The Goldfinch - Donna Tartt (2013)

Tien jaar nodig om een boek te schrijven, trage slak. En toch ben ik ergens best benieuwd naar
deze derde roman van Donna Tartt.

Goed werk heeft tijd nodig.

Als je boeken van deze taart wilt lezen ben je al een eeuwigheid zoet. Laat staan ze te schrijven.....

Ze ging vijf boeken schrijven; elke tien jaar eentje. Zet 2023 en 2033 maar vast op de kalender.

Tot gisteren nog nooit van deze madam gehoord.

Sluit me geheel bij het vorige bericht aan en gelet op de hele heisa eromheen: zo gauw mogelijk vergeten (boek + auteur).

Dat zijn jouw woorden. Ik ga haar werk zeker eens een kans geven.

Dat klinkt nogal kortzichtig, vind je niet?

Ik houd nu eenmaal niet van opzichtig en dat is het wanneer de presentatie van de vertaling in het Nederlands, die dan ook nog eens eerder verschijnt dan het originele Engelstalige boek, zo breed wordt uitgemeten op televisie. Een dergelijke "promotie" heeft op mij een averechts effect, iets waaraan ik dan het liefst zo snel mogelijk voorbijloop. Maar ik geef toe, dat ik wat dat betreft een wel heel afwijkende mening heb dan die van de meeste anderen.

Ik vind dat eerlijk gezegd heel begrijpelijk. Een uitgebreid media-offensief betekent voor boeken en films vaak meer dat het een commercieel aantrekkelijk product is dan dat het daadwerkelijk veel kwaliteit biedt. Zie ook de heisa rond Inferno van laatst. Selecteren moet je toch, dus het criterium van ags50 lijkt me minstens even legitiem als elk ander.

Daarbij staat er ook geen aantrekkelijke man op de voorkant...

Persoonlijk ben ik wel benieuwd. Verborgen geschiedenis vond ik erg sterk, Kleine vriend heb ik laten passeren, maar staat nog op mijn lijst. De aandacht die dit boek krijgt vind ook ik wat ergerlijk. De helft van mijn ontvangen tweets gaan over Puttertje.

Dan ruilen we kortzichtig in voor een goed criteria. Dat mag. Volgens mij valt Tartt en haar roman in dezen weinig te verwijten. Ze heeft het verdiend met haar fantastische debuutroman. Er wordt haar, gebaseerd op de miljoenenverkoop van eerdere romans, een grootse promotie gegund. Prima, lijkt mij. Kijk, wat Ercee zeg: over commercie en kwaliteit, daar ben ik het meestal mee eens. In dit geval ligt dat, denk ik, anders. Afgaand op het sterke De Verbogen Geschiedenis vind ik dit mediaoffensief prachtig: want hoe vaak gebeurt dit nou bij échte literatuur? Ik ben in ieder geval benieuwd, zeker na Rob van Essens gematigde reactie in NRC en DWDD, maar ga wellicht eerst De Kleine Vriend lezen.

Doen hoor! Ze schrijft prachtig!!

Interessante, maar merkwaardige discussie hierboven. Over dat principe 'veel mensen vinden het geweldig, dus ik wil er niets van weten' verbaas ik mij al geruime tijd.

In de muziekscene waar ik vanaf mijn zeventiende o.i.d. in verkeerde had je ook mensen met een dergelijke houding. Vanaf die leeftijd was ik nogal bezig met death- en black metal namelijk (en nog steeds overigens). Met name in de black metalscene liep een aantal figuren rond dat het toch wel zo ontzettend druk had met 'underground' zijn en zichzelf serieus nemen.

Echte black metal moest namelijk klinken alsof het met goedkope dictafoon op een openbaar toilet opgenomen was. Wanneer alle instrumenten goed waren te horen, er geen ruis op de cd stond en er sprake was van fatsoenlijke akoestiek dan was er sprake van 'een commerciële productie' en werd de band door een zichzelf elitair wanend clubje afgekeurd. 'Te commercieel': een oordeel dat verder onderzoek onnodig maakte, geen onderbouwing behoefde en gelijk stond aan een doodvonnis.

Met genieten van muziek had het weinig te maken, met het druk zijn met het werken aan het imago des te meer.

