Gone with the Wind - Margaret Mitchell (1936)

Heel erg mooi boek net zoals de film.
Je kan je er goed bij voorstellen hoe het toen was in die cottonages
en wat die mensen toen wel niet allemaal hebben meegemaakt. Ook in de film beleef je dit mee.
Alleen jammer dat het hoofdpersonage zo'n antiheld is i.p.v sympathie voel ik meer een aversie voor dit personage. Bovendien verandert of evolueert deze persoon niet in de loop van het verhaal maar blijft de trut uithangen. In het allerlaatste hoofdstuk verandert ze dan en krijg je eindelijk het gevoel dat ze een mens is maar ja... dan is het boek natuurlijk wel gedaan hé.

Scarlett O'Hara en Rhett Butler, een van de meest geliefde stellen uit de filmgeschiedenis, komen hier tot leven in hun oorpspronkelijke gedaante. Scarlett's liefde voor Ashley, haar haat tegenover Melanie, iedereen kent het, en ondanks haar egoistische karakter moet je van haar gaan houden. Scarlett veranderd uiteindelijk en beseft wat er werkelijk in haar hart omgaat, en om wie ze werkelijk geeft....


Margaret Mitchell heeft hier een meesterwerkje neergepend, dat tevens haar eerste en laatste boek zou zijn, dat is uitgegroeid tot een waar meesterwerk, net als de film, het is zeer zeker een lange zit, maar wel de moeite waard.

Al sinds jaar en dag blijft Scarlett mij inspireren. Wat een overlevingsdrang! Over 'lijken' gaan als het moet, maar zo ontzettend kwetsbaar. Wanneer het nodig is denk ik: "daar ga ik nu niet aan denken, daar denk ik morgen wel aan". En het werkt!

Wat een fenomenaal, onvergetelijk, prachtig boek. Gewoon lezen. Laat je betoveren door de charme en zelfzuchtigheid van Scarlett, het cynisme van Rhett, de lieftalligheid van Melanie, de besluiteloosheid van Ashley en wat dacht je van Mammy...... prachtmens! Het geeft tevens een goed beeld van de Amerikaanse burgeroorlog en de gevolgen daarvan.

Die laatste opmerking slaat de plank behoorlijk mis. Maar goed, het boek dus.
Het leest lekker weg en ik heb me heerlijk zitten ergeren aan Scarlett.
Zelfs haar moderne evenknie Liesbeth Salander heeft nog meer empathie voor haar medemensen dan deze verwende 'belle'.

Margaret Mitchell groeide op met verhalen over het glorieuze verleden van het Zuiden. Deze boden haar inspiratie voor de enige roman die tijdens haar leven verscheen. De titel is een metafoor voor de militaire invasie van Georgia in 1864 onder leiding van generaal William Sherman. Deze “orkaan” verwoestte al wat hij op z’n weg tegenkwam. De jonge stad Atlanta werd platgebrand door de Yankees uit het Noorden, net als de katoenoogst op de plantages.

Vóór de Burgeroorlog kende het Zuiden een grondeconomie. De Ierse emigrant Gerald O’Hara probeert z’n dochter duidelijk te maken hoe waardevol de rode klei van z'n landgoed Tara is: “It’s the only thing that lasts.” De wijsheid van die woorden zal pas jaren later tot Scarlett doordringen. Na de Burgeroorlog werd de grondeconomie vervangen door een geldeconomie. Daarmee kwam er een einde aan de oude manier van leven in het Zuiden.

Slavernij hoorde bij die oude manier. De veldslaven stonden onderaan de ladder. Anderen wisten zich op te werken. Voor een man was koetsier worden het hoogst bereikbare; voor een vrouw huishoudster of opvoedster. Uncle Peter en Mammy zijn daar voorbeelden van. Na de afschaffing van de slavernij bleven zij vaak voor dezelfde familie werken, terwijl elders gewelddadige confrontaties plaatsvonden tussen freedmen en de pas opgerichte Ku Klux Klan. De Afro-Amerikaanse personages spreken met een accent, maar dat geldt ook voor sommige blanken. Mitchell doet polariserende uitspraken over zowel zwart als blank. White trash zijn arme blanken uit het Zuiden. Carpetbaggers zijn plunderaars uit het Noorden. Scallawags zijn zuiderlingen die collaboreren.

Scarlett O’Hara deelt het idealisme van de andere zuiderlingen niet. Zij is een opportuniste die vooral geïnteresseerd is in mooie kleren en juwelen. Tot drie keer toe trouwt ze met iemand voor z’n geld. Na de oorlog wordt ze een harde zakenvrouw in een mannenwereld. Rhett Butler, die als blockade runner rijk wordt van de oorlog, is de enige die haar doorziet. Ashley is een ouderwetse gentleman die het hoofd laat hangen na de oorlog. Melanie, in veel opzichten het tegendeel van Scarlett, heeft een zachtaardige buitenkant maar een ijzeren ruggengraat. Er zijn nog heel wat kleurrijke nevenpersonages, waaronder de bordeelhoudster Belle Watling.

Uitzonderlijk is dat een oorlog beschreven wordt uit het standpunt van de verliezers. Mitchell heeft aandacht voor de grote historische gebeurtenissen, maar ook voor alledaagse zaken als voeding, kleding en parfums. Het is een omstreden boek, maar tevens een voorbeeld van een great American novel.