menu

Het Tankschip - Willem Elsschot (1942)

mijn stem
2,92 (25)
25 stemmen

Nederlands
Psychologisch

100 pagina's
Eerste druk: Van Kampen, Amsterdam (Nederland)

Aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog wacht de verteller Jack Peeters op het uitbreken van de oorlog omdat hij daaruit, door middel van een listige belastingtruc, een financieel slaatje kan slaan: een louche en zeer merkwaardige deal omtrent een tankschip afgesloten.

zoeken in:
avatar van -JB-
2,5
'Het Tankschip' van Willem Elsschot is eigenlijk in te delen in twee stukken. In de eerste helft maakt de schrijver je nieuwsgierig en in het tweede deel legt hij het uit. En daarbij mag je 'legt hij het uit' heel erg letterlijk nemen. En dat is ook meteen de zwakte van het boek, de probleemstelling is interessant (Hoe kom jij nou aan een tankschip?), de uitleg duidelijk (Iemand helpen de belasting te ontduiken), maar eigenlijk gebeurt er dus niks.

En dat is jammer, want het verhaal heeft genoeg aanknopingspunten (zoals het uitbreken van de oorlog of het mogelijk opduiken van de Franse belastingdienst) om er een spannend en interessant verhaal van te maken. Maar dat gebeurt helaas niet. Elsschot kan vele malen beter.

avatar van Pieter
2,5
-JB- schreef:
want het verhaal heeft genoeg aanknopingspunten om er een spannend en interessant verhaal van te maken. Maar dat gebeurt helaas niet.

Naar verluidt zou Elsschot een vervolg voor dit verhaal hebben gepland wat dan zijn boek over den oorlog zou zijn. Helaas nooit afgeraakt...

Het Tankschip bevat trouwens wel een zeer vreemd eindcitaat. Ik veronderstel dat Elsschot hier toch wel wat kritiek heeft gekregen. Heeft iemand hier meer info over of een andere visie?

avatar van thomzi50
2,5
Eens met de post van -JB-, zij het dat ik het uitleggerige niet eens zo vervelend vond, eigenlijk wel het leukste deel van dit boek. Ik stoorde me meer aan het korte gedeelte erna en vooral de enorm lange aanloop, die uiteindelijk eigenlijk geen enkele functie heeft.

avatar van AGE-411
2,5
’t Is natuurlijk een eigenaardigheid. Er is immers geen echte verhaallijn, en het boek lijkt eigenlijk een intro tot een ‘echt’ boek te zijn. Volgens een latere biografie zou Elsschot inderdaad met het idee gespeeld hebben om dit boek te vervolledigen tot een volwaardige oorlogsroman. ’t Zou fantastisch zijn geweest op de personages Boorman, Laarmans en Jack Peeters in een oorlogsachtergrond aan ’t werk te zien.

Het eerste deel van het boek is een mooie schets van wat een mooi weekendje uit kon zijn, bij de uitbraak van de tweede wereldoorlog. Al gaat het volgens mij over het Saaroffensief van de Fransen in September 1939 en niet om de eigenlijk oorlog, aangezien het verhaal zich af speelt in september en men bericht over Franse troepen die de aanval inzetten.

Het tweede deel lijkt op een soort handleiding voor de belastingontduiker. Vandaag, in het eengemaakte Europa, lijkt zulks onmogelijk, maar toen kende de fiscus nog grenzen. Of zoals Ellschot het omschrijft: ”De man zit daar rustig in ’t riet en tien meter verder ligt dat beest machteloos te kwijlen van bloeddorst”.
Het ouderwetse Europa heeft - hoeveel bloed er ook gevloeid mag zijn - zijn charmes.

En ja, ik vind het best boeiend. Op nog geen uurtje lees je er doorheen, waardoor het eigenlijk de kans niet krijgt om saai te worden.
Als dat al een probleem zou zijn. Want de manier waarop Boorman z’n plan stap voor stap uit de doeken doet is enorm intrigerend. Niet alleen voor Jack Peeters, maar ook voor de lezer.


Pieter schreef:

Het Tankschip bevat trouwens wel een zeer vreemd eindcitaat. Ik veronderstel dat Elsschot hier toch wel wat kritiek heeft gekregen. Heeft iemand hier meer info over of een andere visie?


Welk deel van het citaat bedoel je? “Oorlog is een zegening” of “Kapitalisme heef toch zijn goede kant”? Beide lijken me niet echt vreemd: Peeters kan enkele miljoenen verdienen nu de oorlog eindelijk is uitgebroken.
En dat lekkere cynische toontje is Elsschot toch niet helemaal vreemd. Een aantal boeken van hem gaan over gewetenloze zakenmannen.

Als er al een negatief puntje mag zijn. Het eerste deel van het boek - de reis naar Bastogne - zou een intro moeten zijn op het verhaal over het tankschip. Hoe sfeervol dat deel ook is, het is nogal bizar om een intro te schrijven die groter is dan het verhaal zelf...


Samengevat: Kort, eigenaardig, listig en krachtig. Een echte Elsschot.
3,5*

Gast
geplaatst: vandaag om 20:09 uur

geplaatst: vandaag om 20:09 uur

Let op: In verband met copyright is het op BoekMeter.nl niet toegestaan om de inhoud van externe websites over te nemen, ook niet met bronvermelding. Je mag natuurlijk wel een link naar een externe pagina plaatsen, samen met je eigen beschrijving of eventueel de eerste alinea van de tekst. Je krijgt deze waarschuwing omdat het er op lijkt dat je een lange tekst hebt geplakt in je bericht.

* denotes required fields.

Let op! Je gebruikersnaam is voor iedereen zichtbaar, en kun je later niet meer aanpassen.

* denotes required fields.