menu

Solaris - Stanisław Lem (1961)

mijn stem
4,07 (23)
23 stemmen

Pools
Sciencefiction

190 pagina's
Eerste druk: Wydawnictwo Literackie, Krakau (Polen)

Solaris is een geheimzinnige planeet die wordt onderzocht door wetenschappers in een om de planeet cirkelend ruimtestation. De planeet is volledig bedekt met een gele gelei en heeft twee manen (een blauwe en een rode). Chris Kelvin, een psycholoog, wordt naar het ruimtestation gestuurd, omdat er zich ongeregeldheden voordoen. Hij moet deze verschijnselen onderzoeken en beslissen of het onderzoek kan worden voortgezet.

zoeken in:
Ik ben er in begonnen, maar ik moet zeggen dat ik het niet heel erg lekker geschreven/vertaald vond. De nadruk ligt nogal op de filosofie achter het verhaal, in plaats van het verhaal zelf.

Toch maar eens uit proberen te lezen.

avatar van aslan
ik zag deze film... is die gebaseerd op dit boek??


5,0
aslan schreef:
ik zag deze film... is die gebaseerd op dit boek??


In principe wel, ja, maar ik heb altijd gehoord dat de samenwerking Lem/Tarkovski bijzonder slecht verliep, in die mate dat Lem woedend het project is uitgestapt omdat Tarkovski teveel zijn eigen ideeën in het verhaal wou leggen. Hij distantieerde zich dan ook erg van het uiteindelijke resultaat. Ik meen te hebben vernomen dat hij deze versie van Soderbergh beter vond. Hoedanook de ulteme verfilming van dit adembenemende werk moet nog komen (ik zie het Lynch of Aronofsky bijvoorbeeld wel goed doen...)

avatar van eRCee
Henry Spencer schreef:
In principe wel, ja, maar ik heb altijd gehoord dat de samenwerking Lem/Tarkovski bijzonder slecht verliep, in die mate dat Lem woedend het project is uitgestapt omdat Tarkovski teveel zijn eigen ideeën in het verhaal wou leggen. Hij distantieerde zich dan ook erg van het uiteindelijke resultaat.

Dat pleit alvast tégen het boek, want de film van Tarkovsky is briljant.

avatar van boekaap
3,0
Nadat ik recent de film van Soderbergh had gezien was ik zeer nieuwsgierig geworden naar dit boek.

Helaas viel het me allemaal wat tegen. De vertaling was niet al te best en zo nu en dan liepen de zinnen werkelijk voor geen meter. De filosofische stukken over de planeet Solaris waren niet erg boeiend en ronduit pretentieus. Wat scheikundig/wiskundig geneuzel overgoten met een misplaatse wetenschappelijke saus. Het was echt worstelen om door die pagina's heen te komen.

Wat echter wel overeind blijft was het menselijke aspect. De verhaalijn met het personage Harey was zeer boeiend maar helaas iets te summier en ook onsympathiek om de nare smaak van al het wetenschappelijk geneuzel weg te spoelen.

Al met al ben ik blij dat ik het boek gelezen heb maar als ik heel eerlijk ben zet ik liever de film van Soderbergh nog eens op.

avatar van mjk87
boekaap schreef:


Al met al ben ik blij dat ik het boek gelezen heb maar als ik heel eerlijk ben zet ik liever de film van Soderbergh nog eens op.


Soderbergh vond ik tegen vallen, die van Tarkovsky is één van de beste films ooit gemaakt. Inhoudelijk sterk, en prachtig gefilmd.

avatar van boekaap
3,0
mjk87 schreef:
(quote)


Soderbergh vond ik tegen vallen, die van Tarkovsky is één van de beste films ooit gemaakt. Inhoudelijk sterk, en prachtig gefilmd.


Het orgineel heb ik helaas nooit gezien en daarom was de film van Soderbergh mijn eerste kennismaking met Solaris en dat maakte op mij wel indruk maar misschien dat ik mijn mening bijstel als ik het orgineel gezien heb . Het boek viel mij helaas een beetje tegen.

avatar van Raskolnikov
4,0
Science Fiction neem ik zelden ter hand, en bij het lezen van Solaris weet ik weer waarom dat is. De moeite die een schrijver zich moet getroosten om een abstracte wereld, met eigen logica en natuurwetten te schetsen, vertaalt zich in ellenlange oninteressante technische stukken. In dit geval had eea wel wat eleganter ingekleed kunnen worden, dan de hoofdpersoon telkenmale naar de bibliotheek af te laten dalen en samenvattingen van onderzoeksliteratuur te laten geven. Dit is het grootste punt dat vóór Tarkovsky’s verfilming pleit; voor hem is dit bijzaak, en heeft hij de voorsprong te kunnen visualiseren. De verfilming kan daardoor poëtischer van aard zijn, de roman is feitelijker, technischer, filosofischer (en speelt zich enkel in de ruimte af).

