Theaetetus - Plato (-369)

Een steviger werkje van Plato en dat niet alleen omdat het een relatief langere dialoog is, maar vooral door zijn moeilijkheidsgraad. De centrale vaar luidt: "Wat is kennis?" of "Wanneer kan men van iemand zeggen dat deze kennis heeft over dit of dat?" Hoewel er enkele andere dialogen zijn die deze materie aankaarten (bv. Ion of Euthydemos), wordt dit volgens mij nergens zo grondig gedaan dan in deze dialoog.

Epistemologie is niet echt een funky thema tegenover liefde (Symposion) of staatsindeling (Politeia), daarom dat deze wel eens over het hoofd wordt gezien denk ik dan. Het is ook zo dat het een redelijk droge dialoog is, waar via vraag en antwoord de verschillende definities omtrent kennis weerlegd worden. Een andere reden waarom deze misschien weinig gelezen wordt is het feit dat men op het einde nog steeds niet weet wat kennis is of in elk geval wat Plato hierover te zeggen heeft. Mensen die willen weten wat de filosofie van Plato inhoudt vinden in deze dialoog enkel wat kennis NIET is. Nu Plato was dan ook niet de systemenbouwer waar men hem doorgaans voor aanneemt.

Waarom deze dialoog dan wel lezen? Eerst en vooral omdat het een leuke uitdaging is om de argumentaties en gedachtegangen je eigen te maken en dat zal een stevige inspanning vragen. Ten tweede illustreert deze dialoog op een mooie manier de Socratische methode om de kennis als het ware te baren, met Socrates als vroedvrouw. Ten derde is het vaak gewoonweg fascinerend om de genialiteit van Plato aan het werk te zien in de verschillende argumentaties, metaforen, voorbeelden die hij geeft om de verschillende definities te weerleggen. Veel ervan zijn nu bekeken gewoon fout of hebben verkeerde premissen om mee te beginnen, maar dat doet niets af van de geniale constructies die soms worden opgezet.

Leuk om te weten dat in de hedendaagse epistemologie een ware onderbouwde opvatting (true justified belief) nog vaak wordt gebruikt als gangbare definitie voor kennis (een berucht papertje van ene Gettier deed hieromtrent echter veel stof opwaaien), terwijl Plato toen al een variant hiervan probeerde te weerleggen.

Het wordt gebruikt als uitgangspositie/beginpunt, maar door dat "beruchte papertje" van Gettier wordt die definitie nog maar door heel weinig epistemologen aangehangen. Sommigen voegen een extra conditie toe aan de definitie, anderen vervangen "gerechtvaardigd" door "betrouwbaar geproduceerd", etc. Zie hier voor een korte uitleg en hier voor een behoorlijk lange. Als het je interesseert dan.

Ja uitgangspunt is misschien wel een iets beter woord dan gangbare definitie.
Wat je zegt ligt in de lijn wat ik wat omslachtig wou verwoorden, met gangbare definitie bedoelde ik eerder werkdefinitie, gezien men hun theorieën over kennis door dat artikeltje toch maar moest gaan aanpassen. Wanneer we dan de term onderbouwd gaan uitwerken, wordt het pas echt leuk.

Bedankt voor de links, interessant om te zien dat er nog personen zijn die zich hier wat in verdiepen.

En toch komt hij op het eind wel op een soort conclusie uit:



Al voelt het inderdaad meer als een statement dat gemaakt wordt om een strik te binden om zijn dialoog ter afsluiting, dan een bevredigende conclusie (omdat hij erbinnen ook weer spreekt van ‘knowledge’).

Verder ben ik het helemaal eens met je argumenten waarom je deze dialoog zou moeten lezen.