Eus - Özcan Akyol (2012)

Langverwacht debuut waarvan nu al gezegd wordt: ' de eerste echt gewetenloze schrijver van Nederland.....

Boektrailer

YouTube - Boektrailer Eus - Özcan Akyol

Is dat een aanbeveling?

Absoluut niet ! Ik vond dat zelf nogal een frappante benaming, gedaan door collega-schrijvers. (had ik best vermeld)

Flauwe trailer zeg..

Debutant die erg gehyped wordt en nu al een tweede druk heeft, maar ik vind de spanningsboog erg summier en de schrijfstijl gebrekkig. Leest soepel, maar daar is eigenlijk alles wel mee gezegd.

Ik las het boek met de Das Magazin-leesclub. In één woord: geweldig. Humor en tragiek wisselen elkaar af. Met het taalgebruik wordt ook gevarieerd. Er zit een enorme vaart in. Ik verwacht veel dit boek. Het omslag vind ik niet mooi.

Ik vind Teun van de Keuken niet per se een schrijver

Maar het moet toch wel gezegd: wat een persaandacht krijgt dit (debuut)boek! tv, kranten, noem maar op.....En dat allemaal in de week dat het verschijnt.
Is het de uitgeverij die dit klaarspeelt? En zo ja dan meten ze wel met twee maten en gewichten want Brusselmans' Watervrees tijdens een verdrinking' ( een toch wel a-typisch boek voor hem)heeft amper aandacht gekregen bij verschijning......
Ook het voorseizoen van Pefko, toch wel de latere AKO-literatuurprijs winnaar, daar hoorde je amper iets van in het begin....
Maar het is de schrijver gegund hoor, daar niet van....

Dat heeft volgens mij ook met de 'mediageilheid van de media' (Bas Heijne) te maken. Aandacht versterkt zichzelf. Zo werd Holleeder uitgenodigd voor een live tv-interview met het argument dat hij de laatste 20 jaar het televisie-nieuws zo vaak heeft bepaald.

Akyol heeft overigens in de gevangenis gezeten en is daar in contact gekomen met literatuur, dat verkoopt natuurlijk. Daarnaast lijken verhalen over immigranten het de laatste tijd goed te doen, zie Alleen maar nette mensen.

(Maar het blijft inderdaad merkwaardig vaak, de keuze van een programma als DWDD. Dieptepunt de laatste tijd was toch wel de 20 minuten lange bespreking door drie vrouwen van Vagina; a new biography (Naomi Wolf).)

Dat werd een giechelend geheel, slecht in presentatie vooral, dat ligt niet per se aan het onderwerp. Dan vond ik het gesprek gisteren aardiger, vooral omdat Akyol precies zegt over Kader Abdolah wat ik er ook van denk.

In dit geval lag het wel degelijk aan het onderwerp. Ik zie ook niet in hoe je een boek met de titel 'Vagina: a new biography' voor langer dan 3 seconden interessant kan maken.

Ik vond hem in DWDD een beetje een nare uitstraling hebben. Een beetje kil en berekenend.

Vond 'm in DWDD briljant! Op basis daarvan ga ik het boek kopen.

Jammer vond ik dat het allemaal zo geënsceneerd was - die foto van Kader Abdollah stond al klaar, wat natuurlijk totaal niet past bij de 'authentieke' manier waarop Akyol wordt neergezet en de twijfelachtige manier waarop Akyol zelf over Abdollah begon. Jammer, zulke amateurtoneelstukjes, zeg dan gewoon meteen dat hier van tevoren al over gesproken is.

Heb genoten van het boek. Vlot geschreven, rauw, cynisch en met humor. Heb een zwak voor de schrijver. Top!

De eerste 70 paginas (over zijn prille jeugd en over zijn tiran van een vader) waren veelbelovend. Maar daarna werd het gauw minder. Patserig verhaal over veel geile wijfe waar hij ofwel heel erg verliefd op werd ofwel zich veel te goed voor voelde. En dat dan 100 paginas lang met tussendoor nog wat zuippartijen.


Over dezelfde vrouw, op dezelfde pagina:
"het was een graatmager wijf"
"ze had een prachtig figuur"
Van die dingen dus.

Verwonderlijk dat dit boek zoveel aandacht heeft gekregen.

Ik moet nu nog 100 paginas. Hopelijk komt er nog iets anders aan bod dan de herhaling zuipen/geile wijfe, anders kap ik er mee.

edit:
De laatste 100 paginas gaan weer eens ergens anders over, desondanks een beetje een tegenvaller. een mager vijfje (2,5 * dus). En dat is alleen omdat het eerste stuk wel te gek was. Voor de rest is het een 3 (1,5*).

Heb het toch maar afgerond op een 1,5.
Kon mijn vorige post niet wijzigen, waarom eigenlijk niet?

