menu

De Boerenoorlog - Martin Bossenbroek (2012)

mijn stem
3,89 (14)
14 stemmen

Nederlands
Historisch

613 pagina's
Eerste druk: Athenaeum-Polak & Van Gennep, Amsterdam (Nederland)

De (Anglo-) boerenoorlog (1899-1902) behoort tot de meest intrigerende conflicten in de moderne geschiedenis. Het verschil in status tussen supermacht Groot-Brittannië en de twee nietige Boerenrepublieken, bewoond door afstammelingen van Nederlandse kolonisten, was bizar groot. Toch moesten de Britten heel ver gaan om de oorlog te winnen, tot en met systematische terreur tegen de burgerbevolking.De boeren leken ten onder te gaan, als tragische helden van een afgesloten tijdperk. Maar na het verlies van de oorlog wonnen ze de vrede. Ze herschiepen Zuid-Afrika in een land van blanke meesters en zwarte knechten. Na het einde van de apartheid werden de rollen omgedraaid. Opnieuw lijken de boeren ten onder te gaan, nu als tragische schurken.

zoeken in:
avatar van liv2
Winnaar van de Libris Geschiedenisprijs 2013

ags50
"Toch moesten de Britten heel ver gaan om de oorlog te winnen, tot en met systematische terreur tegen de burgerbevolking."
Misschien is niet iedereen op de hoogte van hetgeen zich daar afspeelde. Om de strijdende Boeren klein te krijgen werden hun vrouwen en kinderen indien mogelijk opgepakt en kwamen terecht in ... concentratiekampen in de letterlijke zin van het samengestelde woord maar hun behandeling aldaar was allerminst menswaardig. Overigens: de Britten waren niet de eersten die dergelijke verzameldepots instelden. Hiervoor werden deze kampen opgericht door de Amerikanen tijdens de Filipijns-Amerikaanse Oorlog (1899-1902, dus praktisch gelijktijdig met deze Boerenoorlog), door de Spanjaarden in de Tienjarige Oorlog op Cuba (1868-1878, daar reconcentrados genoemd, mogelijk de herkomst van de term concentratiekampen) en vergelijkbaar met de kampen die (alweer) de Amerikanen in de dertiger jaren van de 19e eeuw opzetten om de Cherokee en andere stammen van oorspronkelijke Amerikanen bijeen te brengen.

avatar van frolunda
4,5
Intrigerend boek over de Boerenoorlog die feitelijk na een half jaar veranderde van een frontale in een Guerilla oorlog.Bossenbroek beschrijft de oorlog (in een vloeiende stijl) van zowel de Britse,Afrikaner als Nederlandse invalshoek en dat maakt het zowel boeiend als volledig.Zoals bijna altijd waren ook hier weer geld,godsdienst en de honger naar macht weer de belangrijkste oorzaken.Moet zeggen dat de vasthoudendheid van de boeren toch wel indruk op mij gemaakt hebben.Iets wat overigens ook voor dit boek geldt.Sterke prestatie van Bossenbroek

avatar van misterfool
4,5
Mijn kennis van de wereldgeschiedenis voelt soms aan als een onvoltooid mozaïek. Je voegt telkens weer een steentje toe. De Boerenoorlog is een stuk geschiedenis die eigenlijk niet zou mogen worden overgeslagen, al was het maar omdat enkele bekende namen (Rothshield, Rhodes, Churchill o.a) betrokken waren. Mijn hart veerde zelfs even op toen ene Asser ter sprake kwam. Ik dacht iets interessants te lezen over de naamgever van de, bij juristen welbekende, Asser-serie. Het bleek echter om zijn zoon te gaan.

Drie heren krijgen in dit boek een hoofdrol toegewezen. In het eerste gedeelte van het boek wordt William Leyds gevolgd. Een Nederlandse Jurist, die uiteindelijke de rechterhand (staatssecretaris) wordt van 'ome' Paul Kruger: de leider van de Zuid-Afrikaanse republiek. De spanning tussen de welbeschaafde, diplomatieke Leyds en de botte, maar standvastige Kruger is erg interessant. Het mag dan met name gaan om de aanleg van een spoorweg, maar door het voorgenoemde spanningsveld en de steeds imperialistischere instelling van Groot-Brittannië, las ik dit gedeelte als een trein. Een spoorweg naar de 2de Boerenoorlog en het volgende gedeelte van dit boek.

In het tweede deel komt Churchill veelvuldig aan het woord. Zijn schrijfsels zijn doorgaans buitengewoon aangenaam. Een zin als: "I cannot begin tot criticise- for I should never stop" neem ik graag ter harte. Dit gedeelte leest welhaast weg als een avonturenverhaal. Een aanval op een ijzeren trein, een ontsnapping uit een gevangeniskamp en ooggetuigenverslagen bij verschillende slagvelden. Met name de beschrijving van de slag bij Spionnenkop maakte indruk.

Het derde gedeelte van het boek is mijns inziens het minst interessants. De hoofdrolspeler is hier Deneys Reitz: een vrijheidstrijder en zoon van de derde staatssecretaris. Een historisch overzicht van een guerrillaoorlog. De Britten voerden een verschroeiende aardetechniek: ze staken villa's van de guerillageneraals in brand, vermoorden de nog aanwezige runderen en verplaatsten de achtergebleven vrouwen en kinderen naar (concentratie)kampen. Desalniettemin bevat ook dit gedeelte enkele opvallende anekdotes. Een aangrijpende situatie voor de boeren die uiteindelijk ook druk zette op Groot-Brittannië om deze oorlog snel te staken.

Hoewel Bossenbroek de argumenten van beide zijden goed schetst, merkte ik dat mijn sympathie regelmatig bij de Boeren lag. Dat is tegelijkertijd bijzonder wrang. De schrijver legt namelijk eveneens goed uit hoe de Britten en Boeren van mening verschilde over hoe de zwarte bevolking moest worden behandeld. De Boeren wilden, in tegenstelling tot de Britten, een strikte scheiding tussen blank en zwart. Een soort voorgeleide van het zeer destructieve apartheidsbeleid.

Ik kan in ieder geval concluderen dat ik met veel plezier dit boek heb gelezen. Bossenbroek geeft een mooi overzicht van een interessant stukje geschiedenis. Evenals bij '1672' van Panhuysen vind ik het aangenaam dat de levensverhalen van een enkele personen als uitgangspunt wordt genomen. Geschiedenisboeken hebben er nog wel eens een handje van om enkel feiten op te sommen. 'De Boerenoorlog' heeft door deze opzet een bepaalde spanning. Bepaalde beschrijvingen zullen me zelfs nog wel een tijd bijblijven.

4.5*

Gast
geplaatst: vandaag om 12:54 uur

geplaatst: vandaag om 12:54 uur

Let op: In verband met copyright is het op BoekMeter.nl niet toegestaan om de inhoud van externe websites over te nemen, ook niet met bronvermelding. Je mag natuurlijk wel een link naar een externe pagina plaatsen, samen met je eigen beschrijving of eventueel de eerste alinea van de tekst. Je krijgt deze waarschuwing omdat het er op lijkt dat je een lange tekst hebt geplakt in je bericht.

* denotes required fields.

Let op! Je gebruikersnaam is voor iedereen zichtbaar, en kun je later niet meer aanpassen.

* denotes required fields.