Ten tijde van de Harry Potter-boeken bleken ook volwassenen zich niet te goed te voelen voor een soort geneuzel dat me toch enigszins deed denken aan bovenstaande. Enerzijds maakte 'men' zich druk de ontlezing onder jongeren, anderzijds zaten allerlei figuren te piepen toen de winkels voor een nieuwe HP om twaalf uur 's nachts open gingen en de kinderen rijen dik voor de winkel stonden. Ja, want zulke massahysterie. Is er eindelijk eens hype rondom een boek, gaat het eens niet om iets van het niveau Justin Bieber, of weet ik hoe al die lui heten... Is het verdomme wéér niet goed?!

En bij 'Casual Vacancy' en 'The Goldfinch' krijgen we het alwéér?! Een mediahype, jawel, en níet omdat Linda de Mol een nieuw programma heeft, níet omdat De Toppers weer bij elkaar zijn, níet omdat twee illustere figuren uit GTST eindelijk met elkaar geneukt hebben, níet vanwege een voetbalwedstrijd, níet omdat Jantje Smith weer vrijgezel is... Nee, omdat er een boek uitkomt waarvan veel mensen verwachten dat het geweldig zal zijn. En het is ook nog eens níet een nieuw deel uit de vijftig tinten grijs reeks...

Maar de immer chagrijnige snob heeft het wel weer gezien. Niet van plan het te lezen, maar zeker wel van plan iedereen te laten weten dat 'ie het níet gaat lezen. Nee, want... 'te commercieel', zo'n hype, iederéén leest het al.

Ik vond het zeventien jaar geleden lachwekkend en ik vind het nu nog steeds lachwekkend.

Mooi gezegd, en grotendeels mee eens. Maar je zult moeten toegeven dat nu de rookwolken zijn neergedaald Het puttertje niet bijzonder goed bevonden wordt door de communis opinio (kijk er de eindejaarslijstjes maar op na). En dat is een beetje het ergerlijke aan zo'n hype: het blijkt niet gebaseerd op kwaliteit (en ook niet perse op verwachting lijkt mij, want het vorige boek van Tartt werd ook helemaal niet zo goed beoordeeld), waarbij je je toch niet aan de indruk kan onttrekken dat er een aantal magnaten achter de schermen flink aan de touwtjes heeft lopen trekken.

(Wat dus allemaal niet wegneemt dat er ook hypes bestaan die wel de moeite zijn, HP is daar een goed voorbeeld van.)

Dat geef ik graag toe, eRCee. Want voor de duidelijkheid: ik heb het boek niet gelezen en ik ben ook niet van plan het te lezen.

Een jaar of veertien geleden las ik met vrij veel plezier 'De verborgen geschiedenis', maar zo lyrisch als sommige anderen erover waren (zijn?), was ik destijds al niet. Bepaalde aspecten aan het boek vond ik zelfs ronduit irritant (waarschijnlijk precies de aspecten die het voor veel mensen zo aantrekkelijk maakte om nogal met het boek te dwepen .

Vervolgens was iedereen in mijn omgeving zwaar teleurgesteld over 'De kleine vriend', waardoor ik die al niet eens geprobeerd heb.

Kortom: ik keek met laaggespannen verwachtingen uit naar 'Het puttertje' en ik denk dat ik mijn tijd inderdaad wel aan betere en leukere boeken kan besteden.

Waar het me echter om gaat, is het principe dat het feit dat het boek veel aandacht krijgt en goed verkoopt, leidt tot uitspraken als:

Ik denk dat hoge verkoopcijfers geen enkele garantie bieden dat een boek goed is. Maar de bewering dat het daarentegen garandeert dat een boek (en zelfs het hele oeuvre van die auteur) slecht is, dat is mijns inziens net zo onzinnig.

Dan zijn we het eens.

Dat vermoedde ik al.

Ik ga het dus wel lezen. Wil het wel zelf eens weten hoe het nou zit.

Het heeft op mij niet zoveel aantrekkingskracht, maar mijn schoonvader was er erg enthousiast over.
Benieuwd hoe 'ie jou bevalt.

