menu

Kijkvoer & Leesgenot - Drs. P en Michèl de Jong (2011)

mijn stem
4,00 (1)
1 stem

Nederlands
Gedichtenbundel
Humoristisch

192 pagina's
Eerste druk: Nijgh & Van Ditmar, Amsterdam (Nederland)

Eminence grise Drs. P en debutant Michèl de Jong (1984) vonden elkaar als liefhebbers van het ollekebolleke, een door Drs. P geintroduceerde strenge versvorm van acht regels, bij uitstek geschikt voor humor en taalvirtuositeit. Na Drs. P's standaardwerk 'Zeslettergrepigheid' is deze bundel een vervolg die de wendbaarheid van de versvorm en zijn beoefenaars goed illustreert. Negen hoofdstukken leiden de lezer langs uiteenlopende zaken als geschiedenis, mythologie, dieren, religie en een collectie bizarre ansichtkaarten met bijpassende teksten.

zoeken in:
Ted Kerkjes
Aan Drs. P's status als taalvirtuoos zullen weinig mensen twijfelen. De virtuoos dankt zijn status vooral aan zijn grote aandeel in vooral de 'lichte poëzie' (Drs. P introduceerde veel nieuwe versvormen in het Nederlandse taalgebied en was een zeer productief plezierdichter) en hij blonk uit in het propageren van de rijkheid van de Nederlandse taal. In ieder interview dat ik van hem zag, dweepte hij in schitterende zinnen met de pracht van het Nederlands.
De Onze Taal maakte een noemenswaardig interview naar aanleiding van de toekenning van de Groenman-taalprijs. Daarin vertelt de doctorandus onder andere ontzettend liefdevol over boeken en schrijvers die hij erg bewonderd, als Elsschot en, hoewel zijdelings, Thijssen. Deze bewondering contrasteert nogal met zijn betoog over het moderne taalgebruik, waarin hij tiert over de taalverarming. Op het eerste gezicht komt het wellicht zeurderig over, maar achter het onbegrip zit geen blind conservatisme of zoiets, maar juist een zeer rijk gevoelsleven: Drs. P was van mening dat het gevoelsleven verarmt als de taal verarmt. Een logische redenering, want met taal geef je uitdrukking aan gevoel.
Van dit rijke gevoelsleven is in zijn liederen niet heel veel te merken, wat ik persoonlijk erg jammer vindt. Zijn liederen zijn zeer humoristisch, maar door de onpersoonlijkheid spreken andere tekstdichters als Ivo de Wijs en Kees Torn mij toch meer aan: hun teksten zitten even onberispelijk in elkaar als die van de doctorandus, maar hebben veel meer gevoel.

In deze bundel staan niet alleen ollekebollekes van Drs. P, maar ook van Michèl de Jong, een jongere dichter - hij was 27 toen dit boek verscheen. De Jong (geboren in 1984) studeerde archeologie en treedt sporadisch op. Misschien dat trouwe kijkers hem nog kennen van Twee voor twaalf, waar hij in 2010 aan meedeed.
Wat wel grappig is aan de bundel is dat vrijwel alles in de dubbele dactylus geschreven is: de metrum van het ollekebolleke. De titel, maar ook de titels van de rubrieken staan in dezelfde dreun en het dankwoord is in de versvorm geschreven. Dat is natuurlijk wel geestig.
De verzen zijn helaas niet allemaal even geslaagd. Sommige lijken niet eens zozeer humoristisch bedoeld, maar komen over als een boodschap, een mededeling op rijm. Achterin is te lezen wie welke verzen geschreven heeft en het viel me op dat ik over het algemeen het aandeel van Michèl de Jong meer kon waarderen. Wellicht dat hij vanwege zijn jeugdige leeftijd wat modernere, frissere humor heeft.
De werkjes staan gerubriceerd in negen rubrieken. Het eerste rubriek bevat dierenverzen, het tweede rubriek gaat over Griekse mythologie, rubriek drie is 'nogal uiteenlopend', de vierde gaat over geschiedenis in chronologische volgorde, rubriek vijf betreft een rubriek vol (bewust kneuterige) prentbriefkaarten met daarnaast een vers (dit is het in de titel beloofde kijkvoer), rubriek zes is een 'grimmige toekomstdroom' over de terugkeer van Adolf Hitler, ook de zevende rubriek is 'nogal uiteenlopend', het één-na-laatste rubriek bevat parodieën en het negende en tevens laatste rubriek bevat spotverzen over de Roomse Kerk.
De zesde en de negende rubriek zijn de twee dieptepunten in de bundel, wat mij betreft. Het verhaal over Adolf Hitler die in 2070 terugkeert en onder de naam Kurt Müller tegen de rokers ageert, is gewoon niet grappig. De laatste rubriek over de Roomse Kerk valt wat mij betreft te vaak in herhaling om leuk te blijven.
Wat de bundel ook eentonig maakt is natuurlijk de versvorm: telkens weer datzelfde riedeltje doet enigszins afbreuk aan het leesplezier. Het strakke korset van het ollekebolleke dwingt de dichters soms tot weglatingen die de zinnen wat krom en onnatuurlijk maken, wat mij ook af en toe stoorde.

Deze verzen zouden ongetwijfeld beter tot hun recht komen als ze waren verspreid over meerdere bundels tussen andere versvormen. Het ollekebolleke verveelt gewoon veel sneller dan bijvoorbeeld een sonnet en ook de droge humor wordt eentonig na een tijd.
Sommige mensen ervaren het ollekebolleke als een uiterst aanstekelijke versvorm. Door bundels als deze raken zij geprikkeld tot het zelf construeren van zo'n gedicht. Zelf heb ik dat niet: ik hoef voorlopig geen ollekebolleke meer te zien.

Gast
geplaatst: vandaag om 22:14 uur

geplaatst: vandaag om 22:14 uur

Let op: In verband met copyright is het op BoekMeter.nl niet toegestaan om de inhoud van externe websites over te nemen, ook niet met bronvermelding. Je mag natuurlijk wel een link naar een externe pagina plaatsen, samen met je eigen beschrijving of eventueel de eerste alinea van de tekst. Je krijgt deze waarschuwing omdat het er op lijkt dat je een lange tekst hebt geplakt in je bericht.

* denotes required fields.

Let op! Je gebruikersnaam is voor iedereen zichtbaar, en kun je later niet meer aanpassen.

* denotes required fields.