Uitgebreider verslag:
Boekeman: EUS – Özcan Akyol | Abubakari de Vries' Blog - abubakaridevries.wordpress.com

Erg wisselvallig. Het begin is sterk. De tirannieke vader, het geklooi in het provinciestadje waar niemand uit lijkt te ontsnappen. Als Eus wat ouders wordt, en we in het boek wat verder zijn wordt het allemaal wat gezapiger, een beetje veel van hetzelfde. Eus neukt, Eus zuipt, Eus verklaart de een de liefde, dan de andere, en Eus neukt en zuipt nog wat meer. Pas aan het einde -het stuk met de zigeuners- lijkt er wat meer vaart in het boek te komen, maar ook daar bedriegt de schijn en gaat het boek als een nachtkaars uit.
Akyol wordt vergeleken met Celine en Bukowski, maar dat lijkt me vooralsnog nog wat te veel eer. Schrijven kan ie, maar het is nog wat wisselvallig.

2*

Een ruwe diamant, zo zou ik deze roman willen omschrijven. Echt gelachen én ook geboeid door het miserabele leven in Deventer. Naar mate het boek vordert, wordt het minder 'spannend', ondanks de hele verhaallijn over criminaliteit. Bij de jeugd- en schoolverhalen werkt de belhamelachtige stijl van Akyol beter. Je ziet dat Akyol nog niet zozeer een eigen stijl heeft, veel Brusselmans heeft gelezen... maar talent heeft ie zeker!

Makkelijk leesbaar en het helpt je prima door je dagelijkse treinreis heen, maar verder weinig bijzonder. Het meest interessante deel in het begin wordt heel summier beschreven en daarna is het aaneenschakeling van meisjes die hij neukt en andere dingen die hij doet, zonder veel ontwikkeling waardoor er weinig boeiends in zit. Tegen het eind wordt het iets beter, maar als geheel valt het niet meer te redden. Wel blijf ik me verbazen, Akyol is drie jaar ouder dan ik en woont vijftien kilometer verderop, maar lijkt een leven van een andere planeet te hebben. En hij voetbalt nog steeds bij die kampervoetbalclub die hij benoemt in zijn boek, m'n broertje heeft er ook weleens tegen moeten spelen. En die club is inderdaad berucht. 2,0*.

Merk dat ik het lastig vind om sterren te geven om een of andere reden. Ik geef dan maar geen sterren.

Eus heb ik verslonden. Woensdag geleend bij de bieb en vandaag uitgelezen en gewisseld voor Turis.
Hier en daar las ik dat Eus niet literair is, slecht geschreven enzovoorts. Van mij hoeft een roman niet literair en/of stilistisch perfect te zijn; ik ben vooral een liefhebber van verhalen die mij boeien. Daarnaast had ik de juiste verwachtingen bij dit boek. Het verhaal van Özcan Akyol is bij velen bekend omdat hij niet van de tv weg te slaan is. Een jongen van Turkse komaf uit een arm gezin die in de criminaliteit belandt. Vergelijkingen met Bukowski maakten dat ik een grof en recht voor je raap-stijltje verwachtte.

Het verhaal interesseerde mij zodanig dat ik het niet weg kon leggen. Ik herken wel dat het middenstuk iets minder is dan het begin en einde waarin zijn jeugdjaren en ‘zigeunerjaren’ aan bod komen. Die zijn voortvarend geschreven, de avonturen volgen elkaar op hoge tempo op zoals het een schelmenroman betaamt. Dat wil niet zeggen dat ik het middenstuk niet interessant vind. Het is grappig hoe Eus op zijn onhandige manier contacten met meisjes onderhield. Tegelijk werden hier ook ellendige situaties van verschillende personages goed beschreven, waaronder de ellende van Eus zelf. Vooral omtrent zijn vader is het een en al ellende. Ben dan ook erg benieuwd naar Turis, de tweede roman van Özcan Akyol.

Vermakelijk boekje. Prima wel...

Maar ik heb me echt verbaast om een paar uitspraken op de kaft... bijvoorbeeld Joost Zwagerman:

'Na Eus zal de vaderlandse literatuur nooit meer dezelfde zijn'

Maar die van Teun van de Keuken slaat echt kant noch wal:

'De Fransen hebben Céline, de Amerikanen Bukowksi, maar nu hebben wij Özcan Akyol, de eerste echte gewetenloze schrijver van Nederland'

Hoe komen deze mensen hier in vredesnaam bij? Hebben ze nog nooit Nederlandse literatuur gelezen?

Ik heb Eus gelezen, in het begin heb ik me inderdaad met deze semi-autobiografische 'schelmen' roman geamuseerd. Als de kleine hoofdpersoon samen met vader en broertje een 'Foster Parents Plan' collectebus verbouwt, ze deze roze verven en een nieuw goed doel bedenken. Er volgt een discussietje tussen de broertjes, over HIV en Aids. HIV is een ziekte, Aids een goed doel. Ze schrijven 'Eets' op de roze bus en gaan ermee collecteren
Voor mij persoonlijk valt dit nog wel onder de noemer schelmenroman; mag niet, toch grappig.
Gaandeweg het boek wordt het verhaal minder grappig, rauw. Ik lees over een ontheemde jongen, met een grote bek om het zo maar te noemen en af en toe een klein hart. Kan ook nog maar het is allemaal oppervlakkig wat mij betreft.

