The Children Act - Ian McEwan (2014)

Lijkt wat serieuzer dan zijn twee vorige boeken. Ik heb al een donkerbruin vermoeden dat McEwan niet erg meelevend gaat zijn met dit soort religieuze onzin.

Het dilemma zoals in de plotomschrijving staat vermeld is niet echt een scherp dilemma, omdat zowel de ouders als de jongen zelf (17 jaar is beslissingsbekwaam in medische zaken, namelijk vanaf 16 jaar volledig zonder ouders, tenminste in Nederland) blijkbaar dezelfde mening zijn toegedaan. Gelukkig is het dan in veel Westerse landen nog steeds zo dat je zelf mag bepalen wat je belangrijk vindt in het leven en dat het niet de maatschappij is die voorschrijft dat jij een medische behandeling zou moeten ondergaan, stel je voor zeg.
Het op religieuze gronden weigeren van een bloedtransfusie is mijns inziens irrationeel en stupide, maar de mensen die dat willen verbieden, die zijn veel gevaarlijker.

McEwan kennende zal dit een redelijk genuanceerd boek worden over dit lastige onderwerp. Komt op mijn lijst.

Hij kan anders aardig scherp uit de hoek komen als hem iets niet zint. Maar inderdaad subtiel en wel afgewogen.

Ian McEwan over zijn boek:


Guardian Live: Ian McEwan ? as it happened | Membership | theguardian.com

@eRCee in VK moet je blijkbaar 18 zijn om zelfstandig zo'n medische beslissing te kunnen nemen. Dat lees ik althans in de roman (ben halverwege).

Ah, oke. Hoog tijd dan dat ze dat veranderen. Blijft voor mij nogal raar om de ouders van een 17-jarige jongen uit de ouderlijke macht te ontzetten terwijl hij dezelfde mening is toegedaan als z'n ouders (onder het motto "snel er nog even wat bloed in kieperen voordat hij 18 wordt!").

Ben wel benieuwd naar je recensie (op BM) trouwens Octr.

***(op 4)


Ian McEwan - ?De kinderwet? - Humo: The Wild Site

Door Jeroen Vullings


http://www.vn.nl/Boeken/Review/Bij-Ian-McEwan-sublimeert-rechtspraak-tot-vernuftige-literatuur.htm

Waarom? Moet de wereld een eenheidsworst worden gebaseerd op de idee dat een land of groep van landen het enige juiste voorbeeld is? Is met die gedachte niet juist al te veel cultuur overal ter wereld vernietigd? Laat elk land zelf beslissen wat goed en fout is en blijf niet met dat typisch Nederlands opgeheven vingertje staan.
Maar ik ben het wel met je eens dat het vreemd overkomt om vanuit staatswege in te grijpen wanneer zowel ouders als kind dezelfde overtuiging aanhangen. Ik kan mij in dat kader ook een aflevering van Judge John Deed herinneren, waarin het zelfbeschikkingsrecht van een minderjarige aan de orde kwam (maar waarbij de ouders en het kind lijnrecht tegenover elkaar stonden).

Normaal gesproken ben ik blij met het sterrensysteem op deze site, en ik deel die dingen meestal met plezier uit. Maar soms brengt het me ook wat in de problemen. Zoals bij deze McEwan. De vier sterren die ik in dit geval geef zijn voor het grootste deel voor het grootmeesterlijke schrijverschap van de Brit. Inhoudelijk vind ik deze The Children Act niet altijd optimaal, beter gezegd, veel te voorspelbaar.

Om met het laatste te beginnen: McEwan bedankt vele mensen in zijn nawoord, maar dat zijn vooral mensen die van doen hebben met de juridische details van het verhaal. Die juridische kant is wat mij betreft ook het meest geslaagd: je begrijpt de ingewikkelde afwegingen en onontkoombare procedures waar hoofdpersoon (rechter) Fiona mee te maken heeft. Het realiteitsgehalte is in dat opzicht onovertroffen.

