Het laatste deel van deze imposante literaire en historische kroniek, een slotdeel waarin de 20e eeuw wordt behandeld. Kroniek van het vuur verweeft geschiedschrijving en literatuur op een unieke manier met elkaar. Het is een waaier van korte verhalen die in chronologische volgorde, dat wil zeggen per jaar, worden verteld.
De eeuw van de wind is qua niveau min of meer gelijk aan de voorgaande twee delen. De aandacht lijkt door de drie boeken heen iets naar het noorden op te schuiven, waarbij er in deel drie een lichte accent ligt op de permanente bemoeienis in midden-Amerika van de VS. Maar het blijft een kroniek van heel koloniaal Amerika. Het vuur uit de titel slaat volgens mij op de opstand tegen de onderdrukkers, het is een soort immer brandende fakkel die doorgegeven wordt van de Inca-leiders die in opstand kwamen tegen de Conquistadores, naar de slaven op de plantages en uiteindelijk naar de linkse revolutionairen die streden tegen de diverse militaire dictaturen (overwegend gesteund door het Westen, zoals ook Naomi Klein liet zien in The Shock Doctrine).
Net als bij deel 2 vind ik het mooi hoe Galeano zijn helden eert. Het is een kroniek van de drek en de pracht. Miguel Marmol bijvoorbeeld, de man met de vele levens, die symbool staat voor De eeuw van de wind, een revolutionair die maar in drie talen op Wikipedia vermeld staat (gek genoeg het Italiaans, Russisch en Duits). Maar ook helden uit de kunst: de perikoop over Tolstoj vond ik buitengewoon ontroerend, Chaplin en Keaton komen voorbij, Onetti, Garcia Marquez in zijn dankwoord voor het Nobelcomité en vele anderen.
Kroniek van het vuur is een buitengewone reeks, boeken die eigenlijk in de geschiedenisles behandeld zouden moeten worden maar ook verplichte kost zijn voor de liefhebbers van Garcia Marquez en Vargas Llosa. De vurige kroniek als geheel waardeer ik nog hoger dan mijn sterrenaantal bij de individuele boeken: het hoort bij de 25 beste werken die ik ooit gelezen heb.