Net zoals lowieke aangeeft, vind ik de kreten op de achterflap verbazingwekkend. Inderdaad, ik heb nog nooit een boek in deze stijl gelezen. Ik vind het grove taalgebruik letterlijk teveel van het goede, dat had wel meer gedoseerd mogen worden. Langzaamaan sleepte het verhaal voor mij zich voort en voort: nu weet ik het wel ... Er zit weliswaar beweging in, maar veel van hetzelfde, soms in net andere woorden. En ook dat is voor mij teveel. Want hoezo moet een 'lantarenpaal' een regel verder ineens 'de lichtbron' heten? Daar variëren met woorden is storend, het leidt me af. Juist ook omdat het niet 'past' bij het personage.
Ik weet niet goed wat ik precies mis, in het op zich interessante gegeven over hoe afglijden naar serieuze criminaliteit en hoe in deze wereld stand te houden. De hoofdpersoon is een slimme jongen, die door zijn docente naar een lagere opleiding wordt gestuurd omdat hij 'Turk' is en zich vast niet zal thuis voelen tussen de kinderen op vwo niveau. Want dat was het niveau dat zijn schoolscores uitwezen. Dat daar dan een halve pagina op 'gescholden' wordt is tot daaraan toe. Maar ik mis een kantelpunt in het leven van deze jongen, van zuipen, neuken, stelen naar ...; meer dan die enkele regels aan het eind van het boek.
Samenvattend was meer diepgang voor mij dus op zijn plaats geweest, die van meer nadenken en overpeinzen getuigen ... Zoals ik ook de columns van de auteur ken. Die lees ik wel graag.

Nu helaas 2,5*

Interessant inkijkje in het gevoelsleven van een opgroeiende jongen met Turkse achtergrond. Of misschien moet ik zeggen het gebrek-aan-gevoelsleven. Werkelijk contact maakt Eus eigenlijk met niemand, daar staan teveel vooroordelen en hokjes voor in de weg. Turken zijn allemaal ‘batsen’, mannen met strakke broeken homo’s en vrouwen op voorhand allemaal hoeren. Vanuit zo’n beperkt beeld van de ander, is het niet gek hem moreel af te zien glijden, waarbij het gedrag van zijn vader bepaald niet tot voorbeeld strekt. Eigenlijk rolt Eus maar doelloos van het een in het ander, überhaupt niet van zins zijn leven zelf sturing te geven. Zo schijnbaar willekeurig volgen dus ook de episodes elkaar op. Vaartvol en vermakelijk, maar ook inwisselbaar en leeg. Wat dat betreft sluit stijl en inhoud prima op elkaar aan. Meer moeite had ik met het taalgebruik, die mij niet authentiek overkwam. In plaats van de straattaal die je in dit milieu verwacht moeten we het doen met oudhollandse uitdrukkingen als ‘stoethaspels’, ‘amokmakers’, ‘temeiers’ en ‘bekokstoven’. Dit valt totaal niet te rijmen met het leven dat beschreven wordt. Bovendien had ik me juist wel verheugd op een in taalkundig opzicht eens wat minder traditionele toon.

Het was in een uitzending van VPRO Boeken met wijlen Wim Brands in 2012 dat ik voor het eerst kennis maakte met de toen nog onbekende schrijver Özcan Akyol. Het interview bleef me bij vanwege de welbespraaktheid van de beginnend auteur en hij kreeg van mij gelijk de gunfactor door het levensverhaal van een draaideurcrimineel die in het cachot de liefde voor de literatuur ontdekte, en hij heeft toch maar even een boek geschreven. Wie had ooit kunnen bevroeden dat binnen tien jaar Özcan zou uitgroeien tot een bekend televisiepersoonlijkheid die inmiddels niet meer van de beeldbuis is af te meppen: De Neven van Eus, Sterren op het Doek, De Geknipte Gase, Eus in Turkije, Eus’ Boekenclub, tafelheer bij verscheidene talkshows. Het lijkt buiten kijf te staan dat zijn schrijverscarrière inmiddels op het tweede plan is gekomen en hij zich met zijn mediapersoonlijkheid (ook als columnist) niet meer hoeft in te spannen om van de pen te kunnen leven.

Ik moet wel eens aan het optreden bij VPRO Boeken terugdenken en het boek Eus dat hij met de interviewer Wim Brands besprak. Het televisieprogramma dat hij overigens in zijn boekenessay Generaal Zonder Leger (2020) ondankbaar neersabelde als saai en waarnaar geen hond kijkt.

Nu heb ik dit werk gelezen en ik zie nu in dat zijn keuze als televisiemaker de juiste is geweest. Het werk is aardig, maar verre van groots. Stilistisch matig en een wat oppervlakkig verhaal. Een puberboek, ideaal als lectuur voor de leeslijst op de middelbare school zou ik zeggen. Hoe dan ook, het meermaals gerefereerde interview wekte bij mij toentertijd hogere verwachtingen dan wat het resultaat me opleverde. Maar goed, daar keek toch niemand naar.