menu

Black Earth: The Holocaust as History and Warning - Timothy Snyder (2015)

Alternatieve titel: Zwarte Aarde: Geschiedenis van de Holocaust

mijn stem
3,75 (6)
6 stemmen

Engels
Historisch

496 pagina's
Eerste druk: Tim Duggan Books, Toronto (Canada)

De Holocaust staat gelijk aan de verschrikkelijke dood van miljoenen joden in de gaskamers. Maar nog voordat die gaskamers werden gebouwd, was het grootste deel van de Europese joodse bevolking al door de nazi's gedood in de landen ten oosten van Duitsland. In Zwarte aarde geeft Timothy Snyder antwoord op de vraag wat Hitler beoogde met de bezetting van Polen, de Baltische staten en delen van de Sovjet-Unie. Hitler meende dat het Duitse volk op den duur zou verhongeren als er geen andere hulpbronnen werden aangesproken. Midden-Europa moest de graanschuur van Duitsland worden en het Duitse volk de Lebensraum bieden waarop het recht had. In Hitlers paranoïde filosofie was dat een vrijbrief om de joodse bevolking op grote schaal uit te roeien. Zwarte aarde is een controversiële geschiedenis van de Holocaust. Snyder laat zien dat bepaalde ideeën en overtuigingen die in onze tijd leven dicht in de buurt komen bij de ecologische paniek die Hitler in de jaren dertig ertoe dreef zijn buurlanden binnen te vallen.

zoeken in:

avatar van eRCee
Bij een zin als "de ecologische paniek die Hitler in de jaren dertig ertoe dreef zijn buurlanden binnen te vallen" (plotomschrijving) frons ik mijn wenkbrauwen, maar wellicht is Snyder wat genuanceerder dan dat het hier staat.


avatar van liv2
Volgens De Standaard:

*****

Timothy Snyder rekent af met alle clichés over de Tweede Wereldoorlog en met de gangbare ideeën over de Holocaust. Dat doet hij op een verbluffende, bijna schokkende manier. Hij heeft een gigantische verzameling materiaal doorgeploegd. Zijn conclusie: de Holocaust was niet zo uniek en werd mogelijk gemaakt door omstandigheden die zich makkelijk kunnen herhalen, op elk ogenblik.

3,5
eRCee schreef:
Bij een zin als "de ecologische paniek die Hitler in de jaren dertig ertoe dreef zijn buurlanden binnen te vallen" (plotomschrijving) frons ik mijn wenkbrauwen, maar wellicht is Snyder wat genuanceerder dan dat het hier staat.


Wat is hier zo angstaanjagend aan? Het feit dat Hitler zo dacht, is dat misschien, maar dat moet inmiddels wel bekend zijn. Lees anders het slothoofdstuk van het boek. In plaats van op wetenschappelijke verbeteringen te richten om de landbouwproductie te innoveren, hield Hitler het idee-fixe erop na dat er geen andere mogelijkheid bestond voor de veiligstelling van voedsel voor het Duitse volk dan territoriale winst. Het lijkt mij volstrekt logisch die manie aan te duiden als 'ecologische paniek', en hoewel Snyder die term erop plakt, is hij wel de laatste om te ontkennen dat Hitler verblind was door volslagen irreële waanbeelden.

avatar van eRCee
Het lijkt me simplistisch om het starten van oorlog door Hitler op één reden vast te pinnen. Ecologische paniek vind ik daarbij een vreemde term, de hele zin suggereert een soort noodzakelijkheid die me tegenstaat. Hitler wilde oorlog, vanuit allerlei redenen, zoals oorlogen heel vaak gewild worden (in elk geval door sommigen).

avatar van Pecore
Los van de vraag of Snyder een punt heeft (ik heb het boek niet gelezen en ben geen kenner van WO2), vind ik theorieën die verder kijken dan de gekte van Hitler wel het meest interessant. De ellende van '40 - '45 toeschrijven aan de zieke geest van één man en een paar volgelingen lijkt mij zeer onwenselijk.