Als roman is het verder wel een buitengewoon intelligent en intrigerend werk. Het idee van intelligent buitenaards leven dat zo ondoorgrondelijk is dat het vanuit de menselijke context niet te bevatten is, spreekt mij wel aan. De strijd ertegen vindt niet plaats met wapens, maar is een puur intellectuele krachtmeting. Het heeft iets geweldig tragisch dat de mens hier bestreden wordt doordat zijn grootste zwakheden getriggerd worden; zijn aan het onderbewustzijn ontsproten obsessies. Dat maakt de verhouding tussen Kris en Rheya, de gegenereerde 'visitor', zo fascinerend. Op emotioneel niveau regeert het intense verlangen, op rationeel niveau de schaamte zich door een dergelijke obsessie te laten leiden. Onderzoeker Snow verwoordt de heersende strijd treffend: "Only 2% of mental processes are conscious. That means it knows us better than we know ourselves. We've got to reach an understanding with it". Aan het eind van de roman wordt een link gelegd naar een Godsbegrip, wat me in eerste instantie wat vergezocht overkwam. Waarin ik zelf echter wel parallellen zie, is dat Solaris de beperktheid van het menselijke bevattingsvermogen blootlegt. Zowel over buitenaards leven als over hogere machten zijn we gewend te denken vanuit onze eigen referentiekader. Daarbij te weinig rekening houdend dat dergelijke machten, voor zover bestaand (en zelfs dat is al een door de beperkte menselijke geest opgelegd criterium), wel eens in heel andere vormen kunnen blijken te werken dan we voor mogelijk houden. Dat Kris kiest voor het bevattelijke, het menselijke, verbaast dan ook niet en wil ik best als symbolisch zien in deze context. Alles bij elkaar een bijzonder knappe roman die er in slaagt ingewikkelde concepten te vertalen naar een aansprekend verhaal met dramatische werking (al is de film in dit laatst aspect beslist beter).

Het eerste deel vind ik toch verreweg het beste; die beklemmende spanning over verschijnselen in dat ruimtestation met personen die terugkomen en zo. Als die hoofdpersoon echter allerlei informatie gaat zoeken in de bibliotheek en het tot een gortdroge opsomming over het onderzoek naar Solaris komt, is het gedaan met de spanning en sommige zaken worden me niet genoeg opgehelderd: wat stond er nu eigenlijk in dat dagboek van die commandant en waarom werden de robots geïsoleerd?

5,0
Vergelijk Solaris eens met Lemberg, Lwow, Lvov, Lviv. De terugkeer van de herinneringen die zich in een spel van lust, schuld en trauma niet laten uitwissen. Lem was een kind van Lvov/Lviv, de Oekraïense stad die tussen 1940-1950 85% van haar Joodse, Poolse, Duitse en Armernse inwoners verloor. Kan Solaris niet gelezen worden als een herinnering aan deze stad van de geesten? Herrinneringen die zich niet laten uitwissen? Waarom science fiction het geëigende genre is voor deze geschiedenis blijft een raadsel. Lees ook Lem, Das hohe Schloß.

4,5
Iemand die gelijksoortige (sci-fi) boeken kent als Solaris? Met name het explorerende, het mysterieuze (soms fascinerend obscuur), met thriller elementen? T liefst ook met enige diepgang, filosofisch, op de achtergrond.

...stilte...
Iemand die gelijksoortige (sci-fi) boeken kent als Solaris?


My - Jevgeni Zamjatin (1924)

4,5


In welke zin is het boek vergelijkbaar? Hoe dan ook, bedankt.

...stilte...
In welke zin is het boek vergelijkbaar?


Solaris ken ik alleen van de Tarkovski film. My (Wij) is wel een heel ander onderwerp, maar het speelt in de verre toekomst en is ook filosofisch. Buiten dat is het gewoon een prachtige roman (ik heb een Trouw artikel bij het boek geplaatst).

avatar van misterfool
4,0
Solaris wilde ik, door de zeer indrukwekkende Tarkovskyfilm, al een tijdje lezen. Het boek vind ik niet zo sterk als de film, maar desalniettemin is het originele verhaal van Stanisław Lem ook heel intrigerend. Twee dingen vallen mij in positieve zin op.

