Pier en Oceaan 1 - Oek de Jong (2012)

Pier en Oceaan verschijnt in twee delen in een cassette-editie en wordt nu al beschouwd als het magnus - opus van Oek de Jong.

Zeer lovend 'besproken' in de VN (bewonderend interview), en de Knack (recensie).

Hier kijk ik al maanden naar uit. Ga vanmiddag dan ook gelijk langs de boekhandel.

Met recht het magnum opus van Oek de Jong.
Er is best wel wat aan te merken op dit boek. Zo komen bepaalde thema's uit Opwaaiende zomerjurken hier opnieuw aan de orde. Zoals het onvermogen van het hoofdpersonage om zich aan iemand te binden en de beklemmende relatie tussen moeder en zoon. En ook valt Oek de Jong redelijk vaak in herhaling (het "zware onderstel" van Irma bijvoorbeeld) en is het af en toe een beetje langdradig.
Maar afgezien daarvan is dit een schitterende roman die de tijdsgeest in het Nederland van na de Tweede Wereldoorlog treffend in beeld brengt. En voor mij als rasechte Zeeuw (weliswaar van een andere generatie) ook nog eens heel herkenbaar.

boektrailer

YouTube - 'Pier en oceaan' van Oek de Jong

Ik zag hem bij Wim Brands. Is terug te zien op internet. Zeer benieuwd. Het zijn twee kloeke boeken.

Winnaar Gouden Boekenuil 2013

Ik hou van literatuur als dit. Prachtig geschreven portretten van gewone mensen zonder noemenswaardige gebeurtenissen. Maar zo indringend mooi qua sfeerschepping. Of je nou leest uit het oogpunt van Dina, Lieuwe of Abel, even mooi. En alle drie fantastische karakters met hun eigen demonen. Maar vooral het feit dat die drie simpele mensen tot leven komen omdat je ziet wat zij zien, ruikt wat zij ruiken en voelt wat zij voelen. Ik vond dit eerste deel zeer, maar dan ook zeer mooi.

Helemaal mee eens. En deel twee is van dezelfde orde. Het is een langzaam en precies verhaal (een langzaam leestempo sluit daar goed bij aan). Nadat ik deel twee uit had, was ik er eigenlijk nog niet mee klaar en begon ik de personages te missen.

Juist.
Ik heb nog nooit de geur van polderklei echt geroken, maar door dit boek weet ik gewoon hoe dat ruikt. En dit vind ik nu zo enorm fantastisch aan dit soort van schrijven. Gewoon het leven, je volgt elk personage. Elke beweging of beter gezegd 'setting' wordt minutieus beschreven. Van de indrukken en het geluid die een tram maakt in Amsterdam, tot de regendruppels die je hoort als je zwemt tijdens een onweer. En het verveelt nooit om vanuit het kind te zien dat de moeder crasht, maar enkel de lezer weet waarom. Voor mij nu al een boek van zeldzame schoonheid.

Het magnus opus van Oek de Jong. Ambitieus, minutieus. Het beschrijft de levens van de familie Roorda en, tegelijkertijd, op de achtergrond, maar nadrukkelijk voelbaar: de geschiedenis van Nederland van 1944 tot en met de jaren zeventig. Het decor is wisselend. We zien het Friese platteland, de kustgebieden van Zeeland, Amsterdam. We zien Nederland als waterland. We zien vooral de veranderende tijd, een Nederland dat herkenbaar is, dat me deed terugdenken aan mijn eigen jeugd, aan hoe de jeugd ook voor mijn ouders moet zijn geweest. Ik voelde de beklemmende invloed van de kerk. Na het lezen van het boek vroeg ik me af hoeveel er van dit beeld van Nederland over is? Ik las over een leven wat nog op zichzelf stond, dorpen in de provincie die zover afstonden van wat er in de wereld gebeurde dat er slechts af en toe iets van naar binnen sijpelde.

Af en toe bekroop me het gevoel dat Oek de Jong herinneringen uit zijn eigen jeugd opsomde, tot in detail beschreef. Want hoe kan hij anders zo goed doordringen tot de hoofdpersonen, ze zo haarfijn doorgronden dat je als lezer het gevoel hebt dat je over jezelf leest? Nadat ik het boek sloot, nadat ik de achthonderd pagina’s met plezier had gelezen, had ik het gevoel dat ik de hoofdpersonen achter liet, te vroeg liet gaan. En dan weet je het zeker: dit was een prachtig boek.

Pier en Ocean is mij over het geheel genomen tegengevallen. Wat niettemin opvalt, is dat Oek de Jong een toegankelijke, prettige schrijfstijl heeft. De pagina's vlogen waarlijk voorbij! Daarenboven weet hij een aardig beeld te schetsen van Friesland en Zeeland. De drie hoofdkarakters zijn verder geloofwaardig, de veranderende tijdsgeest is voelbaar en door middel van enkele bijpersonages komt interessante thematiek, zoals een oorlogstrauma, naar boven drijven. Uitstekend zou men al snel zeggen. Wat mij echter minder ligt, is de beschrijvende natuur van het verhaal, waaraan te weinig diepgang wordt toegevoegd. Om de stok toch maar in het hoenderhok te gooien: was er echt zo veel verloren gegaan als dit boek (1+2) een goede 200 pagina's korter was? Dit boek doet mij al met al enigszins aan realistische schilderkunst denken: oerdegelijk, maar eigenlijk ook wel een beetje saai.

Aan het begin van dit dikke, autobiografische boek weet Oek de Jong de sfeer van toen meteen op te roepen, met het gerinkel van melkflessen in de straat. Maar ook het beklemmende gevoel is er direct, want Dina is zwanger geraakt terwijl ze nog niet is getrouwd met Lieuwe.

Voordat het perspectief naar Abel verschuift, gaat het nog over Dina’s geheime liefde Elena. Hun gevoelens zijn sterk, maar Dina wil kinderen en kiest toch voor haar verloofde. Dat geworstel met emoties komt later in alle hevigheid terug in Abels tienertijd.

Pier en oceaan – Oek de Jong | Lalagè leest - lalageleest.nl