Boze Tongen - Tom Lanoye (2002)

Dit derde deel van de Lanoye's monstertrilogie bracht niet het schokkende einde waarop ik na het tweede deel gehoopt had. En ook hierboven lees ik teleurgestelde reacties na het lezen van dit boek.
De vraag die ik me echter stel is of het wel helemaal terecht was om een schokkend allesverlossend einde te verwachten?

Als je het verhaal puur leest als humoristische familiegeschiedenis ('klucht?'), dan mag je inderdaad concluderen dat Lanoye niet goed geslaagd is in zijn opzet. De doden zijn niet meer direct aan het goddelijke monster te linken en veel personages krijgen een nogal onduidelijk einde.

Maar als je het boek leest als een kritische parodie op de politiek in België en de Belgische rechtstaat, dan kan het boek niet anders eindigen dan in onduidelijkheid en mineur. Het systeem moddert verder en hetzelfde gebeurt met de karakers.

De keuze is aan u. In mijn ogen is het boek in ieder geval beter geslaagd dan het stuurloze tweede deel uit de serie en maar beduidend minder dan het duizelingwekkende eerste deel. Daarom een punt dat er tussenin ligt, 3.5*

Het was kennelijk iets teveel van het goede om dit drieluik in één ruk uit te lezen. Bij dit deel begon ik zoetjesaan een afkeer te voelen voor diezelfde schrijfstijl waar ik in de vorige twee boeken zo van ben gaan houden. Moet ik me nou weer een weg banen door dat platte Vlaams, dat geforceerd intellectuele taalgebruik en die ronduit stuitende beschrijvingen van seksuele handelingen..? Misschien had ik een langere tijd tussen de boeken moeten houden om ze enigszins te kunnen verwerken en er afstand van te kunnen nemen, of misschien ligt de oorzaak toch bij de erg pretentieuze schrijfstijl van Tom Lanoye. Hoewel het makkelijk wegleest is het namelijk geen makkelijke kost.

Het is zeer zeker geen slecht boek, want ook hier zitten er weer een paar messcherpe vondsten tussen. Het beste aspect van die derde deel is voor mij hoe de gebeurtenissen rond Katrien weer ''full circle'' komen als zij op het destructieve af haar eigen lot vorm probeert te geven. Haar verhaallijn vormt dan ook nog steeds het kloppende hart van de monster-trilogie. Wel jammer dat het einde niet zo schokkend is als ik had gehoopt. De uiteindelijke terugkeer van Herman in het leven van zijn dochter voelt afgeraffeld en gehaast aan, terwijl de boeken nou juist zo toe werken naar dat moment. Ook kreeg ik nooit bevredigende antwoorden op hoe we de surrealistische figuren als Gilles de Binche, de Garnalenvisser en de mismaakte dwerg moeten duiden. JJ_D merkt terecht op dat deze figuren in het absolute slotstuk opeens schitteren door afwezigheid.

Tom Lanoye heeft een veel te fragmentarische en associatieve stijl van schrijven om tot zijn recht te kunnen komen in iets dat van zo'n omvang is als een grootse trilogie. Daarmee blijf ik echter nog steeds interesse houden voor zijn werk en het zal zeker niet lang meer duren voor ik een ander boek van hem ga lezen.