn, de chador, een bijna sprookjesachtige betekenis heeft. De vrouwen onder de sluiers hebben hun geheimen, óok de grootmoeders.
Een jongere vrouw fantaseert: Iemand zal komen/iemand die naar mij kijkt/die vraagt:/wil je je chador/Voor me afdoen/Wil je je haar/aan me laten zien.
Wanneer er echt iemand komt denkt de vrouw aan het verhaal van een kunstenaar, deze maakte een sluier voor zijn geliefde, aan de ene kant zo helder als de morgenster in het water en aan de andere kant zo zwart als de nacht. Overdag is ze een vrouw als alle anderen, ’s nachts deelt ze in het geheim een bed.

Dan sluipt langzaamaan de nachtzijde van de islam het huis van de moskee en het land binnen. Dit gedeelte is allesbehalve prettig om te lezen, ik maak mee hoe familieleden elkaars vijanden kunnen worden. KA schrijft terecht: Het verdriet was als een zwarte chador over het huis getrokken.
Ontroerend is het als een vader een graf voor zijn zoon zoekt en geen enkel dorp het dode lichaam een waardige rustplaats wil bieden.

Ik ben blij als aan het eind van Het Huis van de Moskee de milde islam weer voorzichtig door de puinhopen schemert. De lente ontluikt. Een van de mannen van het huis, een schrijver, woont in een ander land en heeft een brief naar zijn oom gestuurd waarop een postzegel met tulpen is geplakt. De schrijver maakt excuus dat zijn schrijftaal is veranderd, maar hij heeft altijd getracht om de poëtische geest van zijn mooie oude taal een plek te geven in zijn verhalen.

In het eerste gedeelte en de laatste paar hoofdstukken van Het Huis van de Moskee, hoor ik tussen de in Nederlands geschreven zinnen, heimwee naar het oude Perzië.
Dat is knap: 4

avatar van Dexter
4,0
Ten eerste wil ik zeggen: het is een verademing om eens een roman van een Nederlandstalige schrijver te lezen waar je niet om de bladzijden wordt bestookt met allerlei banale fantasieën, een rukker hier en een hete neukpartij daar.
Het lijkt wel of een Nederlander weigert een boek te schrijven zonder er hier en daar een lekkere vrijscène in te verwerken, en dat irriteert mij. Ironisch dat dan juist een schrijver van allochtone afkomst dat niet doet en toch nummer twee wordt in een verkiezing om Het Beste Nederlandstalige boek.

Dan het boek zelf. Het eerste deel is heerlijk om te lezen. Er worden geen beladen onderwerpen ten opzichte van de Islam behandeld, maar het heeft meer weg van een kleine familiekroniek, met de Koran als achtergrond. Het geloof komt juist naar voren in humoristische situaties, zoals psyches voorbeeld De twee grootmoeders die schandalen over een vrouw die met een hoofddoek ipv een chador rondloopt of in het eerste hoofdstuk waar imam Alsebari met een soera uit de Koran een storm aan mieren tegenhoudt.

Als later de oorlog uitbreekt, daalt het niveau van het boek. Een groot deel van de hoofdstukken bestaat vaak voor meer dan driekwart uit het opnoemen van geschiedkundige feitjes, een verslag van de oorlog tussen Iran en Irak. Het verhaal over het uiteenvallen van de familie wordt vaak ondergesneeuwd door deze geschiedenisles.

Als de rust later weer is teruggekeerd, kan het verhaal zich ook weer meer focussen op de familie, en wordt de band die de schrijver schept met de familie weer sterk. Het einde vind ik zelf ook erg mooi, het boek wordt in stijl afgesloten.