Pulitzer prize 2014

Halverwege het boek begint Tartt plots wat amateuristisch te schrijven, bijna als een afgeraffeld script voor een film.
Hele litanieen van conversaties die realistisch over moeten komen maar dat niet altijd zijn, zonder ook een tussenkomst van de schrijfster zelf. De karakters eenmaal geschetst in de eerste helft van het boek kun je je dat ook wel veroorloven, maar niet in deze mate. Daarbij lees je niet eens tussen de regels door dat ze zich wil bewijzen vanuit haar vrouwzijn dat ze een mannelijke protagonist kan opvoeren in haar boek, doch met teveel details die dat zouden moeten staven. Waar ik bij "De Verborgen Geschiedenis" op voorhand niet zou hebben geweten dat het door een vrouw was geschreven had ik dit gevoel bij het lezen van dit boek de hele tijd juist wel. En waar dat lekkere "twin peaks" gevoel in DVG zat, kan ik eerlijk gezegd wel wat Ludlum's noemen die spannender waren om te lezen dat 't Puttertje.

Mijn 83 jarige 'zeer erudiete en belezen moeder' zei me hierover: De eerste 200 bladzijden waren goed, het middenstuk minder maar de laatste 200 bladzijden puur gefilosofeer. En dat liv, zei ze, heb ik niet meer nodig, als ik wil filosoferen zal ik het zelf wel doen. Ik heb een bom van een moeder

En bij deze ga ik het dan ook laten, ik ga het niet meer lezen denk ik

Vandaag Het Puttertje gezien. Niet dat ik direct het boek wil lezen, maar toch.

Overigens wel de winnaar van de Pulitzerprijs, dus allicht ooit nog eens.

In vier dagen gelezen op vakantie. Niet direct het meest interessante boek, maar je blijft doorlezen. Gestaagde opbouw naar de climax, maar zoals hierboven al gezegd, het gefilosofeer uit het laatste hoofdstuk had achterwege mogen blijven.

Het eerste gedeelte leest inderdaad als een trein, daarna vertraagt het een beetje. Het 'gefilosofeer' heeft me niet gestoord eigenlijk. Kon me redelijk goed inleven in de hoofdpersoon, Theo. Ik vond het wel even 'spannend' om aan dit boek te beginnen, aangezien ik de Verborgen Geschiedenis werkelijk briljant vond. Daarna heb ik de Kleine Vriend getracht te lezen, maar ben niet ver gekomen. Ik was dus erg benieuwd hoe dit derde boek van Donna Tartt zou zijn, maar het is me niet tegengevallen. Ga binnenkort dus nog maar een poging wagen om de Kleine Vriend nogmaals te lezen.

Bijzonder sfeervol boek waarbij Ms Tartt wederom op uitstekende wijze de effecten van drugsgebruik weet te omschrijven dat is toch wel één van haar kwaliteiten. Het verhaal vliegt wat mij betreft op het laatst wat uit de bocht maar als geheel een goed boek.

Ik ben hier ruim vier weken elke dag eventjes met plezier ingedoken. Dat is de grootste plus, maar toch nog de andere plussen tegenover de minnen:

+ De sfeer is bij vlagen fraai
+ Het tempo is uitstekend, de opbouw is prima, de aandacht verslapt geen moment en het leest als een trein
+ De personages zijn boeiend
+ Het verhaal is niet voorspelbaar
+ Interessante zijlijnen over kunst en drugsgebruik
+ De locaties worden erg mooi neergezet, met name Hobie's winkel en Las Vegas.
+ Het verhaal is rijk aan thema's

- Er wordt iets te veel uitgelegd en beschreven: als lezer hoef je niet veel na te denken
- Wat me tegenvalt is dat Theo uiteindelijk zelf niet het gedoe rondom het schilderij oplost - dat wordt voor hem gedaan. Dat had inventiever gemogen, de tijd had Tartt immers.
- Een handvol alinea's is slordig geschreven. De toch wel redelijk verfijnde stijl lijkt soms helemaal weg te vallen. Misschien ligt het aan de vertaling. Soms kreeg ik de indruk dat er te letterlijk is vertaald.
- De laatste beschouwende en moralistische pagina's: beter van niet.

Nog een laatste plus:
+ De minpunten hebben het voor mij allerminst verpest.

Mooi verhaal om je in te verliezen.

Dat ga ik nou eens doen!