'Muziek is me nog dierbaarder dan taal' schrijft Vikram Seth in zijn nawoord; een uitspraak die me wel duidelijk is na het lezen van Verwante Stemmen. Het boek roept na de laatste pagina een ambivalent gevoel bij me op. Ik houd van de fragmenten waar muziek een hoofdrol speelt, het repeteren, samengaan van 'stemmen', interpreteren van muziek, de liefde voor een instrument. Ik volg het kwartet waar hoofdpersoon Michael deel van uitmaakt, zijn geliefde Julia; allen hebben zowel sympathieke als minder aantrekkelijke kanten, wat hen des te menselijker maakt. Wat mij echter stoort is het bijna megalomane egoïsme van Michael. Megalomaan in de zin van: alsof de wereld om hèm draait en wanneer deze niet draait zoals het hem belieft, krijgt hij destructieve kanten. Bijzonder onaangenaam om te lezen. Maar goed, dit gaat om een personage, niet over het literaire aspect van de roman.
Als ik een andere zin in Seths nawoord lees: 'Een paar vrienden zijn zo welwillend geweest de eerste versie van mijn manuscript te lezen - een karwei dat ik zelf nauwelijks kan opbrengen, zelfs niet als het om mijn eigen werk gaat', denk ik, had dat maar wel gedaan, juist omdat het om je eigen werk gaat. Wat mij betreft had van dàt deel van de fragmenten die niet rechtsstreeks over muziek gaan, een derde tot de helft geschrapt mogen worden. Temeer omdat er m.i. totaal irrelevante informatie wordt aangeboden. Eén voorbeeld. Een passage als:
We spelen de Kunst der Fuge, en nog wel voor een opname, en we vinden dat nog steeds zo opwindend en zijn zo opgelucht dat het instrument van Helen met zijn bizarre besnaring aan al onze verwachtingen beantwoordt, dat er eerder een feeststemming dan een werksfeer hangt.
wordt gevolgd door een totaal uit de lucht gevallen mededeling over iemands baby, hoe die baby gaat heten, wie de ouders zijn, welk werk deze doen, waar ze wonen etc. Deze mensen spelen verder geen enkel rol in het boek.
Ik kan me voorstellen dat de schrijver duidelijk heeft willen maken dat er tijdens repetities ook wel eens over ditjes en datjes wordt gesproken, maar dat hoeft geen pagina te duren. Dit voorbeeld staat niet op zich. Verwante Stemmenwemelt ervan.
God zij dank krijgt het boek tegen het eind bepaalde wendingen die me blij stemmen, die ik ook mooi en passend vind. En omdat ik niet de hoofdpersoon Michael de boventoon wil laten voeren, geef ik het boek, juist door de wereld om hem heen, nog een 3,5.