Maar wat ik mis in dit boek is een dieper inzicht in de psyche van de mens die gelovig is opgevoed. Een mens voor wie het bestaan van God even vanzelfsprekend is, even echt, als het bestaan van zijn medemens of het bestaan van de zon en de maan en van alle sterren. De zieke Jehova's Getuige in dit boek is iemand bij wie het geloof niet geïnternaliseerd is, en die het sterven voor het geloof eerder opvat als een hoogromantisch ideaal. Daarmee verplaatst rationalist McEwan het geloof naar een gebied dat ook voor rationalisten vertrouwde grond is: de sturm und drang van de romantische adolescent.

Heel soms lijkt McEwan, in de persoon van hoofdpersonage Fiona, een bredere blik te hebben: Religions, moral systems, her own included, were like peaks in a dense mountain range seen from a great distance, none obviously higher, more important, truer than another. What was to judge? Maar dit blijkt een korte verzuchting, een verglijdend inzicht, waarna op ratio gebaseerde zekerheid het weer wint van iedere twijfel.

Ik vermoed dat McEwan voor vele, vele, vele lezer een dankbaar boek heeft geschreven en verwoordt wat al die lezers al denken. Wie wat minder onder de indruk is van de boodschap (zoals ik) kan nog altijd volop genieten van McEwans geweldige vakmanschap. Zoals hij schijnbaar willekeurig laat vallen dat amateurmusicus Fiona 'Erlkönig' op haar repertoire heeft staan en hoe hij 80 pagina's later schrijft, als Fiona in een taxi op weg is naar de doodzieke jonge Adam: At last they were on the Wandsworth road and making twenty miles an hour, the speed of a horse at full gallop. Wie Erlkönig niets zegt vindt die laatste zin hooguit speels, voor wie Erlkönig wel kent is het een prachtige en slimme verwijzing.

Ik heb genoten van het literaire gehalte van dit boek en van het inzicht dat McEwan heeft in de psyche van de westere intellectueel. Ook in dat laatste opzicht kan hij zich met de besten meten. Maar een doorwrochte studie over ingewikkelde geloofsdilemma's in een op ratio gefundeerde samenleving, heb ik hier helaas niet in kunnen ontdekken. Maar misschien ben ik wel de enige.

****

De kinderwet - Ian Mc Ewan - cobra.be

Heel erg mooi geschreven boek, maar ik kan me volledig vinden in Dutch's kanttekeningen.

Het boeiendste aan dit boek vond ik voornamelijk het feit dat het doorspekt is met casussen uit het familierecht. Deze voorbeelden hebben vooral tot doel de lezer deelgenoot te maken van het proces dat voorafgaat aan de uiteindelijke uitspraak, het vonnis. Een vonnis dat steeds het 'welzijn' voor ogen houdt. Hoe moet je dit (toch wel brede) begrip interpreteren? hoe gaan rechters te werk? hoe schrijven ze hun vonnis...
De bijkomende vraag of de verantwoordelijkheid van een rechter stopt aan de muren van de rechtszaal vond ik eveneens heel erg boeiend. Is het schuldgevoel van een rechter voor de gevolgen van een vonnis terecht?

De hoofdcasus van dit boek, nl. moet iemand beschermd worden tegen zichzelf en in uitbreiding tegen gangbare opvattingen uit zijn geloof vond ook ik het minst geslaagde onderdeel.(Niettegenstaande dat dit gegeven de bedoeling van het boek is) Deze relevante maatschappelijke vraag is boeiend, dat zeker, maar de uitwerking ervan vond ik een beetje mager. Eigenlijk blijf je een beetje op je honger zitten wat dat betreft. Ik besef ten volle dat hier geen afdoend antwoord voor is, en dat het ook niet de bedoeling van de schrijver is (mi) om dit te geven.
Maar dit gegeven was voor mij niet echt de reden om dit boek goed te vinden, wel het voorgaande.

