menu

Alles Wat Er Was - Hanna Bervoets (2013)

mijn stem
3,36 (21)
21 stemmen

Nederlands
Psychologisch

284 pagina's
Eerste druk: Atlas, Amsterdam (Nederland)

Acht mensen komen op een zondag in een schoolgebouw samen voor de opnamen van een wetenschapsprogramma. Maar die worden nooit gemaakt. Want plotseling klinkt er een knal. Op bevel van de autoriteiten gaan ramen, deuren en gordijnen dicht. En ze blijven dicht. Eerst dagen, dan weken. Door de ogen van tv-redactrice Merel zien we hoe de groep probeert zich staande te houden in een nieuwe wereld. Een wereld van duisternis en isolatie. Van slapen op een gymmat en tien korrels rijst per dag. Naarmate de voedselvoorraden verder slinken, lopen de spanningen tussen de schoolbewoners steeds hoger op. Als alles wat er was er niet meer is, wat is dan nog de waarde van liefde, loyaliteit en vriendschap?

zoeken in:

Vlas
Alles wat er was had hét boek van 2013 boek kunnen zijn; verhaaltechnisch klopt alles in het boek. De spanning, de cliché-vrije personages en de plot-twists zijn slim en goed bedacht. Maar: de (hoofd)personages worden zo afstandelijk serieus en koud omschreven, dat je geen enkele sympathie of medeleven voelt. Een boek met een zwaar thema als deze heeft ook luchtige grapjes nodig, en kan geen bordkartonnen personages hebben. Wanneer Kasper en Nathalie de mist ingaan en blijkt dat Nathalie een al overleden Joeri om haar nek mee draagt, greep me dit totaal niet aan, terwijl het een grote schok was geweest als ik wel een band had met de personages. Juist omdat het zo ‘sluipend’ was geschreven: je voelde al dat er iets niet klopte en dat gevoel werd min of meer ter loops bevestigd. Ook had ik van Bervoets (n.a.v. haar Volkskrant column) scherpere observaties en inzichten verwacht.

2.5*

avatar van mjk87
2,5
Post-apocalyptische werken; het lijkt een trend. Deze nieuwste van columnist-schrijver Bervoets past daar perfect in. Maar waar bij de meesten de ramp voorop staat en de vraag hoe daarmee om te gaan is de ramp in dit werk enkel een katalysator om een verhaal over intermenselijke relaties te vertellen.

Bervoets heeft natuurlijk goud in handen en je kan met gemak een vuistdikke psychologische ideeënroman schrijven – Bervoets houdt het simpeler en dat is jammer. De mist wordt nooit verklaard maar gewoon geaccepteerd. Door de vlotte schrijfstijl en de opzet van de roman wil je het wel geloven, maar als lezer blijf je met prangende vragen zitten. En dan ga je op een gegeven moment denken, gaat er nog wat gebeuren met de mist of had Bervoets beter iets anders kunnen kiezen? En of dit meer een metafoor is? Wellicht, maar dit boek lijkt me er niet naar voor zulke diepere lagen.

Bervoets kiest voor de vorm van een dagboek en de dagen zijn nogal door elkaar gehusseld. Ook dit is een wat vreemde keuze. Ten eerste wordt bijna niets gedaan met de tijdsmogelijkheden, maar ook zorgt het voor een afstandelijkheid. De ramp heeft al plaatsgevonden en alles wordt tamelijk klinisch beschreven. Nergens voel je zo een spanningsopbouw met angst voor wat komen gaat, je weet dat men al zeker tot door de 100 dagen er zit en een echte ontwikkeling van relaties mis je doordat je steeds wisselt tussen de dagen. Had Bervoets een chronologisch verhaal geschreven, desnoods niet als dagboek, dan was er een beter boek geweest.

De meeste personages zijn redelijk uitgewerkt en, zoals hierboven al gezegd, geen clichés. Geen homo en homohater, geen christenfundi, geen grote bullenbak zoals je vaak ziet in boeken met enkele belangrijke personen. Hier is het allemaal subtieler en lijkt men op het oog gelijkwaardig. Fijn.

Wel schrijft Bervoets erg prettig en licht en heeft enkele heerlijke gedachten en observaties waar jezelf ook wat meekan. Wel iets te weinig voor een columnist, maar net genoeg voor een voldoende, 2,5*.

avatar van Lalage
4,5
Alles wat er was – Hanna Bervoets | Lalagè leest - lalageleest.wordpress.com

“Dit boek lees je binnen een dag uit,” zei mijn collega en ze kreeg gelijk. Dit boek neemt je mee naar ‘de nieuwe situatie’ en als je wordt geroepen voor het eten ben je haast verbaasd dat de wereld niet is veranderd. Het is een echte pageturner.

Het boek gaat over een filmploeg die in een school is voor opnames over een slim jongetje, met zijn moeder en zijn meester. Tijdens de opnames klinkt een keiharde knal. Ze zetten de televisie aan om te kijken wat er aan de hand is. Er wordt geadviseerd om deuren en ramen te sluiten en te wachten op nadere instructies. Die komen echter niet… Merel besluit een dagboek bij te houden in de schoolagenda die ze vindt in één van de lokalen. Je leest dagboekfragmenten van niet opeenvolgende dagen, maar toch zit er een goede opbouw in het verhaal. Het gaat over het verdelen van het eten dat ze hebben gevonden in de school en over de spelletjes die ze met elkaar spelen. Soms gaat er iemand naar buiten om niet meer terug te keren. Het interessantste is natuurlijk hoe mensen met elkaar omgaan als ze proberen te overleven. Elk mens reageert anders, de ene wordt sneller gek dan de ander en hoe maak je het onderscheid tussen droom en echt, tussen waarheid en leugen? De betekenis van de titel wordt pas aan het einde duidelijk. Het einde is sterk, al wordt niet alles duidelijk.

