
LJ Veen Klassiek - Madame Bovary (paperback) (€ 17,50)
LJ Veen Klassiek 1 - Madame Bovary (e-book) (€ 6,99)
Madame Bovary (hardcover) (€ 21,99)
Madame Bovary - Gustave Flaubert (1856)
Alternatieve titel: Madame Bovary: Provinciaalse Zeden en Gewoonten
Frans
Psychologisch
429 pagina's
Eerste druk: Revue De Paris (periodiek),
Parijs (Frankrijk)
Emma Bovary is een boerendochter die droomt van een romantisch en bourgeois leven in de grote stad. Zij trouwt met een plattelandsarts die haar echter niet het leven geeft waar zij naar verlangt. Eenzaam probeert zij haar fantasieën gestalte te geven door een reeks romances en de aanschaf van exotische kleding. Het is echter duidelijk dat zij langzaam maar zeker steeds verder afraakt van de werkelijke vervulling van haar verlangens. Zij verliest elke greep op de realiteit.
- nummer 187 in de top 250

Uiteraard, zou ik haast zeggen, is Madame Bovary een goed boek. Al na een paar pagina's voel je de afloop van het verhaal aankomen maar juist die onherroepelijkheid maakt het boeiend. Verder wordt de roman gekenmerkt door een sterke sfeertekening.
De romantiek is echter niet mijn favoriete literatuurstroming en theatrale personages zoals Emma Bovary staan me weleens tegen. Daarnaast of daardoor deed het boek me niet veel. Ondanks de dramatiek werd ik eigenlijk niet geraakt. Vandaar mijn 3,5*.
Voordeel van het lezen van een klassieker is in ieder geval dat er vaak naar verwezen wordt in andere werken. Ook als je het boek dus niet daverend goed vindt is het toch leuk om dat dan te kunnen begrijpen.

Mag ik erop wijzen dat dit boek geen roman is? Het verhaal behoort tot het realisme: Flaubert beschrijft en staat ver af van zijn personages.
Daarom is het nog wel een roman
Mag ik erop wijzen dat dit boek geen roman is? Het verhaal behoort tot het realisme: Flaubert beschrijft en staat ver af van zijn personages.
Ik heb dit werk

Als ik de plot lees en het bericht van eRCee over theatrale personages en dramatiek, lijkt me de omschrijving van een roman wel aan de orde. Hoe kom je erbij dat wanneer de schrijver meer afstand tot zijn personages heeft, het geen roman genoemd kan worden?

Mooi vind ik dat hoewel het verhaal zich afspeelt in een tijd dat een arts zich nog bezig hield met aderlaten en een apotheker met het maken van chocolade; het in een ander jasje net zo goed in deze tijd zou kunnen plaatsvinden. Volgens de vertaler heeft Flaubert zich met ‘Madame Bovary’ gedistantieerd tegen de romantiek. Als ik het volgende fragment lees:
“Is het u weleens overkomen” vroeg Léon, “dat u in een boek een idee aantrof dat u zelf al eerder had, een beeld dat vervaagd is en weer opdoemt uit een ver verleden, en dat een volledige weergave lijkt van uw meest verborgen gevoelens?”
herken ik het genoegen dat lezen kan geven. Tegelijkertijd lijkt Flaubert te willen waarschuwen dat men zich er niet in moet verliezen.

