Van Oude Menschen, de Dingen Die Voorbij Gaan - Louis Couperus (1906)
Alternatieve titel: Van Oude Mensen, de Dingen Die Voorbijgaan
Nederlands
Psychologisch / Ideeënliteratuur
454 pagina's
Eerste druk: L.J. Veen,
Amsterdam (Nederland)
In 'Van Oude Menschen, de Dingen Die Voorbij Gaan' schetst Couperus in het Den Haag van de eeuwwisseling een groep heel oude mensen. Om hen heen zweven de schimmen uit het verre Java. Hun schijnbaar rustig naar de dood verglijdende levens worden beheerst door het erge, dat lang geleden in een tropische onweersnacht gebeurde. In heel zorgvuldig gekozen woorden tekent de schrijver deze door angst en wroeging beheerste, dodelijk vermoeide mensen, die eens door liefde en passie gebonden waren.
Toch maar 5*
Wat een adembenemend, prachtig boek in een prachtige stijl en met geweldige woordkeuze geschreven.
Ken het boek verder niet, maar die titel vind ik écht mooi
Inderdaad, daardoor krijg ik al gelijk zin om het boek te gaan lezen.
Ken het boek verder niet, maar die titel vind ik écht mooi
Helemaal mee eens!
Dan wordt het toch hoog tijd voor jullie om dit boek te gaan lezen. Waar wachten jullie op?
Op de bus naar de bibliotheek.
Dan wordt het toch hoog tijd voor jullie om dit boek te gaan lezen. Waar wachten jullie op?
Ik heb gisteren in de bibliotheek een kwartiertje de tijd genomen om in dit boek te beginnen, maar ik heb het toch maar weer weggelegd. Ik kan me slechts zeer moeilijk zetten tot het lezen van verhalen over (mensen uit) Nederlands Indië. Dat onderwerp interesseert me helemaal niet.
Ik heb gisteren in de bibliotheek een kwartiertje de tijd genomen om in dit boek te beginnen, maar ik heb het toch maar weer weggelegd. Ik kan me slechts zeer moeilijk zetten tot het lezen van verhalen over (mensen uit) Nederlands Indië. Dat onderwerp interesseert me helemaal niet.
Dit moest ik vroeger lezen voor school en op de een of andere manier had ik moeite dit uit te lezen. Nee, zeker niet mijn favoriete boek.
Ik ben nog maar net begonnen in Van Oude Menschen de Dingen die Voorbij Gaan, een boek waarvan ik dacht dat ik er waarschijnlijk niet doorheen zou (zal) komen. Dit omdat ik ooit fragmenten van de tv-serie zag en ik het o zo langdradig vond.
Tot mijn verrassing leest het tot nu toe juist vlot ondanks het ouderwetse taalgebruik en ben ik benieuwd naar de rest van het verhaal. In de eerste twintig pagina's zit voor mijn gevoel al heel veel verstopt waarbij m.n. Moeder Ottillie me direct erg aanspreekt. Wat een bijzondere vrouw voor die tijd!
Mijn 'andere' boeken van dit moment gaan opzij, ik ga eerst voor Moeder Ottillie.
Niet alleen werd ik direct gegrepen door de persoon van Moeder Ottillie, ook de andere karakters spreken zeer tot mijn verbeelding. Couperus heeft hen goed en treffend uitgediept.
Welke invloed het familiegeheim op alle nazaten heeft gehad is verschillend en uniek. Net zoals dat nu nog zou kunnen gebeuren.
Wat mooi dat 101 jaar na dato een schrijver nog zo weet te raken.
3,5*
De tweede verhaallijn die gaat over de liefde in de familie, is dan ook interessanter. Iedereen vecht er op zijn eigen wijze mee en nergens slaagt hij echt. Een mooie beschouwing vanuit een psychologisch perspectief. Maar ook dit verhaal bloedt een beetje dood, doordat ook hier te weinig gebeurt.
Een boek dat vol is van mooie taal, maar waar meer in had gezeten.
Afgezien van een incidenteel kort verhaal ( De Obsessie ) tijdens de middelbare schooltijd en het in die tijd waarachtig schokkende beeld van een blote Pleuni Touw, badend in bloed voor de televisiebewerking van De Stille Kracht, is Oude Mensen mijn eerste echte kennismaking met Couperus. Ik had schrik voor het stoffige imago van de man die volgens ‘de canon’ misschien wel onze meest vooraanstaande schrijver is. Die aarzeling is ten onrechte, zoals eenieder weet die met het archaïsche Nederlands overweg kan. Op een elegante, suggestieve manier ontvouwt Couperus al vroeg in het boek, waarin alle personages aanhoudend ouder en jonger lijken dan ze zijn, de eerste onthutsende feiten: dood- en erfzonde, bloedschande en zwijgen. En een zware schuld, die als een stil, verwijtend fantoom - Het Ding - voorbijgaat. In plaats van stoffige of trage kost, zien we een schrijver die bij wijlen radicaal zijn tanden kan laten zien:
Het duurde even voor ik mijn vinger erachter kreeg, met wie ik nu eigenlijk geacht was mee te leven. Mededogen, of plaatsvervangende spijt, voor deze of gene is niet moeilijk op te brengen maar de enige die ik het geluk kan gunnen is de jonge Ottilie; zij heeft aan het grauwe, schuldige bestaan in Nederland weten te ontkomen en in Nice een modern, vrij leven gevonden met haar minnaar. Echter, zij mag dan weliswaar een verfrissende verschijning zijn, meer dan een voetnoot in de hele geschiedenis neemt ze niet voor haar rekening. Pas op driekwart van het boek drong tot me door dat de momenten waarop Het Ding Dat Voorbij Gaat daadwerkelijk langs trekt, de eigenlijke hoogtepunten van het boek zijn. En daar gaat ook de sympathie naar uit; het Ding wil gekend worden! Want laten we eerlijk wezen, die personages klungelen stuk voor stuk maar wat aan...
De tragedie van Van Oude Mensen lijkt misschien over een noodlottig incident uit het verleden te gaan, maar in essentie beschrijft het de tragiek van niet weten te midden van getrouwen, van weten en zwijgen, en van de zelf-overtuigde eenzaamheid van de zwijgend-wetende. De griezelige wijze waarop het Ding optreedt in nabijheid van de oude Ottilie, die met het verleidelijke uiterlijk en verlangen van haar inmiddels lang vervlogen jeugd alle decadente onheil over haar nazaten heeft afgeroepen, is in feite al niet meer nodig. De stervende over-overgrootmoeder schat haar verzwijgen als haar grootste zegen. In die illusie vouwt ze gelukzalig haar handen en laat een etterende wond achter, die zij niet alleen zichzelf maar ook de anderen heeft ontzegd te verzorgen. En dan toch nog zoveel liefde - of wat daar voor doorgaat - om zich heen...
Twee kwesties knagen nog. In het tamelijk droge nawoord bij de Perpetua-uitgave wijst Fréderic Bastet op een aantal autobiografische details (van Couperus' levensloop ben ik maar weinig op de hoogte) waaronder de impliciete homoseksuele aard van Lot. Laat dat dan eventueel verklaren waarom zijn incestueuze huwelijk met Elly geen enkele bedenking bij hem teweeg brengt. Maar een raadsel blijft waarom de oude Ottilie en de oude Takma, als ze dan zo gepassioneerd van elkaar hielden, na hun schanddaad nooit getrouwd zijn.
Van oude mensen, de dingen die voorbijgaan… – Louis Couperus | Lalagè leest - lalageleest.nl