Odessa Star - Herman Koch (2003)

Heerlijke Roman. Koch zijn beste.

Was Erik de Bruyn niet bezig hier een film van te maken?

Voor 2,50 gekocht bij de Slegte vandaag. Ben benieuwd...

Zeker niet onaardig, deze Odessa Star van ex-Jiskefetter Herman Koch. Mooi geschreven en goed heen en weer hoppend tussen heden en verleden vertelt Koch over een man in midlife crisis, die denkt dat een oude school kameraad (die inmiddels is uitgegroeid tot een gangster van Bruinsma achtige proporties) hem een andere leven kan geven. Nog nooit was een midlife crisis zo enerverend.

3,5*

Zie overgens dat Regisseur Erik de Bruyn al drie keer een bijdrage kreeg van het filmfonds. Iemand enig idee hoe het er nu mee staat? Gaat het binnekort gedraaid worden nu Nadine zo goed als af is?

Samen met 'Eten met Emma' en 'Eindelijk oorlog' behorende tot mijn favoriete Herman Koch boeken.

Koch weet op een directe manier, zonder aan mooischrijverij te doen, meeslepend een verhaal te vertellen, vol humor, vol psychologie, vol beleving. Dit boek is daar een uitstekend voorbeeld van.

Weet iemand hoe het zit met de film hiervan?

Vermakelijk boek, maar zal nooit een groot fan worden van Koch: heb hierbij eigenlijk precies dezelfde kritiekpunten als bij Het Diner (ook dezelfde pluspunten trouwens). De twee boeken hebben dan ook veel van elkaar weg, wat overigens nergens ergerlijk wordt.

Ligt volgens mij al jaren stil.

Ik ben enorme fan van Kochs werk. Maar na al alles gelezen te hebben zou ik graag gelijkaardige schrijvers vinden. Ik heb al Ammaniti gelezen, maar vond dit toch niet helemaal dezelfde stijl. Zoals God het wil zeker niet, Laat het feest beginnen kon me meer bekoren, maar is toch ook een andere stijl. Wie kan me tips geven?

In 'Odessa Star' (2003) komt een archetypische burgerman in aanraking met de grilligheid van de georganiseerde misdaad. Het ene moment is Frank Moorman een man van middelbare leeftijd met een ingeslapen huwelijk en een geruisloos bestaan; het volgende moment biedt Moorman's vriendschap met onderwereldfiguur Max G. een excuus om de grenzen van diens eigen hufterigheid te onderzoeken. Intertekstuele verwijzingen te over in Koch's cynische spel met hoge en lage cultuur. Van de geboeders Coen, Quentin Tarantino en Fight Club tot aan Willem Holleeder en Lotto Weekend Miljonairs. Ook stilistisch lijkt Herman Koch uit hetzelfde vaatje te tappen als Amerikaanse genrebroeders, zoals breed uitgesponnen leuterdialogen over alles en niks of hypermasculiene geweldfantasieën. Of een plot dat zich niet ontwikkelt langs grote psychologische ontwikkelingen, maar waarin een moreel ambigue underdog wordt gedreven door de ironische onvoorspelbaarheid van het lot.

'Odessa Star' (2003) voelt in 2020 een beetje gedateerd. De georganiseerde misdaad als een soort opstapje voor de gefrustreerde burgermens om duistere kantjes in zichzelf te ontdekken. Macht in combinatie met een karikatuur van mannelijkheid is al tot in den treure uitgeplozen in soortgelijke midlifecrisis-narratieven. Het is niet eens dat Herman Koch een onprettige schrijfstijl heeft, want de man houdt de spanning vast met fraaie volzinnen en een narratief dat effectief speelt met verwachtingen. Maar het voelt allemaal zo artificieel en leeg, terwijl de cynische/nihilistische ondertoon nergens écht gaat schuren. Misschien staat me het meeste tegen dat Koch weinig risico neemt met zijn postmoderne spielerei. Het is het toegankelijke soort absurdisme uit een cabaretvoorstelling of een populaire film. Het brengt geen grote ideeën over, maar het zit als literair werk zo dicht tegen genrewerk aan dat het zelf voelt als een luchtig tussendoortje.

(Oh hoi, ik ben kennelijk terug. Hopelijk volgt er deze keer wat sneller een nieuwe recensie, want ik heb erg lang op me laten wachten. Groeten uit Alexandrië!)

Leuk boek, maar zeker niet de beste van Koch. Waar het boek goed begint als een echte page turner weet het toch de aandacht niet vast te houden, het kakt wat in. Het thema is origineel gevonden, een vrij saaie man met een saai bestaan heeft behoefte aan verandering, en krijgt deze door zijn hernieuwde kennismaking met een vroegere schoolvriend die behoorlijk fout of gestoord blijkt te zijn, het hoofdpersonage die blijkbaar geen eigenheid heeft past zich geheel aan zijn nieuwe vrienden aan. Leuk thema, hoewel soms wat te veel van het goede.

Eigenlijk de spijker op z'n kop. De man kan prima schrijven, je leest lekker door z'n boeken, maar het gaat nergens heen, het raakt je niet. Jammer, maar voor een vakantie bijvoorbeeld een prima boek.