Door de inzinking in het middendeel zat ik te twijfelen tussen 3,5* en 4*, maar ik geef Het Huis van de Moskee het voordeel van de twijfel: 4*

avatar van Freud
4,5
Dit boek vond ik een echte ontdekking, en wel om twee redenen:

Oorlog is in de 20e eeuw al lang slechts op de tweede plaats een vergroting van grondgebied: sinds het neokolonialisme en de globale invoering van het kapitalisme gaat het voornamelijk om het verspreiden van economische macht en de eigen cultuur. Plaatselijke identiteit en culturele diversiteit wordt wereldwijd ingepalmd door een vlakke, oppervlakkige, generische eenheidsworst. (Ik formuleer het wat tendentieus uiteraard, het zou te ver leiden om er een genuanceerd verhaal van te maken ) Dat verschijnsel (en let op: ik heb het bewust niet over de 'veramerikanisering' van de samenleving, ik wil de schuld heus niet eenzijdig op één land schuiven) wordt wereldwijd gedoogd en vaak in de hand gewerkt door de heersende klasse. Maar tegelijk komt er op sommige plekken ook een hevige reactie op dit neokolonialisme, en daar moeten we eigenlijk blij over zijn.
Ik vond het dan ook een verademing dat dit boek de tijd neemt om dit thema in zijn geheel te behandelen: de radicalisering van het Midden-Oosten, Iran voorop, is voor een belangrijk deel ontstaan als reactie op wat ervaren werd als een teloorgang van hun eigen cultuur, hun 'normen en waarden', om het op zijn nederlands te zeggen .
Haast even belangrijk is natuurlijk wat er volgt op de revolutie die dit in gang zet, en het is lovenswaardig dat het boek ook hier opvallend genuanceerd over weet te berichten. Maar het onderscheidt zich van boeken zoals Persepolis door de uitgebreide aandacht voor de voorgeschiedenis van de revolutie, en dat vind ik enorm belangrijk. Het is een erg complex probleem waar ik zelfs geen mening over durf te vormen (laat staan een schuldige aanduiden), maar romans als dit geven toch een beetje inzicht, en dat is mooi.

Goed, tot zover de politieke kant van het boek, uitermate interessant, maar eigenlijk niet eens zijn grootste sterkte. Die ligt in het schitterende verhaal dat het boek brengt, en als ik 'verhaal' gebruik, dan bedoel ik dat ook: wat dat betreft is het wat te vergelijken met de boeken van Marquez, die andere schitterende verteller. De schrijfstijl doet er eigenlijk bijna niet toe in dit boek, waar het om gaat is dat je als lezer ademloos meegesleurd wordt in een verhaal vol mysterie, heroïek, symboliek, poëzie en spanning, maar een verhaal dat tegelijk uitblinkt in pure eenvoud. De personages zijn exotisch (voor ons toch, en het boek is duidelijk voor ons bedoeld) en fascinerend, en wat ze meemaken is mysterieus en soms haast magisch-realistisch, maar tegelijk heel helder geschetst: mensen simpel in hun karakter maar complex in hun gedragingen (of zoiets ). Het boek bevat ook veel leuke of interessante zijverhaaltjes die het behoeden voor monotonie, kortom het leest heel aangenaam. Dat het er dan ook nog in slaagt een genuanceerd beeld te schetsen van een cultuur en een godsdienst die zo algemeen gekarikaturiseerd wordt, is enkel te bewonderen. Zelfs boeken als Persepolis of Sneeuw van Pamuk, die allebei hetzelfde conflict tussen verwestersing en radicalisering in het Midden-Oosten op een prachtige manier weten te schetsen, geven in feite toch vooral het beeld vanuit het verwesterde perspectief, dat in dit boek getoond wordt hoe ook een trouwe en conservatieve moslim als Aga Djan in het conflict zijn plaats niet kan vinden, onderscheidt het van de andere, en maakt het juist zo bijzonder. En dat alles dan nog aan de hand van, ik herhaal het nog eens, een prachtig, meeslepend en fascinerend verhaal. Chapeau!

avatar van Freud
4,5
Even een reactie op de berichten hierboven (die heb ik bewust pas gelezen nádat ik het mijne geschreven had):

Dat de schrijfstijl me niet heeft gestoord, is duidelijk. In het begin is het wat wennen (maar dat hebben veel boeken), vanwege de (te) korte, simpele zinnen die ook ritmisch wat te wensen overlaten, maar als je het boek als een vertelling leest en de literaire kant wat buiten beschouwing laat, vind ik dat eigenlijk niet erg. Een boek kan uitblinken vanwege de schitterende stijl, maar het kan ook gewoon boeiend en fascinerend zijn, zoals dit. Maar het blijft een gebrek, want de combinatie van de twee is uiteraard nog beter .

