Expo 58 - Jonathan Coe (2013)

Ziet er leuk uit, maar is natuurlijk altijd maar afwachten wat het wordt.

Klopt, maar toch is Coe een van die weinige auteurs van wie ik ieder werk blind aanschaf. Benieuwd wat dit gaat worden!

Leuk boek! Voor het eerst dat Coe een boek schrijft zonder enige pretentie of ambitie. Dat pakt goed uit, want het schrijfplezier spat ervan af. Expo 58 is een soort spionageachtig gevalletje, met een romantisch zijlijntje hier en een huwelijkscrisisje daar. Allemaal heel licht verteerbaar en zonder dat je je als lezer ook maar even ongerust hoeft te maken. Als je thuis bent in dergelijke literatuur (ik dus niet) zul je er trouwens snel achterkomen hoe de vork in de steel zit.

Coe zou verder Coe niet zijn, als hij toch niet een paar keer in de fout gaat. Het einde legt een loodzware melancholie over het geheel, dat te veel met het lichtvoetige voorafgaande vloekt. Ook zijn de twee geheim agenten te karikaturaal (ze deden me denken aan de twee Pinkertondetectives uit Lucky Luke en Jesse James, hoewel ze waarschijnlijk zijn gebaseerd op Jansen en Janssen uit Kuifje). Verder is het lichtelijk irritant dat Coe een irrelevante link legt met een van zijn vorige werken (The Rain Before it Falls).

Maar toch. Expo 58 geeft veel leesplezier. Grappig, beetje spannend en boeiend (als het om de Expo zelf gaat). Bovendien is het wel grappig dat er af en toe Nederlands wordt gesproken (een van de hoofdstukken heet zelfs 'Welkom terug'). Kortom, prima tussendoortje.

Toch wel een lichtgewichtje. Dit boek kon me enkel boeien door de sfeerschepping van de Expo 58. Omdat ik , als Belgische, mijn ouders hierover heb horen vertellen en omdat, zelfs in mijn buurt een 'bouwwerk' staat nl. de Expohal (een afgebroken gedrocht van het Expoterrein) was het wel een aangenaam herkenbaar boekje. Maar daarmee is ook alles gezegd, spijtig genoeg.

Vergeleken met de andere werken van Coe die ik al las, is dit een lichtgewichtje. Zeer onbelangrijk maar leest vlot weg.

De liefde tussen mij en het boek wil na 100 bladzijdes nog niet komen. Wat mij het meest ergert is dat het uitgangspunt van de expo een ongelofelijk creatieve aanzet zou kunnen zijn tot kritiek op de relatie tussen EU en Groot-Brittannië, maar dat het vervolgens wat flauwig wordt opgehangen aan een tamme liefdesdriehoek.

Grappig spel van spionageperikelen rond een nagemaakte Engelse pub op de Brusselse Expo als satirische kijk op wat Britishness betekent ten opzichte van de rest van Europa. Al lijkt mijn omschrijving alsof het grappiger is dan het in werkelijkheid uitpakt, want deze titel is toch vooral een flauwe dijenkletser vol oninteressante personages van wie de motieven niet bepaald tot de verbeelding spreken.

Qua toon en stijl doet het denken aan het óók tegenvallende Sweet Tooth van Ian McEwan, maar die titel wist in ieder geval nog een interessant aspect van literatuurkritiek in zijn postmoderne pastiche te verwerken. Hier worden verschillende genreconventies in de mixer gegooid en komt er uiteindelijk een bloedeloos geheel uit tevoorschijn. Een liefdesgeschiedenis zonder veel passie. Een spionageroman zonder veel spanning. En vooral een komedie zonder werkelijk scherpe grappen die goed gebruik maken van de originele setting.