avatar van eRCee
Het nadeel van het allemaal in de omstandigheden zoeken, is dan weer dat het al snel tot de gedachte leidt dat er sprake was van een historische onvermijdelijkheid of noodzakelijkheid. Karl Popper heeft zich krachtig tegen dit idee verzet. Hij noemt dat historicisme. Bij bijna alle oorlogen zijn er meerdere factoren in het spel, waaronder de algemene omstandigheden, die een voedingsbodem kunnen creëren. Maar daarnaast zijn er ook handelingen van individuen. Het is juist dat gegeven waar volgens mij een blijvende waarschuwing van uitgaat, omdat oorlogshitsers er altijd zullen zijn.

avatar van Pecore
Ja, het zal een wisselwerking geweest zijn, zoals altijd met alles. Hitler heeft natuurlijk een niet geringe invloed op de loop van de geschiedenis gehad. Maar het afschilderen van Hitler als megalomane gek, en niets meer dan dat, die in zijn eentje een wereldoorlog kan beginnen, lijkt mij ook gevaarlijk. Het sluit de ogen voor alle andere factoren die hebben bijgedragen aan de ellende, ook die waarop 'de goeden' invloed hebben gehad.

3,5
eRCee schreef:
Het lijkt me simplistisch om het starten van oorlog door Hitler op één reden vast te pinnen. Ecologische paniek vind ik daarbij een vreemde term, de hele zin suggereert een soort noodzakelijkheid die me tegenstaat. Hitler wilde oorlog, vanuit allerlei redenen, zoals oorlogen heel vaak gewild worden (in elk geval door sommigen).


Een enkele reden als allesbepalend stellen getuigt inderdaad van tunnelvisie, maar dat doet Snyder feitelijk ook niet. Wel stelt hij het begrip Lebensraum centraal, en koppelt hij dat aan Hitler idee van de Joodse samenzwering, die voor alle ellende verantwoordelijk was. Wetenschappelijke probleemoplossing (innoveren landbouwmethodes) wees Hitler af, en dat schepte voor Hitler de gecombineerde noodzaak om zowel de Joden uit te roeien als de Slavische volken in het Oosten te onderwerpen. Die koppeling staat centraal, dus wellicht is je vastpinnen op die ene term 'ecologische paniek ' wat te misleidend. Of 'alles' voortkwam uit de 'ecologische paniek' dan wel zijn rassenopvattingen geeft Snyder ook geen uitsluitsel over, juist door die twee in het verlengde van elkaar te laten staan. Dus om je initiële vraag te beantwoorden, zoals het erop staat met 'ecologische paniek' lijkt het inderdaad versimpeling vanwege de marketing (op een boekenkaft ga je nu eenmaal niet genuanceerd doen), maar hij legt wel meer gewicht bij het ecologische vraagstuk dan de meeste historici doen.

avatar van Sippen
4,5
Wat de echte eye-opener is:

De Holocaust werd mede mogelijk gemaakt door omstandigheden, nep-nieuws, nazi-nep-filosofieën over rassen onder de mens en bovenal door het mens-eigen-gedrag in levensbedreigende situaties "Ik neem liever deel aan de dadergroep, want zo overleef IK en wordt ik geen slachtoffer".
Van nature is de mens primair geïnteresseerd in zijn EIGEN welzijn. Nature wint het dan van Nurture.
Het boek laat zien dat dit het 'succes' verklaart van de Holocaust. De nazi's faciliteerden en initieerden de Holocaust, en in eerste instantie kwestbare burgers lieten zich voor het karretje spannen als beulen voor het smerige handwerk, opdat zij konden overleven.

Gast
geplaatst: vandaag om 06:00 uur

geplaatst: vandaag om 06:00 uur

Let op: In verband met copyright is het op BoekMeter.nl niet toegestaan om de inhoud van externe websites over te nemen, ook niet met bronvermelding. Je mag natuurlijk wel een link naar een externe pagina plaatsen, samen met je eigen beschrijving of eventueel de eerste alinea van de tekst. Je krijgt deze waarschuwing omdat het er op lijkt dat je een lange tekst hebt geplakt in je bericht.

* denotes required fields.

Let op! Je gebruikersnaam is voor iedereen zichtbaar, en kun je later niet meer aanpassen.

* denotes required fields.