Dat het familieverhaal wat op de achtergrond raakt als de politieke gebeurtenissen aan belang winnen, stoorde mij evenmin, maar dat komt natuurlijk doordat die achtergrond mij zo geboeid heeft. Maar die fascinatie ervoor is op zijn beurt opgeroepen door het feit dat ik het verhaal van de familie en het land waarin ze wonen zo boeiend vond, en in die zin is het door de combinatie van de twee dat het boek mij is blijven boeien. Je wilt meer weten over de achtergrond, omdat de personages je interesseren, en doordat de achtergrond zo uitgebreid aan bod komt, worden de personages interessanter. Dat het een soms wijkt voor het ander is onvermijdelijk: enkel door de tijd te nemen om iets te behandelen kun je diepgang bereiken. Abdollah heeft trouwens enorm veel moeite gedaan om zijn personages, die in feite allemaal uit dezelfde familie komen (of zijn aangetrouwd), zo divers mogelijk over het politieke en maatschappelijke spectrum van Iran te verspreiden, zodat bij elke gebeurtenis wel ergens een familielid betrokken is. Dat doet hij trouwens weinig subtiel, de geloofwaardigheid gaat een beetje verloren en het feit dat de familie met dat doel geconstrueerd is valt erg op. De personages zijn voor een deel wie ze zijn om hen op het juiste moment op de juiste plek te krijgen.

De humor en de relativerende kijk waarmee de personages en vooral hun religie in dit boek wordt beschreven heb ik zelf niet vermeld, maar is inderdaad een van de grote charmes van dit boek. Dat heeft wat te maken met die combinatie van exotisme en eenvoudige menselijkheid, en het is in dat soort dingen dat het verteltalent van Kader Abdollah uitblinkt. Personages zoals de grootmoeders of dwaze Godsi vrolijken het boek op en zijn tegelijk heel mooi en poëtisch.

avatar van gondwa
4,0
Heb er erg veel van genoten en veel van geleerd.

Sterke punten werden in bovenstaande reacties goed belicht.

4*

avatar van eRCee
2,5
De aantrekkingskracht van schrijvers als Abdolah en Hosseini ligt denk ik vooral in de beschrijving van de islamitische cultuur. Het onderwerp is actueel, toch mysterieus en iedereen heeft er wel een mening over, of wil die er graag over vormen.

Helaas heeft Het Huis van de Moskee ook niet veel meer te bieden dan dat. De roman is zeer matig geschreven, eigenlijk als een mislukt jeugdboek. Onbeholpen zinnen, saaie dialogen en alles, maar dan ook alles wordt uitgelegd. Tussendoor wemelt het van de soera's of andere onbegrijpelijke rijmpjes, die ik stelselmatig oversloeg. Daarbij worden gebeurtenissen van de hak op de tak verteld, met af en toe een historische uitleg er tussendoor, om vervolgens maar weer ergens verder te gaan. Verhalend vond ik het helemaal niet zo goed als bijvoorbeeld Freud hierboven aangeeft. Integendeel, de vele personages fungeren meer als kapstok om de politieke ontwikkelingen aan op te hangen dan dat hun levensgeschiedenis de leidraad van het boek is.
Het inkijkje in de Iraanse samenleving is zoals gezegd nog het boeiendste aspect van Het Huis van de Moskee. Toch vraag ik me af in hoeverre de wereld die Abdolah schetst representatief is. Vooral bij de seksuele escapades van verschillende imams heb ik mijn twijfels. Wellicht toch een poging om aan te sluiten bij de Nederlandse literatuurtraditie (zie Dexter).

