Spoilt Rotten! The Toxic Cult of Sentimentality - Theodore Dalrymple (2010)

Ik herken hier toch wel een hoop in. We moeten steeds meer en meer sympathie hebben voor abstracte groepen zoals armen, dieren, kinderen, asielzoekers, vrouwen, allochtonen en nog meer van die zogenaamde slachtoffers, terwijl we individuen die anders denken niet meer zien als mensen met een andere mening maar als een slecht mens. Je kunt bijvoorbeeld niet meer anders denken over de risico's van schaliegas, nee, je moet meteen op je smoel geslagen worden.

Dalrymple legt de schuld van de malaise bij het romanticisme en de teloorgang van religie. Hoewel ik atheïst ben moet ik hem daar toch waarschijnlijk schoorvoetend gelijk in geven. Zodra het aardse bestaan het enige is wil iedereen in de beperkte tijd die hem gegeven is iets 'betekenisvols' doen. Iedereen gaat dan naarstig op zoek naar een of ander nobel en groots doel. Als je daar dan vervolgens een andere mening over hebt voelen mensen dat als een aanval op hun identiteit en zo wordt de omgang steeds onprettiger.

Al met al een zeer scherpe en rake cultuurkritiek.

Halverwege het bericht in slaap gevallen, wat een lariekoek.

Misschien kan je je stellingname onderbouwen the Cheshire cat, want zo is het een nutteloos bericht.

Ja zeker, ik vind dat rede & gevoel niet van elkaar zijn los te koppelen, in de film Metropolis wordt dat mooi samengevat als 'Without the heart there can be no understanding between hand and mind'.

Ik denk niet dat je het begrepen hebt als je denkt dat de moraal van dit boek is dat men gevoelloos moet worden.

Mooi voorbeeld van de dunne scheidslijn tussen sentimentaliteit en brutaliteit waar Dalrymple het onder andere over heeft.

Niet zo best geschreven, dit boek. En dat is jammer, de thematiek is namelijk wel boeiend: sentimentaliteit als beweegreden, visie op het kind, relaties, etc. Het is alleen nogal een brij van observaties, irritaties, redenaties. Hij neemt veel te veel hooi op zijn vork.

Te weinig gestructureerd om (semi)wetenschappelijk echt hout te snijden, te weinig coherent om lekker leesbaar te zijn.

Inhoudelijk: leuke tot nadenken stemmende materie, wel een dunne grens tussen snobistische 'zure-ouwe-mannetjespraat' en scherpe observaties.

Erudiet is het in ieder geval niet...

Zijn boeken bestaan vaak uit een verzameling columns vandaar dat het soms wat weinig gestructureerd kan overkomen.

Dat verklaart, inderdaad.

Toch een voldoende gegeven, het is namelijk wel degelijk een zinvol boek, ook al deel je zijn maatschappijkritiek niet.

Met de structuur van dit boek had ik weinig moeite, wel dat Theodore Dalrymple te lang van stof is. Dat daargelaten ben ik het eens met de centrale stelling van Spoilt Rotten! Met sentimentaliteit wordt gedoeld op publieke uitingen van (overdreven) emotie. Doorgaans neemt dit de vorm aan van het identificeren van een (groep) slachtoffer(s) en een (groep) dader(s), waarna de slachtoffers worden opgehemeld en de daders worden afgebrand. Voor een genuanceerde beschouwing, van bijvoorbeeld de eigenschuld van een slachtoffer, is dan geen ruimte meer. Geen wonder dat slachtofferschap op bepaalde lieden een onweerstaanbare aantrekkingskracht uitoefent. Tevens kan worden gewezen op de welhaast voyeuristische eis om publiekelijk verdriet te uiten. (Dalrymple wijst o.a. op de reactie op de houding van Queen Elisabeth n.a.v. het overlijden van Princess Diana).

Hierboven wordt aangehaald dat emotie en ratio niet van elkaar gescheiden kunnen worden (waarmee sentimentaliteit aan emotie wordt gelijkgesteld), Dit is ook het uitgangspunt van filosoof Robert C. Solomon. Dalrymple betwist dit standpunt overtuigend. Bij sentimentaliteit gaat het niet om elke emotionele reactie, maar om een disproportionele, publieke uiting van emotie, waarachter de eis schuilt om deze reactie te confirmeren. Het oordeel, welke emotionele reacties disproportioneel zijn, zal daarentegen deels subjectief zijn. Dalrymple vind immers ook de slachtofferverklaring in het strafrecht een uiting van sentimentaliteit. Daar ben ik het niet mee eens: genoegdoening van het slachtoffer - om zo wraak te voorkomen- lijkt me een reëel, gerechtvaardigd doel van het strafproces.

Toch legt dit boek mijns inziens de vinger op de zere plek. Zeker bij politieke discussies is sentimentaliteit een vervelende stoorzender.

Met de huidige politieke situatie in GB ging Theodore Dalrymple wel een paar keer door mijn hoofd...

De rellen in Groot-Brittanië lijken inderdaad de stelling van Dalrymple te ondersteunen dat sentimentaliteit vaak gepaard gaat met brutaliteit.