Madame Bovary is ongelukkig. Ze leest kasteelromannetjes en stelt zich voor dat ze zelf een groots en meeslepend leven leidt. Haar man is dorpsarts, verwacht niet al te veel van het leven. Hij is tevreden, in het bijzonder met zijn jonge vrouw.
Emma Bovary slaagt er niet in genoegen te nemen met haar man. Ze neemt een minnaar, Rodolphe. Prototype foute man. Hij bemint Emma hartstochtelijk, laat zich zelfs door haar overhalen samen weg te lopen. Weg van de sleur en de conventies. Als Emma gepakt en gezakt staat te wachten, haar zenuwen tot het uiterste gespannen, wordt er een mand pruimen bezorgd. Er zit een brief bij, Rodolphe laat weten dat hij afhaakt. Hij brengt het mooi, in gloedvolle bewoordingen verzekert hij dat hij zijn geliefde geen onrecht aan wil doen. Heeft ze als getrouwde vrouw een respectabele status, als weggelopen minnares zal ze de risée van de samenleving zijn. Niet gek bedacht.
Emma is er kapot van. Ze dompelt zich onder in lethargie, niets kan haar meer wat schelen. Op dat moment komt Léon voorbij, een jonge student. Hij neemt de plaats van Rodolphe geestdriftig in. Het loopt niet goed af met Emma. Ze stapelt schuld op schuld, verliest haar grip op Léon en grijpt in opperste wanhoop naar de arsenicum. Haar trouwe echtgenoot is bij haar als ze sterft.
Madame Bovary veroorzaakte een schandaal! De gevestigde orde beschouwde het als een immoreel boek. Schrijver Gustav Flaubert moest voor de rechter verschijnen. Dit boek zou argeloze lezers tot onverkwikkelijke gedachten kunnen brengen. Of erger nog, tot onverkwikkelijk gedrag.
Emma Bovary probeert haar leven te veraangenamen door de romantiek op te zoeken. Ze dagdroomt en fantaseert dat het een aard heeft. De avonturen in haar romans komen haar werkelijker voor dan het ware leven. Er is een term voor deze staat van zijn: Bovarysme.
Wie aan Bovarysme lijdt, ziet zichzelf niet helder. De Bovaryst droomt zichzelf tot een special personage. Een romantische held of heldin. De scheidslijn tussen realiteit en fantasie wordt overschreden.
Soms word ik overvallen door een vleugje Bovarysme. Ik waan mij boeiender dan ik ben. Voor een ogenblik ben ik de Asmahan die ik eigenlijk had willen zijn. Flamboyant, ravissante, een vrouw waar je niet omheen kunt. In tegenstelling tot Emma Bovary kom ik altijd met mijn voeten op de grond. Nét voor ik brokken zou kunnen maken.
Madame Bovary, c'ést moi, verzuchtte Flaubert. Stiekem denk ik dat we allemaal Bovarysten zijn. Min of meer.
Ik heb Flaubert echter gelezen om een groot stylist te ontdekken, maar helaas kom ik hier van een kale reis terug. De ontroering gaat voor mij helaas niet in de zinsbouw schuil; ik vrees tot de categorie “achtergestelden” te behoren die louter kunnen lezen om het verhaal. Flaubert gaat wat mij betreft teveel op in de beschrijving van zijn kader (omgeving, "nutteloze" details), terwijl een evenzeer “menselijk” auteur zoals Dostojevski zich beperkt tot wat er ook echt toe doet. Soit, andere grote namen zoals Nabokov, Borges of Michon zullen duidelijkheid moeten scheppen of ik al dan niet vatbaar ben voor stijl in het algemeen.
Verder sluit ik me aan bij eRCee: het theatrale aspect beantwoordt aan mijn beeld van 'de overdreven romantiek', terwijl in het nawoord van de vertaler sprake is van "realisme pur sang". Ik heb er zo mijn twijfels bij.

‘Madame Bovary’ leest niet onaangenaam, integendeel: de ontroerende finale is de bekroning van een redelijk sensitief en uitgebalanceerd verhaal. Maar echt "groot" zou ik ‘Madame Bovary’ niet durven noemen.
3,25*
En zelfs de doorsnee 'vrijgevochten' vrouw zal hier moeten toegeven dat Emma ondanks alles té ondankbaar is.
Ondankbaar zou ik het niet willen noemen. Emma is m.i. vooral op zichzelf gericht, ze is egoïstisch in de vervulling van haar weinig realistische verlangens.
Als zodanig is ze volgens mij niet in staat haar echtgenoot en wat deze voor haar doet naar waarde te schatten.
Verder sluit ik me aan bij eRCee: het theatrale aspect beantwoordt aan mijn beeld van 'de overdreven romantiek', terwijl in het nawoord van de vertaler sprake is van "realisme pur sang". Ik heb er zo mijn twijfels bij.
Zou dit een vraag kunnen zijn: kan teveel theatraliteit en overdreven romantiek naar de ondergang leiden? Met als realistisch antwoord: vrijwel onontkomelijk.
Zou dit een vraag kunnen zijn: kan teveel theatraliteit en overdreven romantiek naar de ondergang leiden? Met als realistisch antwoord: vrijwel onontkomelijk.
Juist, maar het gaat hier over hoe Madame Bovary wordt weergegeven: haar gedachtengoed zwelgt inderdaad in de romantiek (met een logische ondergang als gevolg), maar de weergave door Flaubert had realistischer gekund...
maar de weergave door Flaubert had realistischer gekund...
Nou eh, verraad aan de vrouwen van die tijd maar ik ben het met DvonGeem eens:
Allemaal vrouwtjes die last hebben van appelflauwtes.
Een weinig realistische Emma, mooi realistisch weergegeven door een man

O.k. dames, schiet me maar dood...
De manier waarop het geschreven is en hoe er over Mme Bovary is geschreven hoort geheel bij die tijd.
Ok.
Maar toch nog een kleine bedenking (

Flaubert wilde een vrouw met borderline neerzetten.

