De Buitenvrouw - Joost Zwagerman (1994)

'De Buitenvrouw' heeft mij pas halverwege gegrepen. De eerste helft van het boek, vond ik niet bijzonders, zelfs een beetje standaard en vooral moralistisch. Pas toen het verhaal in een stroomversnelling kwam door de gebeurtenissen waarbij Theo de leerling Wouter Nijman naar de grond werkt., begon ik het het verhaal te waarderen. En toegegeven vanaf dat moment heb ik het boek ook in één ruk uitgelezen.
De schrijfstijl is niet moelijk, het leerst erg snel. Zwagerman probeert hier racisme en vreemdgaan te behandelen en slaagt daar deels in. Het levert nog een aardige parallel op met een alarmsysteem, maar echt bijzonder wordt het nergens.

De kracht van Joost Zwagerman zit hem in hoe hij de tijdsgeest haarfijn weet te vangen in zijn literaire werk. In '''De Buitenvrouw'' haakt hij in op discriminatie en de hypocrisie van de intellectuele medemens om het te bevechten ( in het verhaal letterlijk uit gewin, omdat hoofdpersoon Theo Althena een verhouding heeft met een Surinaamse). Je proeft als lezer de toen al heersende voedingsbodem voor wat later de LPF/PVV zou doen ontstaan. De beste passages zijn die waarin de alledaagse decors van een scholengemeenschap en de Vinex-wijken worden omgetoverd tot een tragisch toneelstuk van onbeantwoorde liefde en ontrouw. Met als meesterstuk de hilarische scene waarin Theo Althena zich in de klas opwindt over de karikaturen naar lerares Iris Pompier, en zo onbedoeld bevestigt dat hij een verhouding met haar heeft Ik heb alleen altijd het gevoel dat de schrijver Joost Zwagerman teveel op de voorgrond treedt met zijn tot de bot toe uitgediepte gedachtespinsels en sociaal-maatschappelijke analyses. Al zijn boeken voelen iets te gekunsteld aan naar mijn smaak.

Het eerste boek van Zwagerman dat ik heb gelezen. Hoewel ik eigenlijk meer geinteresseerd ben in zijn non-fictie werk (Americana en zijn essays over de kunst) was dit wel een aardig boek om mee te beginnen. Allicht wat voorspelbaar en een beetje moralistisch; desalniettemin goed geschreven.
Wat hierboven al wordt gesteld is het prima leesvoer voor je Nederlandse literatuurlijst op de middelbare school en zal menig docent Nederlands ermee op de proppen komen.