Ten eerste vind ik de wijze waarop Lem de wetenschappelijke discussies rond Solaris beschrijft erg interessant. Bepaalde argumenten/beschrijvingen lijken soms (welhaast) religieus van aard (Bijv:"an unkown number of cranks and ignorant fanatics toiled at their fumbling researches with a greater enthusiasm than any which had animated the old prophets"). Volgens mij wil Lem laten zien dat de mens, die met iets onbegrijpelijk wordt geconfronteerd, terugvalt op religieuze argumentatie en tribalisme. Hetgeen Snow eigenlijk ook in het laatste hoofdstuk zegt. Ten tweede blijkt uit dit boek een stuk duidelijker dat 'Solaris' een grote traumametafoor is. De beschrijvingen van de planeet doen soms aan een brein denken (Bijv: "First the process of creation freezes momentarily; than there is panic,") en in wezen herleeft Chris in dit verhaal (steeds) weer de zelfmoord van zijn vrouw. Net als bij een herinnering vergeet men bepaalde feiten en blijft slechts de essentie, in dit geval als een soort plaaggeest, over.

Ik heb het boek eenmaal aandachtig doorgelezen, maar daar zal het waarschijnlijk niet bij blijven. Het is een opmerkelijk gelaagd verhaal, dus waarschijnlijk ontwaar ik naar verloop van tijd nieuwe inventieve details. De bovenstaande berichten doen mij in ieder geval al uitkijken naar een tweede lezing.

5,0
eRCee schreef:
(quote)

Dat pleit alvast tégen het boek, want de film van Tarkovsky is briljant.


Oneens...

5,0
mjk87 schreef:
(quote)


Soderbergh vond ik tegen vallen, die van Tarkovsky is één van de beste films ooit gemaakt. Inhoudelijk sterk, en prachtig gefilmd.

Soderberghs versie is wat te clean, Tarkovski teveel een filosofische praatfilm. Maar ja, dat was dan ook een Rus. Als je eens iets van Dostojevski gelezen hebt, dan begrijp je misschien wat ik bedoel. Lems werk is rebelser, tegendraadser. Solaris is een cynische sneer naar het menselijk vermogen tot zelfbedrog.

5,0
Glacius schreef:
Iemand die gelijksoortige (sci-fi) boeken kent als Solaris? Met name het explorerende, het mysterieuze (soms fascinerend obscuur), met thriller elementen? T liefst ook met enige diepgang, filosofisch, op de achtergrond.

Op dit niveau... dan denk ik vooral aan Theodore Sturgeon, m.n. More than human, hoewel dat helemaal anders is als Solaris en eigenlijk nauwelijks SF te noemen is.
Sommige werken van Arthur C. Clarke zijn ook wel bespiegelend en filosofisch, maar mij bekoort dat niet zo erg. Ik vind Solaris ook niet per se filosofisch, eerder een duistere reis waar een personage zichzelf tegenkomt in confrontatie met een onbevattelijk wezen.

5,0
...stilte... schreef:
(quote)


Solaris ken ik alleen van de Tarkovski film. My (Wij) is wel een heel ander onderwerp, maar het speelt in de verre toekomst en is ook filosofisch. Buiten dat is het gewoon een prachtige roman (ik heb een Trouw artikel bij het boek geplaatst).

Wij is inderdaad een knap boek, maar vind ik toch niet zo vergelijkbaar. Zamjatin kaart eerder de psychologische effecten van een overdreven geordend sociaal systeem aan. Beetje tegenhanger van 1984, Brave New world en Kallocaine.

Gast
geplaatst: vandaag om 01:54 uur

geplaatst: vandaag om 01:54 uur

Let op: In verband met copyright is het op BoekMeter.nl niet toegestaan om de inhoud van externe websites over te nemen, ook niet met bronvermelding. Je mag natuurlijk wel een link naar een externe pagina plaatsen, samen met je eigen beschrijving of eventueel de eerste alinea van de tekst. Je krijgt deze waarschuwing omdat het er op lijkt dat je een lange tekst hebt geplakt in je bericht.

* denotes required fields.

Let op! Je gebruikersnaam is voor iedereen zichtbaar, en kun je later niet meer aanpassen.

* denotes required fields.