Het verhaal je aan het denken: Laat ik nog maar wat meer voedsel in huis halen voor het geval dat… maar wat als ik toevallig net op kantoor zit of buiten ben? Hoe zou ik reageren in zo’n situatie? En zou ik dan eigenlijk wel willen overleven, wat zou mij hoop geven? Zo diep gaat Hanna Bervoets niet, misschien dat sommige mensen het daarom niet diepgaand genoeg vinden. Ik vind dat niet alles expliciet gemaakt hoeft te worden om deze vragen op te roepen.

Eerder las ik al ‘Lieve Céline’ en ‘Of hoe waarom’ van deze schrijfster, ook al erg goede verhalen. Ik hoop dat Hanna Bervoets nog veel romans zal schrijven en ik ben benieuwd naar de ontwikkeling van haar stijl. In ieder geval zal ik dit boek niet snel vergeten.

avatar van david bohm
2,5
Het boek doet wat aan als fastfood literatuur. Goed weg te stouwen maar wat heb ik nou eigenlijk binnen gekregen?
Het raamwerk van de vertelling klopt en is interessant maar de uitwerking blijft nogal aan de oppervlakte wat mij betreft. Het oogt allemaal nogal schematisch en uitgedacht.

4,0
Zoals eerder is gezegd, verhaaltechnisch is het heel sterk. In het begin moest ik aan de schrijfstijl van Bervoets wennen. het deed me soms teveel denken aan haar columns - beetje grappig, klunzig en relativerend - ik vond het voor een roman te expliciet. Maar later gaf Bervoets de lezer ruimte om zelf te interpreteren. Om die reden vind ik het juist fijn dat scènes zo fragmentarisch bleven.
Dat ik niet tot ieder personage kon komen, zie ik als een motief van de roman: mensen die elkaar op een 'oppervlakkig' niveau kennen moeten tig dagen met elkaar doorbrengen. Iedereen is op hun hoede, niemand laat zich daarom echt zien.
We zien wat de personages doen, maar waarom ze dat doen moeten we zelf interpreteren. Dat vind ik mooi, maar ik kan me voorstellen dat sommige lezers er ook onbevredigend van kunnen worden.

3,0
Geen prettig boek - en toch ook weer wel. De fragmentarische manier van schrijven past goed bij de sfeer en geeft voldoende ruimte voor eigen interpretatie.
Een "happy end" had niet gehoeven, maar iets meer duidelijkheid aan het eind was wel fijn geweest.

avatar van Ste*
4,0
Lang dacht ik dat ik een van de betere boeken aan het lezen was die ik ooit had gelezen. Het fijne aan de boeken van Bervoets vind ik dat ze, omdat ze maar een paar jaar ouder is dan ik, schrijft over heel herkenbare zaken uit het leven en de (pop)cultuur, maar dat het wel op een literaire (en dus niet chicklit) en zeer rake manier gebracht wordt. Ze weet alledaagse dingen erg treffend te omschrijven wat gewoon fijn is om te lezen. Het eerste deel van het boek leest dan ook erg prettig weg. Het is realistisch gebracht hoe mensen die ineens in een noodsituatie op elkaar aangewezen zijn met elkaar omgaan, discussiëren over zaken, nieuwe afspraken en routines maken. Door de opbouw van de niet-chronologische dagen wordt er ook een goede spanning opgebouwd zonder het al te ingewikkeld te maken. Hoogtepunt van het boek was voor mij de zin 'Joeri was al dood'. Dat is qua opbouw en impact echt even een klap in je gezicht.

Maar ergens het laatste kwart vond ik het helaas uit de bocht vliegen. Het wordt wat te abstract, bijna een soort Hersenschimmen-light dat langzaam in waanzin vervalt.
En dat terwijl Bervoets’ kracht wat mij betreft dus meer ligt in de realiteit. Die switch naar het bijna-abstracte vond ik dan ook erg jammer, want juist als het meer en meer escaleert in de school (met honger, elkaar eten, wanhoop, etc.) kan het interessanter worden. Vond overigens ook de zwangerschap en het zich richten tot het ongeboren kind ook wel een enigszins storend element dat voor mij niet gehoeven had.

Vond het boek dus helaas wat jammer uitdoven, maar voor het grootste deel nog steeds wel erg sterk.

4*

Gast
geplaatst: vandaag om 08:26 uur

geplaatst: vandaag om 08:26 uur

Let op: In verband met copyright is het op BoekMeter.nl niet toegestaan om de inhoud van externe websites over te nemen, ook niet met bronvermelding. Je mag natuurlijk wel een link naar een externe pagina plaatsen, samen met je eigen beschrijving of eventueel de eerste alinea van de tekst. Je krijgt deze waarschuwing omdat het er op lijkt dat je een lange tekst hebt geplakt in je bericht.

* denotes required fields.

Let op! Je gebruikersnaam is voor iedereen zichtbaar, en kun je later niet meer aanpassen.

* denotes required fields.