The God of Small Things - Arundhati Roy (1997)

Mooie parabel over een tweeling die, door een verschrikkelijke gebeurtenis, uit elkaar groeit. Het is opgehangen aan een reeks kleine voorvallen (de ''small things'' uit de titel) die tot een rampzalige climax leiden. Het is af en toe even doorbijten omdat het wel erg raadselachtig en onduidelijk van start gaat, maar met elke bladzijde komt de oplossing van het raadsel langzaam dichterbij. De couleur locale van India wordt lekker gekruid beschreven en met een gepaste hoeveelheid humor erbij. Een aanrader voor de liefhebbers van bijvoorbeeld Salman Rushdie e.a Indiaas-Westerse schrijvers.

Een halve punt dichter bij de perfectie. Ik was wel onder de indruk van het tragische doch schitterend beschreven einde. Sowieso heb ik, uit een artikel op internet, begrepen dat deze schrijfster de knuppel aardig in het hoenderhok heeft gegooid door de seksscène tussen een ''touchable'' en een '' untouchable''. Hoe belachelijk eigenlijk dat mensen nog vrij recent een onderscheid maakten tussen afkomst en wat dat voor jou als persoon betekent.

Een briljant boek dat tegelijk grappig, ontroerend, tragisch is. Vanaf het begin voel je de vreselijke ontknoping al in de lucht hangen. Het duurt wel even eer je de ingewikkelde verhoudingen door hebt. Zeer mooi geschreven, soms gewoon poëtisch.

Vond er niet zo veel aan. Matige verhaallijn en na een tijd begon de stijl mij ook tegen te staan.

Tweede keer gelezen en ik ben nog steeds ontroerd door deze overweldigende en goed geconstrueerde roman. Ogenschijnlijk simpel verhaal maar met zoveel verschillende lagen over de Indiase maatschappij erin verwerkt.

Kleine woorden voor grote gruwel. Verschrikking gezien door de ogen van een sensitief-naïeve verteller, die waar het kan in de huid van haar kinderlijke protagonisten kruipt. Des te meer schrijnend wordt de teloorgang van hun onschuld, hun te koesteren onwetendheid vormgegeven. Tegen de achtergrond van een door een door de tijd achterhaald kastensysteem, kan niemand echter onbekommerd opgroeien.

Mooi is de manier waarop Roy haar maatschappelijke kritiek vanuit het decor van het boek voedt. Haar politieke agenda staat niet op de voorgrond, wel haar verhaal, dat slechts met mondjesmaat zijn geheimen prijsgeeft. De omvang van de gruwel blijkt uiteindelijk veel groter dan verwacht - de anticipatie op de eigenlijke ontrafeling is voor de lezer echter een beproeving.

En over beproevingen gesproken: vooral de zeemzoeterige stijl zit de roman in de weg. Ja, het boek bevat prachtige passages, maar Roys leidmotieven en haar neiging om voortdurend metaforen op te zoeken, is ronduit irritant. Die metaforen zijn immers van een zodanige zwaarte vervuld (o.a. door de vergezochte referaten naar de natuur, die op den duur vermoeiend worden), dat ze na verloop van tijd ophouden iets wezenlijk bij te dragen.

Heb er dus niet van genoten, al zie ik de kwaliteiten van het boek wel in. Het Indiase karakter doet authentiek aan (de "couleur locale" waarvan hierboven reeds sprake), er zitten romige beschrijvingen in die je zou willen bewaren, hier en daar komt Roy tot een inzicht, en de onderliggende kritiek stijgt vanzelfsprekend uit de plot op. Maar dat alles, hoe verdienstelijk ook, volstaat niet als de stijl tegenzit.
2,5*

Het is opletten geblazen bij deze Indiase roman die herinneringen uit verschillende periodes stapelt, rond een familie die als gevolg van scheidingen, een Ernstig Voorval en andere zaken nogal ontwricht is. Het perspectief ligt vooral bij Rahel, een jong meisje dat onderdeel van een tweeling vormt. De schrijfstijl wordt gevoed door de kinderlijke verwondering en fantasie waarmee zij nog naar de wereld kijkt. De ontwapenende naïviteit houdt op zichzelf zware thema’s betrekkelijk licht en mysterieus.

Ik werd vooral getroffen door de stijl en het tempo van de vertelling. Steeds weer wordt teruggekeerd naar schijnbaar futiele momenten (de aankomst op het vliegveld van een nichtje, een vertoning van The Sound of Music), die haast wel een roman lang uitgerekt worden. Het is wachten, wachten, wachten. Wachten op het vliegveld, wachten voor de spoorovergang. Het wachten resulteert in associaties naar andere herinneringen waarmee de familiegeschiedenis in de steigers wordt gezet. Je kunt zelfs zeggen: beschrijving van een heel land. Politieke omwentelingen, het kastesysteem, religieuze fricties en de ingewikkelde verhouding met het Westen; veel van wat India karakteriseert komt aan bod. Wat dat laatste betreft is het trouwens opvallend hoezeer deze roman gedrenkt is in verwijzingen naar Westers, en maar weinig naar Indiaas cultuurgoed.

Maar goed, die nadruk in fragmenten op het wachten resulteert in een heerlijk loom tempo waar ik me al snel aan gewonnen gaf. Met het taalgevoel van Roy zit het wel goed, het ritme en de klank van zinnen doet affiniteit met de dichtkunst vermoeden: “Steelshrill police whistles pierced holes in the Noise Umbrella”. Het kan soms een beetje te veel worden, die kleurrijke verbeeldingen, maar hé, dat is India! Op een of andere manier blijft het allemaal in balans, dit overdadig gekleurde bouwwerk van herinneringen. Zowel overtuigend in de grote tragedies van een enorm land, als het 'kleine' drama van een familiegeschiedenis.

Jezus man, wat een goede analyse! Twee keer gelezen, maar door jou zie ik het net weer iets anders.

Dank je! Daar hebben we deze site voor
Mooi dat je ook zo genoten hebt van de roman.