De rode draad over de jonge Jehova’s getuige is zeer interessant en het is goed beschreven, maar andere rechters die bladzijden lang over hun zaken vertellen kunnen me niet boeien.

The Children Act – Ian McEwan | Lalagè leest - lalageleest.wordpress.com

Meer zedenschets dan rechtbankdrama. Een vrouwelijke kinderrechter van middelbare leeftijd krijgt te maken met een overspelige echtgenoot, terwijl zij de juridische zaak afwikkelt van een jonge jehova's getuige die een bloedtransfusie weigert. McEwan weet van de juridische zaak een intiem verhaal te maken over een vrouw in het centrum van de macht die tegen een dubbele moraal aanloopt. Of over de moderne Britse maatschappij waarin vrouwen nog immer hun waarde terugzien in seksuele aantrekkelijkheid en mogelijke vruchtbaarheid, zelfs wanneer zij behoren tot de invloedrijke intelligentsia met goede posities in het maatschappelijke leven. Het proza is knap geconstrueerd met een zakelijke stijl waarbij de vorm ervan niet nadrukkelijk aanwezig is, terwijl de auteur verschillende literaire registers opentrekt om het plot mee in te kleuren. Toch kleeft er een nadeel aan het ambachtelijke vakmanschap waar McEwan zijn befaamde schrijfstijl mee perfectioneert: het voelt als conservatief proza dat niet genoeg schuurt of ontwricht.

Dit was mijn tweede McEwan, nadat ik tien jaar geleden al eens Saturday heb gelezen. En mijn bevindingen bij dat boek zijn eigenlijk dezelfde als die bij The Children Act. Namelijk: McEwan kan zeker goed schrijven, maar er ontbreekt iets in zijn verhalen waardoor ze me niet helemaal weten te pakken.

Ik denk dat dit komt omdat de belevingswereld van zijn personages (een Britse rechter van middelbare leeftijd met huwelijksproblemen) niet echt de mijne is. Ja, literatuur kan juist een middel zijn om je werelden te laten kennen die normaal gesproken ver van je af staan, maar bij McEwan spreekt het me om een of andere reden gewoon niet zo aan.

Daarnaast greep het verhaal zelf me ook niet echt. In de omschrijvingen van dit boek lijkt het erg alsof een medisch-ethische kwestie centraal staat (is het wel of niet juist om een levensreddende behandeling op te dwingen aan iemand die dit om religieuze redenen weigert), maar dat is niet waar dit boek kern om draait. Halverwege wordt het dilemma namelijk al opgelost, en de hoofdpersoon lijkt niet echt moeite te hebben om tot haar conclusie te komen – we krijgen althans weinig mee van eventuele interne strubbelingen. Dit zorgt dat de climax van het boek eigenlijk te vroeg komt, en daarna lijkt McEwan niet meer helemaal te weten waar hij heen wil met het verhaal. De consequenties van de rechtspraak in het leven van de betrokkenen, inkijk in het Britse rechtssysteem en huwelijksproblemen in het leven van de hoofdpersoon zijn allemaal thema’s die nog langskomen, maar het verhaal meandert meer tussen deze elementen dan dat ze echt het boek weten te dragen.

Echt slecht is het allemaal niet, want zoals gezegd, schrijftechnisch is McEwan erg bekwaam. Ik ga op termijn ook zeker nog wel een boek van hem lezen, en hopelijk lukt het hem dan om zijn proza in dienst te stellen van een echt goed verhaal.

De vroege McEwan was echt van het verhaal (The Innocent, Black Dogs,The Cement Garden) maar die wilden nog wel eens in gruwel eindigen. Het meest verhalende is vermoedelijk Atonement, maar ook daar was niet iedereen tevreden over het einde (ik wel trouwens). De latere McEwans zijn wat meer ideeënromans, en wat mij betreft ook wat minder geslaagd dan zijn oudere werk (maar nog altijd wel goed).

Atonement staat op mijn lijstje om eens te gaan lezen