Chaesikju-uija - Han Kang (2007)

*** (op 4)

Han Kang - De vegetariër - Humo: The Wild Site: Inloggen noodzakelijk

****

NRC Lux Literaire fictie algemeen Besproken in NRC Besproken 03-04-2015 : De Vegetarier - nrclux.nl

Misschien komt het doordat ik zulke hoge verwachtingen had of iets anders had gehoopt bij dit thema, maar ik vind dit boek een beetje tegenvallen. Eigenlijk weet ik niet zo goed wat ik ervan moet denken. Ik houd van bizarre verhalen, maar dit is wel heel vreemd.

De vegetariër – Han Kang | Lalagè leest - lalageleest.wordpress.com

Hierom
In het laatste deel is Yeong-hye (weer) opgenomen in een psychiatrisch ziekenhuis. Ze wil een boom worden en denkt dat ze alleen nog maar water en zonlicht nodig heeft.
moest ik wel erg

Op zich is dat best een mooi beeld, vind ik.

Dat ook. Soms zijn mooie, tragische beelden evengoed komisch ...
Het beeld van de vrouw is het topje van haar ijsberg vermoed ik zo.

Zelf ben ik ook vegetariër, maar dat gaat niet zo ver dat ik een boom wil worden.

Het verhaal roept bij mij de vraag op of natuurlijkheid wel in overeenstemming is met ons menszijn. We houden altijd iets achter en passen ons aan. We ontsnappen niet aan het kader waarin wij leven en zodra we dat wel doen zal je omgeving het niet accepteren.
Alleen een kunstenaar en in dit geval Han Kang, die er uiting aan geeft doormiddel van deze sterke roman, kan er uit breken. Het is zelfs de taak van een kunstenaar om grenzen te verleggen...

Lijkt me meer uit de hand gelopen cosplay dan vegetariër zijn...

Een serieuze reactie zit er vrees ik niet in

Het thema bracht het slechtste in mij naar boven ?

Reactie verwijderd ?

Er zijn ook vegetarische hamburgers en die zijn (zeker met ketjchub) nauwelijks van echt vlees te onderscheiden

De hype is weer gaan liggen, en terecht, want De vegetariër biedt een zwak verhaal over ... eigenlijk niks (of in elk geval niet over vegetariërs). De verklaring voor het succes zal wel ergens liggen op het snijvlak van de vleugjes mystiek, de seksuele obsessie, de drie perspectieven (in even zoveel korte delen) en de Koreaanse origine. Maar u kunt gewoon doorlopen, hier valt niets te zien.

Degenen die van een "beetje gek" verhaal houden kunnen hier niet aan voorbij gaan.

Een bevreemdend en intrigerend verhaal met ijzersterke scenes, maar uiteindelijk lichtelijk teleurstellend.
Het eerste verhaal begint direct goed met een man die pas aandacht krijgt voor zijn, in alle opzichten, onopvallende vrouw als ze weigert vlees te eten. De metamorfose die volgt, met brute dromen, en uiteindelijk een paar bloedstollende scenes - het familiediner en daarna bij het ziekenhuis/de fontein - zijn geweldig uitgevoerd. En om het gênante bedrijfsetentje heb ik erg moeten lachen.
Het tweede deel is minstens zo goed en spannend, met opnieuw enkele sterke en ook zeer beeldende scenes. Het is een prima vondst om de hoofdpersoon, de vegetariër, steeds in een nieuwe fase te zien, steeds door de ogen van anderen, maar uiteindelijk is het een raadsel wat de schrijver met dit verhaal wil zeggen. Dat 'de vegetariër' met haar overtuiging - geen vlees meer eten/een boom willen zijn - een complete familie ontwricht is erg sterk neergezet, maar ik had gehoopt dat ik meer te weten zou komen over haar drijfveren. Nu blijft ze oneerbieding gezegd te veel een gekkie en dat lijkt me niet de opzet van de schrijver.
Ik had dus meer van deze korte roman verwacht, maar verwacht dat ik nog regelmatig zal terugdenken aan een aantal intense scenes.

Daar zijn ze het in Zweden weer eens niet mee eens blijkbaar.

Het zal je maar overkomen...

"Ze had een ogenschijnlijk normale dag. Ze had net gedineerd en was hier niet op voorbereid."

Erg: ik zie net dat Han Kang de Nobelprijs voor literatuur 2024 heeft gewonnen. Ik zei: “O, wat erg, ik heb geen idee wie zij is…”

Nog erger: de berichten hier lezend heb ik kennelijk ‘De vegetariër’ gelezen. En kennelijk niet gestemd…

Detail: ik eet vegetarisch maar zelfs dat doet mij geen belletje rinkelen …
Ik zal eens een inkijkexemplaar inzien misschien word ik dan wakker geschud.