De verhouding tussen populariteit en kwaliteit is dus nogal zoek bij Abdolah (en ook Hosseini), vind ik. Als het dan toch over de islamitische wereld moet gaan lees ik veel liever Pamuk (Sneeuw). 2,5*

avatar van Prowisorio
3,0
Een beetje teleurstellend... aardig verhaal, leuke poging om de gebeurtenissen in Iran als achtergrond te nemen voor het volgen van het wel en wee van de familie 'van de moskee'.
Maar het is allemaal een beetje te gekunsteld. Ik vraag me bv. nog steeds af waarom Zinat zo extreem werd (om over de escapades met de imam maar te zwijgen).

Abdolah heeft, m.i., teveel geprobeerd om een voorbeeld van alles wat er kan gebeuren met mensen in zo'n situatie in één familie (of aanhang) op te nemen. Wat mij betreft had ook Khomeini (als personage) niet opgevoerd hoeven worden... of de uitleg van wat er vervolgens allemaal (op politiek gebied) volgde. Het werd er op een gegeven moment allemaal met een sneltreinvaart doorheen gejaagd, zonder (wat mij betreft) enige toegevoegde waarde aan het verhaal van de familie. Nosrat was toch al een bijfiguur die - behalve op de episode met de grootmoeders en zijn vriendin zonder chador na, want dat was prachtig - geen rol van betekenis in het familieverhaal speelt.

Ik heb betere boeken gelezen, spelend in Iran of waarin invloed van de (politieke) islam op leven en welzijn van mensen aandacht krijgt of (auto)biografiën van personen of families.

dit boek heeft me echt aan het denken gezet, het is een prachtig roman over een islamitiese leven. eindelijk zien we een goed stuk werk over de islam. verder wil ik nog kwijt dat het de moeite waard is om het uit te lezen, bij de eerste honderd bladzijdes had ik moeite om verder te gaan, omdat ik dacht: is dit het? ik had er wel meer van verwacht, het was wel goed, maar te voospelend. Alleen ik ben erg blij dat ik het heb uitgelezen. 4,5sterren geef ik het.

Sjaantje13
Ik vind het een vakantie boek. Mocht je op vakantie willen gaan naar Iran. Dan is dit zeer zeker een aanrader, wanneer je interesse hebt in Iran overigens ook .
Verder is het precies wat Kader Abdolah zelf zegt "een boek voor de westerse wereld, dat inzicht geeft in de islamitische levenswijze".
Ik geef het boek een 3

4,0
Wie de recente geschiedenis van Iran vanuit een originele invalshoek (een vriendelijke islamiet) wil meemaken, is hier aan het goede adres. Zelf zou ik het niet het tweede beste Nederlandse boek noemen, maar het is wel een knappe roman.

avatar van Donkerwoud
3,5
Het is een boek wat ik heel erg graag goed zou willen vinden om het onderwerp milde Islam tegenover fundamentalisme. Maar het fragmentarische staat me tegen. Het boek is teveel opgehangen aan kleine verhaaltjes, vanuit verschillende perspectieven, die nooit helemaal bevredigend worden afgerond. Briljante passages worden afgewisseld met fragmenten die minder uit de verf komen. Op een bepaald ogenblik moeten zelfs Saddam en Khomeini als karakters worden opgevoerd. Was het verhaal maar bij het huis van de moskee gebleven, want dan zou ik het geprezen hebben als warme familiekroniek. Maar nu komt de politieke kant teveel op de voorgrond te liggen tegenover de persoonlijke ontwikkelingen van de karakters.

avatar van kjellee
4,5
Mooi en leerrijk boek! Maar ben niet echt overtuigd dat dit het beste Nederlandse boek is.. Maar toch wel een aanrader voor wie graag Khaled Hosseini leest.

3,0
prettig en simpel verteld. Veel dingen over de geschiedenis die ik nog niet weet.
Wat ik prettig vind is de manier van vertellen zonder goed of slecht. Een prettige observatie.

avatar van niels94
3,5
Een erg mooi boek. Het mooie is dat je hieruit veel van kan leren over de geschiedenis van Iran en de islam als levensstijl, maar dat het daarnaast ook nog eens gewoon een goed verhaal is over een vrome maar toch milde islamitische familie die met een boel veranderingen en tegenslagen om moet gaan. Verder vond ik de schrijfstijl fijn, inderdaad tamelijk simpel, maar daardoor las het gemakkelijk weg. Daarnaast denk ik dat het prima voldeed om dit verhaal te vertellen. Persoonlijk vond ik het ook nergens inzinken.

avatar van puckb96
5,0
jannie schreef:
prettig en simpel verteld. Veel dingen over de geschiedenis die ik nog niet weet.
Wat ik prettig vind is de manier van vertellen zonder goed of slecht. Een prettige observatie.