Hoe weet je dat? (Al) helemaal uit kunnen lezen? Zo ja, hoe waardeer je jouw bevinding van Flauberts poging ...
Madame Bovary gaat over de hunkering iets te willen zijn in het leven. Zo verdomd aktueel als je op een gewone zaterdagavond het ene jury programma na het andere voorbij ziet komen. Madame Bovary gaat over de kredietcrisis. En niet op de laatste plaats; Madame Bovary gaat over schrijven. Emma komt letterlijk uit een inktpot (deze roman is niet op een tekstverwerker gemaakt, maar met een ganzenveer geschreven, zie hoe Gustave de inkt proeft..). Emma is de verbeelding.
Niet bijzonder goed geschreven, het boek maakte wat ophef als zijnde "immoreel" in een lang vervlogen tijd en daarmee is dit boek beroemd / berucht geraakt.
Voor mij is er niets meesterlijks aan, laat staan dat ik dit een meesterwerk zou noemen !
Houden van... wie er van houden wil.

Wat me opviel is dat het begin en het einde (de eerste en laatste paar pagina's) niet over Emma gaan (gerelateerd aan de eerdere opmerking dat het verhaal ook vanuit Charles gelezen kan worden). Misschien hoort dit bij de stijl/stroming (daar ben ik niet zo in thuis). Iemand ideeen over die keuze?
Een stuk meer bevooroordeeld is Flauberts kijk op de middenklasse, vooral gevat in het personage van de apotheker. Hier is Flauberts toon bij vlagen zeer fel. Toch heeft Flaubert zelf ook wel wat weg van de met zijn wereldse kennis koketterende burgerman. Een opmerking als ‘lekker weertje hè’ zal gevolgd worden door een meteorologische uiteenzetting en ook op het gebied van medische kennis krijgt de lezer wat te verduren aan gekunsteld ingevoegde betogen. Stilistisch vind ik deze roman dan ook niet altijd even soepel lopend. De aandacht voor de karakters heeft als keerzijde dat betrekkelijk veel plaats is ingeruimd voor voorgeschiedenissen die niet altijd even urgent aandoen. Toch zijn er ook weer fraaie staaltjes te bewonderen. Zo is een hoogtepunt van het boek een dialoog tussen Emma en Rodolphe tijdens de landbouwdag, doorsneden met een gezwollen toespraak van een of andere notabel. In een bijna filmisch aandoende montage lopen dialoog en toespraak steeds sneller in elkaar over.
Een welverdiende 4 sterren voor een roman die de onzichtbare wreedheid van het leven blootlegt, en nog altijd origineel aanvoelt.
Erg tragisch zulke vrouwen, ik word er altijd verdrietig van als ik ze zo bezig zie.
Misschien wel een idee om na dit boek "The Picture of Dorian Gray" te lezen, daar het persoon uit de titel in een hoop opzichten (behalve dat Dorian een veel kwaadaardiger karakter heeft) de mannelijke equivalent van Emma Bovary genoemd zou kunnen worden.
Ik heb respect voor de geschiedenis van het boek en de schok die het veroorzaakte, maar persoonlijk deed het me niet zo veel.
Misschien moet ik het over een 10-tal jaar nog maar eens teruglezen:-)
Misschien moet ik het over een 10-tal jaar nog maar eens teruglezen:-)
Als ik naar je top 10 kijk valt dat misschien wel mee.
Zo'n Anna Karenina bijvoorbeeld ...
Op de VRT Radio werd Lisbeth Salander' uit de 'Millenium Triologie' van Stieg Larson als 'de vrouw uit de wereldliteratuur' gekozen. De luisteraars hebben blijkbaar Flaubert niet gelezen, anders hadden ze wel beter geweten.