Les Jeux Sont Faits - Jean-Paul Sartre (1947)

Mooi boek, het eerste dat ik van Sartre heb gelezen, lang geleden weliswaar. Misschien dat het me minder bevalt als ik het opnieuw zou proberen, maar toen vond ik het een heel origineel en fascinerend werkje.

Klein/eenvoudig/mooi maar met een diepere betekenis een verhaal over mensen hoe deze in het leven naast elkaar staan en wat toeval(of juist toch niet) teweeg kan brengen hierin.

Ik vind Sartre een betere filosoof dan schrijver. De stijl vond ik niet echt erg pakkend en het idee er achter had wel een stuk beter uitgewerkt kunnen worden naar mijn mening.

Nogal dubieus werkje van existentialist Jean-Paul Sartre. Ik raakte wat in de knoop met de bedoeling van De Teerling Is Geworpen van deze vrijheidsfilosoof; ik vatte het boek eerst als volgt op. Door je omgeving en de mensen om je heen staan veel van je beslissingen vast. Ook al zou je de keuze (opnieuw) kunnen maken, je gaat toch voor jouw naasten. Dit is volledig in strijd met Sartre's opvattingen, en ik kon het allemaal moeilijk plaatsen. Een andere interpretatie die meer overeenkomt met Sartre is de volgende: je hebt altijd een keuze. Door je achtegrond ben je al gauw geneigd naar bepaalde acties, maar de keuze is er. We zijn gedoemd tot die vrijheid. We moeten kiezen, het ene of het andere opofferen. Dat zal de achterliggende boodschap dan wel zijn, het is in ieder geval razend interessant om erover door te filosoferen en dit scenario/boekje biedt genoeg stof daarvoor. Interessante man, Jean-Paul Sartre, maar ik kan het toch niet slikken. Zijn pleidooi voor de gedoemde vrijheid heeft niets meer te maken met de realiteit; je kunt eeuwig door beredeneren dat zelfs een slaaf vrijheid heeft, maar dit noem ik intellectuele krachtpatserij en staat totaal los van de praktijk. Maar nogmaals, het blijft hartstikke interessant om erover na te denken.

Omdat het een boekrecensie is zal ik nog enkele andere aspecten belichten, hoewel het natuurlijk vooral om de hierboven gestelde vraagstukken gaat. De stijl is niet bijzonder te noemen, en dat is ook haast niet mogelijk aangezien het een filmscenario is. Toch verdient het boek ook daar punten voor want het was duidelijk en ik heb het in een dag uitgelezen, en dat gebeurt niet zo snel bij mij. Momenten waar de spanning toenam was goed beschreven door de steeds kortere fragmenten waar het afgewisseld werd, je kon de film al helemaal in je hoofd afspelen. Door de tegenstelling waren de personages ook interessant, en het hele verhaal van het leven na de dood en het opnieuw proberen kon mij wel bekoren. Ook werd in al haar simpelheid de mens beschreven; degene die haast hebben zijn de levenden. Ironisch, want pas bij de dood kregen velen oog voor elkaar en zagen de echte waarde van het leven in. Het boek bereikt haar hoogtepunt aan het eind, waar je simpelweg moet wachten op het onvermijdelijke, waar je als arme lezer niets aan kunt doen. De vraag komt dan ook naar boven of ze nu juist het meest egoïstisch of altruïstisch hebben gehandeld. Ook in de slotscène zien we het onvermijdelijke. Of toch niet?

Kort, eenvoudig en snel. Leuk verhaal.

Schoon in haar eenvoud, dit existentiële (non?)-liefdesverhaal.

We gaan van A naar Z. Eindig. We tellen, totdat de lemniscaat de beperking benadrukt. Toch is zelfs hoop hier een misplaatste kern, waaraan getweifeld kan worden. Het onaantastbare is in elke ziel, essentieel. Als we de wil laten varen, kan de wil geschieden. Dat zijn al duidingen die te kort schieten.
Ze passeert de spiegel, ziet zichzelf niet. Net als een hond die alles begrijpt, echter niet kan praten, kan je geloven in de ziel die waarneemt, hoezeer onzichtbaar, en zonder de stoffelijke gave der interventie; deelnemen.
Tijdelijk, evenwel onvergankelijk, en gelijk de ziel, ervoor, erna. We zijn nooit voltooid.