...Trotzdem Ja zum Leben Sagen. Ein Psychologe Erlebt das Konzentrationslager - Viktor E. Frankl (1947)
Alternatieve titel: De Zin van het Bestaan. Een Inleiding tot Logotherapie
Duits
Psychologisch
90 pagina's
Eerste druk: Deuticke,
Wenen (Oostenrijk)
De Oostenrijkse joodse neuroloog en psychiater Frankl verbleef drie jaar in de concentratiekampen, Theresienstadt, Auschwitz en Türkheim, waar hij getuige was van het meest gruwelijke menselijke leed. Dit is een kort, maar zeer boeiend verslag van zijn ervaringen. In zijn verhaal introduceert Viktor Frankl zijn filosofie - de logotherapie. Zijn denkbeelden vermengen zich echter zo geleidelijk en voorzichtig met het verhaal, dat dit niet zomaar een boek over de verschrikkingen van het concentratie kamp is, maar een zeer diepgaande verhandeling. Voor iemand die jarenlang niet anders dan lijden en de macht van het kwaad om zich heen heeft gezien, heeft hij een verrassend optimistische opinie omtrent het vermogen van de mens zich boven zijn lijden te verheffen en een toepasselijke gerichte waarheid te vinden.
Het eerste deel gaat over zijn ervaringen in concentratiekampen. Daarvoor zou ik eerder Primo Levi aanraden. Wel boeiend is dat hij als psychiater beschouwt hoe mensen zich gedragen onder de moeilijkste omstandigheden. Het laatste deel gaat over psychiatrische behandelingen. Er zijn goede uitspraken bij, maar het is onsamenhangend en te kort om er echt wat aan te hebben.
Hier heeft de Weense psychiater Victor Frankl als gevangene een periode doorgebracht tot aan zijn transport naar Auschwitz in oktober 1944. Frankl wist te overleven.
Zijn verhaal over de bikkelharde kampervaringen, de strijd om te overleven, staat weinig verhullend beschreven in het eerste deel van dit boek. In het tweede deel gaat het vervolgens over de door hem ontwikkelde logotherapie. De logotherapie concentreert zich helemaal op de toekomst, of om met Frankl te spreken 'op de opdrachten en zingevingen die de patiënt in zijn toekomst waar moet maken'. Frankl zegt dat ons zoeken naar een zin een primaire kracht in ons leven is, geen secundaire, en dat we een wil tot zingeving hebben.
Het is een overlevingsstrategie die voor hem in het kamp gewerkt heeft en voor velen tot steun kan zijn. Het is ook wel een therapie voor wilskrachtigen, denk ik. Frankl was zo'n bijzonder mens. Het is er ver vanaf om commentaar te hebben op zijn kampervaringen. Dat is ook wel een klein probleem met dit boek. De auteur gebruikt zijn persoonlijke kampverhaal voor zijn patiënten. Ik weet niet of dat een algemeen werkende therapie kan opleveren, maar voor velen kan het de ogen openen dat het leven de moeite waard is geleefd te worden.
In de database van het kamp staat Victor Frankl als volgt vermeld:
Terezín Memorial - pamatnik-terezin.cz