Edit: Nee dus geen belletje … ik denk dat ik het niet gelezen heb. Het zegt me nog steeds niets…
Ik zou de intro, denk ik, wel herkennen …

Nog eens edit: Inmiddels erachter dat ik recensie van Lalage heb gelezen

Een nobelprijswinnaar met meer dan 3 stemmen en 4 berichten op deze site is wel vrij uniek. Alleen Annie Ernaux twee jaar terug had er meer. Meestal is dat een stuk lager. Al zeggen schrijver en boek mij niets, Het boek maar gelijk gereserveerd in de bieb.

Vorig jaar al tipte Joost De Vries van de immer fantastische podcast BoekenFM Han Kang al als winnaar... Met een jaartje vertraging heeft hij dan toch nog gelijk!

Ik heb de eerste pakweg 20 pagina’s van het inkijkexemplaar gelezen, op de een of andere manier doet de tekst me denken aan Haruki Murakami - BoekMeter.nl, ik weet niet precies waarom. Soms heeft Murakami iets absurdistisch of surrealistisch, de ondertoon van de tekst die ik net van Han Kang las heeft dat wat mij betreft ook. Misschien komt het daardoor.

Laat ik eerst maar de twee stapels die hier nog liggen doorwerken…

'Voor de fans van Murakami' staat er op de achterkant. Maar dat staat op bijna alle Aziatische boeken.

Ze heeft zeven boeken geschreven. Dat is misschien wat weinig voor een Nobelprijs. Murakami zal wel op zijn neus hebben gekeken...

Gelezen n.a.v. de nobelprijs. Het boek is zeker niet slecht maar net wat te bevreemdend om voor mij echt overtuigend te zijn. Maar ook om echt duidelijk te krijgen wat de schrijver wil. Dat mensen die niet in het keurslijf passen van de maatschappij al snel verstoten worden? Allicht, maar dat had ook minder absurd gekund want zeker het derde deel is me toch wat te gek.

De droge stijl leest ergens wel prettig maar zorgt ook voor een zekere afstand. Door steeds van perspectief te wisselen (elk deel een eigen persoon door wiens of wier bril we kijken) krijg je een breder en constant ontwikkelend beeld van de hoofdpersoon maar toch is het allemaal iets te absurdistisch om die vegetariër te leren kennen laat staan te begrijpen.

Dat er ongetwijfeld ook wat maatschappijkritiek in zit die voor Koreanen veel beter te begrijpen is werkt ook niet mee want die laag ontbreekt voor mij als Nederlandse/Westerse lezer. Ik heb wel het woord mongolenvlek geleerd dat blijkbaar en bestaand woord is. 3,0*.

Dappere auteur heb ik het idee nadat ik ergens vorige maand
De Reis van Waes naar Noord-Korea heb (terug) gezien



Want ja, daar kunnen wij ons denk ik (persoonlijk) niet veel bij voorstellen. Er werd o.a. ook een bezoek aan een bibliotheek gebracht waar om een Westerse klassieker werd gevraagd… al een avontuur op zich ( de waarschuwingen van te voren over do’s en don’ts als Westerling in Noord-Korea of naar gidsen in acht nemend) Eveneens voor de dappere gidsen …
Hoewel Han-Kang uit Zuid-Korea komt waarschijnlijk niet hetzelfde al gebeurden daar recent ook bijzondere dingen …

Het heet dan wel De Vegetariër, maar eigenlijk is Yeong-hye veganist, want ze mijdt alle dierlijke producten om ethische redenen. Haar ervaringen worden weergegeven in drie delen, door de ogen van haar onbegrijpende echtgenoot, haar artistieke schoonbroer en haar meevoelende zus. De italische intermezzo’s in het eerste deel geven ook haar dromen weer, maar haar gedachten in wakende toestand komen we dus nooit te weten.

Planten zijn een motief. Yeong-hye krijgt een afkeer van vlees, en bijgevolg van haar eigen lichaam. Wanneer haar schoonbroer haar beschildert met plantmotieven, begint ze in een plant te veranderen. Ze wil een boom worden. Het model daarvoor is de Japanse zelkova bij de psychiatrische instelling, een boom uit de iepenfamilie. Tegen het einde vertoont ze kenmerken van anorexia en van catatone schizofrenie.

Haar omgeving reageert verkeerd. Als kind werd ze fysiek mishandeld. Als volwassene dwingen ze haar vlees te eten en medicatie in te nemen. Beter zou zijn om tips te geven voor gezonde vegetarische maaltijden. Een leuke bijkomstigheid is dat verscheidene Koreaanse gerechten ter sprake komen, zoals kimchi (gefermenteerde groenten), bibimbap (rijstschotel) en yuk hwe (rundergehakt). Het is met smaak verorberd.

Heldere boekbespreking manonvandebron Ik heb nu méer of beter een idee over de inhoud van het boek. Is het ook zo dat de stijl verandert, of het boek anders leest in de verschillende delen? Misschien dat ik toch nog een poging ga wagen dit nieuwe jaar.

