menu

L'Ignorance - Milan Kundera (2002)

Alternatieve titel: De Onwetendheid

mijn stem
3,76 (25)
25 stemmen

Frans
Psychologisch

132 pagina's
Eerste druk: Gallimard, Parijs (Frankrijk)

Irena vluchtte ooit uit Tsjechoslowakije en bouwde in Frankrijk een nieuw bestaan op. Na de val van het communisme verwacht iedereen dat ze weer terugkeert naar haar geboorteland. Op de luchthaven van Parijs ontmoet ze Josef, die zij nog van vroeger kent. Hij is destijds ook gevlucht en kwam in Denemarken terecht. Samen reizen ze terug naar Tsjechië. Maar het Tsjechië dat zij kenden is veranderd, en natuurlijk zijn ze zelf ook veranderd. Daarnaast blijkt dat familie en oude vrienden niet erg geïnteresseerd zijn in hun belevenissen in die tussentijd. Ze voelen zich ook weer vreemden in hun eigen land.

zoeken in:
4,0
Weeral een schitterende roman van Kundera. Thema is deze keer afwezigheid en terugkeer, centraal hierin staat het begrip 'nostalgie'.

Het is in veel opzichten een herhalingsoefening van eerdere werken. Zoals altijd staan gedachten over en analyses van gemoedstoestanden, emoties en psychologische motieven centraal, terwijl zowel geschiedenis als personages figurant zijn bij dit intense toneel. De structuur mag namelijk dan vaak hetzelfde zijn bij Kundera, het is allerminst een invuloefening. Hij weet voortdurend weer te verbazen met rake opmerkingen en treffende omschrijvingen van gemoedstoestanden, en weet door nieuwe perspectieven op geijkte thema's een bijzonder kleurrijke roman neer te zetten.

De terugkeer naar het Tsjechoslowakije van ná de Fluwelen Revolutie is namelijk niet slechts de vervulling van een groot gemis in iemands leven, maar zorgt voor nieuwe problemen als zowel de persoon die terugkeert als de vrienden die hij/zij weer ontmoet ieder totaal hun eigen leven hebben opgebouwd, en dat van elkaar niet zonder meer accepteren. In deze psychologische ruimte blijkt het bijzonder moeilijk om te oordelen over goed of fout, verraad en loyaliteit. Erg knap hoe Kundera dit aan het licht weet te brengen en met veel van zijn beschouwingen je aan het denken kan zetten.

L'ignorance biedt niet de veelzijdigheid aan thema's die De ondraaglijke lichtheid van het bestaan wel heeft, maar Kundera is hier absoluut in vorm.

avatar van slowgaze
4,0
Mijn eerste Kundera bevalt zeker. Zoals door Arnie al aangehaald is het begrip "nostalgie" het centrale thema. Dit valt op verschillende manieren te definiëren vertelt het internet mij: "verlangen naar vroeger" of (hier toepasselijker) "smachtend verlangen in het buitenland om te kunnen terugkeren naar het eigen land, de eigen omgeving en het ouderlijke of eigen huis; betreft zowel plaats als tijd". Ergens treedt er zelfs een diagnose op: "gebrek aan nostalgie". Maar nostalgie blijkt een stervend dier te zijn.

Zodra men terug keert naar het vaderland blijkt daar vaak niet veel meer heel van te zijn, althans, de herinneringen vallen aan duigen. Dit kan enerzijds zijn omdat het land is veranderd, maar zo blijkt in deze roman, ook de persoon in kwestie kan zich zo aan nieuwe land aan hebben gepast dat ze zich vervreemd van haar geboorteland. Dit kan in kleine details zitten, zoals de passage waarin Irena een kistje wijn meeneemt, ze heeft immers de wijn leren waarderen in Frankrijk, maar haar vriendinnen de voorkeur geven aan bier en Irena daarom zelfs een beetje belachelijk maken. Uiteindelijk zijn ze zo dronken dat ze toch maar aan die wijn beginnen.

Dan blijkt het dat er geen land is voor emigranten: in Tsjechië is de jonge vrouw een Franse, in Frankrijk een Tsjechische. Het wordt niet gezegd, maar we snappen het allemaal. Hier lijkt een tweede thema zich te ontvouwen: landsgrenzen zijn kunstmatig (zeker in Oost-Europa), maar thuis is een gevoel. En gevoelens kunnen wegebben.

Er worden een aantal parallellen aangesneden in de essay-achtig intermezzo's waarin de Odyssee een belangrijke plaats inneemt, maar die ik eigenlijk wat minder interessant vond dan deze twee. Allereerst is er het verhaal van Schönberg, de Joodse componist, die stelt dat dankzij hem de Duitse muziek nog zeker honderd jaar de belangrijkste in de wereld zal zijn. Ironisch genoeg doet dat denken aan het Honderdjarige Duitse Rijk, en vanwege de nazi's ontvlucht Schönberg Duitsland, naar Amerika. Zo makkelijk kun je van land wisselen, ook al heb je daarvoor arrogant verkondigd dat jij de Duitse muziek de hoogste status laat behouden.

Dan is er een tweede verhaal, dat over een grote IJslandse dichter, Jónas Hallgrímsson, die dronken van de trap afvalt, daardoor een infectie krijgt en daar weer aan sterft. Hij wordt begraven in het vijandige Kopenhagen. Bijna honderd jaar later bezoekt de geest van die dichter een rijke IJslandse industrieel en vertelt hem dat hij, als groot nationalist zijnde, begraven wil worden in IJsland. In elk geval staat het vast dat deze rijke vent naar Kopenhagen ging om de botten op te halen, daarbij het graf vindt, maar er liggen zoveel botten dat hij niet weet wie Hallgrímsson überhaupt is. "Terug" naar IJsland heeft hij een Deense slager meegenomen, althans diens stoffelijk overschot, maar besluit dat geheim te houden en zegt iedereen dat het hier om de IJslandse patriot gaat, niet om een Deen die evenzoveel van zijn vaderland hield. Dit lijkt een onderstreping te zijn van dat een land maar een geografisch iets is zolang er geen gevoel bij is, want een dode voelt natuurlijk niets.

Boeiende roman dus, waarin naast de verhaaltjes over de terugkerende immigranten, een aantal afdwalingen wordt gepresenteerd die de kerngedachte dat een land pas een land is als er een gevoel bij komt kijken, en verder vrij inwisselbaar is, sterk onderstreept.

avatar van mjk87
3,5
Aardig boekje wel met boeiende thematiek die sterk naar voren komt maar ook wat vol van opzet voor die weinige pagina's. Net iets te veel personages, relaties onderling net iets te gemaakt allemaal. Dit boek is sterk in sfeer, in psychologie, in mensbeeld maar overtuigt minder als roman. De personages zelf lieten me dan ook redelijk koud. Dat neemt niet weg dat ik wel geboeid heb gelezen en de pluspunten echt wel sterker naar voren komen. 3,5*.

Gast
geplaatst: vandaag om 16:15 uur

geplaatst: vandaag om 16:15 uur

Let op: In verband met copyright is het op BoekMeter.nl niet toegestaan om de inhoud van externe websites over te nemen, ook niet met bronvermelding. Je mag natuurlijk wel een link naar een externe pagina plaatsen, samen met je eigen beschrijving of eventueel de eerste alinea van de tekst. Je krijgt deze waarschuwing omdat het er op lijkt dat je een lange tekst hebt geplakt in je bericht.

* denotes required fields.

Let op! Je gebruikersnaam is voor iedereen zichtbaar, en kun je later niet meer aanpassen.

* denotes required fields.