Objectief noemen ze dat ook weleens.

3,5
Boeiende lectuur, dat zeker!
Het begint als een soort dorpsidylle, Anton Coolen in het Midden-Oosten, zeg maar. Deze wordt dan vernietigd doordat de politiek, het buitenland en tenslotte het fundamentalisme er zich in gaan moeien. Dat loopt dan uit op een soort nazidictatuur van de ayatollahs. Op het einde komt er dan een nieuwe idylle.
Mij viel op dat de islam enerzijds heel formalistisch is, anderzijds zeer poëtisch.

5,0
Wat een mooi boek !

Bilal030
Kader Abdolah kan fantastisch vertellen. Ik zie hem dan ook als een typische verhalenverteller zoals die in oosterse landen vaker voor komen. Ik vind het prachtig als iemand met weinig en simpele woorden werelden creëert waarin je als lezer helemaal in kan opgaan.

Zoals bij meerdere werken van Kader Abdolah worden er autobiografische elementen in deze roman verwerkt. Als lezer bevind je je in het Iran van voor, tijdens en na de islamitische revolutie. Dit waren roerige tijden waarvan de invloed nog steeds merkbaar is. In deze setting wordt er een beeld geschetst van een grote familie. Hoe gaan zij om met de veranderingen in de (Iraanse) maatschappij? Passen ze zich aan of verzetten zij zich ertegen?

Kader Abdolah weergeeft de spanningen die vrienden, families en de hele samenleving verdelen. Hij doet dit voortreffelijk. Het is alsof je zelf onderdeel bent van 'het huis van de moskee' met als gevolg dat het geen ver-van-mijn-bed-show is. Je hoopt de onvermijdelijke ellende tegen te kunnen houden en het tij te kunnen keren, maar je voelt je machteloos. Gelukkig zijn er zelfs in vreselijke toestanden nog altijd positieve, sterke mensen als Aga Djan te vinden.

avatar van mjk87
3,0
Ik begrijp de vergelijkingen met Márquez wel, ook Abdolah probeert een geschiedenis te vertellen. Daarbij is hij wel een goede geschiedschrijver - je krijgt als lezer een vrij helder en duidelijk beeld van het Iran van toen- maar niet zozeer een romancier, want op dat vlak schiet Abdolah tekort. Deels door zijn taalgebruik en korte zinnen dat niet stoort maar omgekeerd je ook niet echt meesleept. En deels dat hij minder goed is in gevoelens en gedachten beschrijven. Je merkt wel dat hij graag gevoel erin wil brengen maar echt leven doet het nooit. Zo'n zinnetje ergens dat iemand de trein pakte en niet wist dat dit de laatste keer was in hele lange tijd en de volgende keer hij grijs was en niemand hem meer zou herkennen, dat is ergens wel mooi beschreven (mooier dan ik nu doe) maar bleef een beetje een lege zin in dit boek. Nee, ik had Abdolah dan liever een geschiedenisboek over Iran zien schrijven, want op dat punt werkt het boek het beste. 3,0*.

Gast
geplaatst: vandaag om 14:59 uur

geplaatst: vandaag om 14:59 uur

Let op: In verband met copyright is het op BoekMeter.nl niet toegestaan om de inhoud van externe websites over te nemen, ook niet met bronvermelding. Je mag natuurlijk wel een link naar een externe pagina plaatsen, samen met je eigen beschrijving of eventueel de eerste alinea van de tekst. Je krijgt deze waarschuwing omdat het er op lijkt dat je een lange tekst hebt geplakt in je bericht.

* denotes required fields.

Let op! Je gebruikersnaam is voor iedereen zichtbaar, en kun je later niet meer aanpassen.

* denotes required fields.