Het is vooral het perspectief dat verandert, maar dat gaat ook samen met een verandering in vertelstijl. De echtgenoot in het eerste deel is droog en afstandelijk, de stijl van een ambtenaar. De schoonbroer in het tweede deel toont al meer interesse, het standpunt van een kunstenaar die ook lichamelijke aantrekking voelt. In het derde deel gaat haar zus helemaal mee in haar innerlijke wereld en lijkt het zelfs een folie á deux te worden.

Ik heb trouwens nog met een halve ster verhoogd. Het blijft toch wel naspoken.

De Zuid-Koreaanse Han Kang won in 2024 de Nobelprijs voor de literatuur. Het toeval wilde dat ik een paar maanden ervoor al The Vegetarian – haar bekendste boek – kocht omdat ik de titel steeds maar weer bleef tegenkomen. De roman won in 2016 al de International Booker Prize, werd een hype en het zou zomaar kunnen dat Han Kang één van de meest gelezen Nobelprijswinnaars van de afgelopen jaren is. Wat mij betreft is The Vegetarian de hype wel waard. Het is vreemd, ongrijpbaar en gedurfd en ik merk dat het verhaal rond blijft spoken.

Yeong-Hye besluit van de één op de andere dag geen vlees meer te eten. Ze stuit daarbij eerst op onbegrip van haar man, die later van haar scheidt. Haar familie kan ook helemaal niks met de keuze van Yeong-Hye en probeert haar te dwingen vlees te eten. Ze wordt opgenomen in een instelling wanneer haar acties en ideeën steeds vreemder worden. Ze koestert namelijk het diepe verlangen om een boom te worden.

Afstand
Het is interessant aan deze roman dat Yeong-Hye het hoofdkarakter is, maar dat we als lezer niet te weten komen wat er echt in Yeong-Hye omgaat, op enkele korte dialogen en de beschrijving van enkele dromen na. In het eerste deel lezen we over Yeong-Hye vanuit het perspectief van de echtgenoot, het tweede deel vanuit het perspectief van de schoonbroer en het derde en laatste deel vanuit het perspectief van Yeong-Hye’s zus.

Een prima keuze van Han Kang, want hierdoor wordt het handelen van Yeong-Hye nooit helemaal inzichtelijk voor de lezer en blijft ze op afstand. Daarmee is Yeong-Hye een ongrijpbaar karakter wiens beweegredenen volledig duister blijven, maar die daardoor wel constant blijft fascineren. Je hoopt met ieder nieuw deel dat de boel wat duidelijker wordt, maar Han Kang is slim genoeg om je als lezer op die honger naar klaarheid te laten zitten.

Verval
Wat wel duidelijk is, is dat de conditie van Yeong-Hye met rasse schreden verslechtert, maar het is moeilijk om precies aan te wijzen wanneer Yeong-Hye inderdaad geestesziek wordt. Aan de keuze om vegetariër te worden is vanuit een hedendaags westers perspectief weinig raars, maar de behoefte om een boom te willen worden is toch redelijk far out.

Het is intrigerend hoe Han Kang de lezer meeneemt in het mentale en lichamelijke verval van Yeong-Hye, maar hoe je eigenlijk nauwelijks een duidelijke scheidslijn tussen gezond en ziek kunt vaststellen. The Vegetarian lijkt vast te houden aan het idee dat de kenmerken van pathologie in ons allen aanwezig zijn, maar dat ze pas een probleem worden wanneer we ophouden met functioneren zoals de maatschappij van ons verlangt. Bepalen waar gezondheid ophoudt en ziekte begint is erg lastig.

Maatschappijkritiek
De keuze om vegetariër te worden is voor mij misschien niet heel erg raar, maar blijkbaar is het in het Zuid-Korea van nu redelijk ondenkbaar. Yeong-Hye gaat duidelijk gebukt onder de rol die ze als vrouw toebedeeld is in de Zuid-Koreaanse maatschappij. Ze is er om voor haar man te zorgen en om naar haar vader te luisteren en de keuze om vegetariër te worden is daarmee een daad van verzet en een ultieme poging om zeggenschap te krijgen over haar eigen lichaam. In de keuze van Yeuong-Hye en de manier waarop haar familie daarop reageert (fysiek geweld wordt niet geschuwd) lijkt veel maatschappijkritiek vervat te zitten.

Ik kan niet zeggen dat The Vegetarian me diep geraakt heeft of dat het geweld dat Yeong-Hye wordt aangedaan me boos maakte, daarvoor is deze vertelling misschien toch net wat te bevreemdend. Juist door dat bevreemdende karakter is dit boek echter wel heel markant en uniek. Ik heb nog niet eerder zoiets als The Vegetarian gelezen en het is leuk om ondanks de vaagheid toch bepaalde thema’s en ideeën te ontwaren. Het is een memorabele roman die me zeker heeft beziggehouden en die me enorm benieuwd heeft gemaakt naar ander werk van Han Kang. Zoals ik al zei: wat mij betreft de hype zeker waard.

blogpost

Het moest terug naar de bieb maar daar ben ik niet rouwig om. Op bladzijde 40 ben ik blijven steken; ik heb helemaal niets met het personage Yeong-Hye.