Marías beklijft
Wat een kennismaking met Javier Marías! Noodgedwongen moest ik de tijd nemen om de ruim 500 pagina’s van “Zo begint het slechte" te lezen.
Zoals
eRCee eerder aangaf staat de titel voor het dragen van een geheim. Wat zal gebeuren als het geheim onthuld wordt? Deze roman van Javier Mariás herbergt meerdere geheimen. Onder andere: wat ligt verscholen binnen het ongelukkige huwelijk van Eduardo Muriel en Beatriz Noguera? Juan de Vere, ooit vriend en vertrouweling van het echtpaar, kijkt hier vele jaren nadat hij bij Euardo Muriel in dienst kwam op terug.
Hiernaast rijst onder meer de vraag: wat gebeurde er tijdens en na het regime van Franco? Aanvankelijk was ik verbijsterd toen ik in het begin van dit boek bij mezelf te rade ging. Waarom weet ik daar zo weinig van af? Over de bevolking van een land waar ik al heel lang kom, voor het eerst in 1969, samen met mijn ouders en broers. Franco overleed in 1975.
“Zo begint het slechte” maakt duidelijk hoe dit kan; destijds werd een amnestiewet afgekondigd, zelfs de allervuilste was zou niet worden buiten gehangen. Niet alleen zouden er geen juridische consequenties zijn voor welke misdaad dan ook; het was ongepast hier publiekelijk over te praten. Bovendien wilden zij die hadden verloren de wreedheden liever niet herinneren, daders hielden liever hun mond over hun duistere praktijken. Toch laten deze geheimen zich niet helemaal onder het vloerkleed vegen. Ze leven ondergronds voort.
Geheimen dus. Javier Marías schrijft erover in een opmerkelijke stijl. Van meet af aan gebeurt er ogenschijnlijk niets of weinig, ik bedoel hier wat betreft feitelijke handelingen. Bijvoorbeeld Eduardo die pagina's achtereen op de vloer ligt aan de voeten van Juan met zijn pen in de aanslag. Tegelijkertijd gebeurt er heel veel in het hoofd van Juan. Ik vaar mee met de haast eindeloze gedachtestromen van de verteller. Enerzijds weet ik dat een mens zo’n veertig- tot zestigduizend gedachten per dag heeft, veelal onbewust, het ene idee gaat over in het andere; aan de andere kant ben ik verwonderd dat een mens, dat Marías, zo kan uitschrijven, zo vloeiend nog wel. Inderdaad, zoals eveneens door eRCee geschreven is het aanbevolen wat langere stukken aaneen te lezen, dat komt de samenhang ten goede. Hierdoor kon ik ook makkelijk de draad weer oppakken zodra ik na een langere periode weer tijd had om te lezen. Kortom: Marías beklijft.
Toegegeven, een paar keer dacht ik, nu spint Marías het wel erg uit. Zo, dat ik eventjes gedubd heb over 4,5* of 5*. Maar toen las ik zo’n 30 pagina’s waar erotiek rustig aan tussen de regels tot bloei kwam, naar niet mis te verstaan, tot onderhuids aan toe. Zonder dat het ergens platvloers wordt. Goed erotisch schrijven vind ik een aparte tak van sport, die tak verstaat Marías eveneens.
Mijn twijfel over 4,5* of 5* werd helemaal weggenomen door het laatste gedeelte van het boek; ja, wat kan het wel of niet onthullen van een geheim teweeg brengen...
Zeer toepasselijke laatste woorden.
Natuurlijk 5*