menu

Rasskaz o Semi Povesjennich - Leonid Andrejev (1908)

Alternatieve titels: De Zeven Gehangenen | Het Verhaal der Zeven Gehangenen | Semi Povesjennich | Рассказ о семи повешенных

mijn stem
3,33 (6)
6 stemmen

Russisch
Psychologisch

95 pagina's
Eerste druk: V.M. Sablin, Moskou (Rusland)

'De zeven gehangenen' beschrijft het lot van vijf terroristen, opgepakt na een mislukte aanslag, en twee gewone boeren, die moorden hebben gepleegd. Allen zijn veroordeeld tot de strop en bereiden zich elk op hun eigen wijze voor op de terechtstelling.

zoeken in:
avatar van Sol1
Sol1 (moderator)
Voor wat betreft de verschijning in boekvorm, is dit werk in 1918 vertaald door de uitgevers Janssens te Antwerpen en Em. Querido te Amsterdam. Recent in 2019 is een nieuwe vertaling door Jan Robert Braat bij uitgeverij Thomas Rap te Amsterdam verschenen.

In zijn lovende nawoord bij de uitgave 2019 merkt Bert Natter op dat het verhaal, kort na het verschijnen van het Russische origineel, al in januari 1909 in feuilletonvorm verscheen in de krant 'Het Volk'. Dat ging om een Nederlandse bewerking van de Duitse vertaling.

In het aangezicht van de dood

De Russische Leonid Andrejev, geboren in 1871 en, na veel omzwervingen, overleden door suïcide in Finland in 1919, was een expressionistisch auteur. Hij schreef toneelstukken en korte verhalen. De zeven gehangenen kwam uit in 1908 en verscheen in 1909 in een Nederlandse krant als feuilleton, zoals toentertijd gebruikelijk was.
Honderd jaar na zijn dood is de novelle hertaald door Jan Robert Braat en opnieuw uitgegeven door Uitgeverij Thomas Rap. Het is tevens opgenomen in de Schwob-herfstactie van 2019.

Het expressionisme in de eerste decennia van de twintigste eeuw uitte zich in de literatuur door het schrijven over het innerlijke en emotionele van de mens, zoals: gevoelens van angst, isolatie, hulpeloosheid en de dood. Deze kenmerken, samen met realisme en enige kenmerken uit het dadaïsme, zoals maatschappijkritiek, zijn duidelijk van toepassing op de thematiek in Andrejevs werk De zeven gehangenen.

Het eerste hoofdstuk zet een minister in het tsaristische Rusland centraal, over zijn naam of zijn politieke verantwoordelijkheden blijft de lezer in het ongewisse. Van het hoofd van zijn lijfwachten krijgt hij het alarmerende bericht dat er 'om één uur 's middags' een aanslag op zijn leven is beraamd door een groepje terroristische bommengooiers en hij krijgt het advies om met zijn gezin elders onder te duiken. Het zijn echter niet de bommen die hem zullen vellen, maar zijn angsten en nervositeit die zijn slechte gezondheid ondermijnen.

Vijf terroristen - drie mannen, twee vrouwen - worden opgepakt, voorgeleid en veroordeeld tot de doodstraf, die voltrokken zal worden door ophanging. Deze veroordeling horen ze ernstig, maar kalm en gelaten aan - met duidelijke minachting voor de arm der wet -, hoewel ze niet allemaal gevrijwaard zijn van doodsangst.
In ongeveer hetzelfde tijdsbestek krijgen een naïeve, ongeletterde gelegenheidsmoordenaar en een zelfingenomen beroepsmoordenaar/-dief ook de doodstraf door ophanging opgelegd.

De laatste dagen van hun leven brengen alle gedetineerden door in afzondering, elk in een aparte en mistroostige cel. Slechts twee van hen krijgen de gelegenheid aangeboden om bezoek te ontvangen om afscheid van te nemen. Maar waar de een afscheid neemt van liefdevolle ouders, krijgt de ander slechts bezoek van een droeve moeder vol verwijten, 'zijn vader [...] had geen zin gehad'.

Alle zeven gedetineerden krijgen van Andrejev in de kleine hoofdstukken een podium en beschrijft hij hoe ze individueel omgaan met de vaste wetenschap dat hun leven snel zal eindigen. Ieder van hen vecht op zijn eigen manier een strijd met zichzelf uit, ieder overgeleverd aan eigen hersenspinsels: vergoelijken om als betekenisloos mens een mooie martelaarsdood tegemoet te mogen gaan in de vaste veronderstelling onsterfelijk te zijn, ongeloof, primair reagerend, schaamte, bezinning, angst voor dat wat gaat komen, serene rust en doodsangst, om uiteindelijk tot het besef te komen van het onomkeerbare lot.
Inderdaad, ze wachten op dezelfde onvermijdelijke strop, maar beleven het op zeer individuele manier.

De novelle leest als een hedendaags verhaal en zou zo ook op kunnen gaan voor de hedendaagse gevangenen die in een dodencel wachten op... de dood. De wetenschap op welk moment je zult overlijden, is beklemmender dan de wetenschap dat je ooit zult overlijden. Of je nu een hoge functie bekleed, of als misdadiger in de kerker zit.

Hoe paradoxaal het ook is, de invoelende, beeldende en poëtische, haast barokke manier van schrijven, voorzien van krachtige metaforen en antoniemen, staat haaks op de inhoud van de beklemmende en zwaarmoedige strekking van het verhaal. Het gebruik van herhalingen maken de boodschap van de auteur nog sterker.

Het door Bert Natter geschreven nawoord geeft een fantastisch inkijkje in het leven, doen en laten van Andrejev.
Een briljant, adembenemend juweeltje van een klassieker!

avatar van handsome_devil
4,0
Een juweeltje inderdaad! Met veel gevoel voor medemenselijkheid zet Andrejev het innerlijke leven van zeven terdoodveroordeelden uiteen. We lezen hoe het besef van een naderende dood een ieder verandert en hoe alle zeven op verschillende manieren tegen het leven en de dood aan gaan kijken. Ik had enorm te doen met ieder personage en wat mij betreft is dit boekje dan ook een zeer overtuigende kritiek op de doodstraf. Ik vond het een enorm indrukwekkende novelle die in een kort aantal pagina's enorm veel weet over te brengen. En wat zitten er een aantal mooie zinnen in! Ik sluit af met een stukje dat mij niet onberoerd liet:

Met de verrassende flits inzicht waarmee iemand een enkele keer tot grote hoogten van besef komt, zag Werner het leven en de dood ineens samenvloeien en hij stond perplex van de pracht van deze ongekende aanblik. Hij leek over een messcherpe hemelhoge bergkam te lopen en zag aan de ene kant het leven en aan de andere kant de dood, twee schitterende, diepe, prachtige zeeën die zich aan de horizon verenigden tot één grenzeloze vlakte.

Bilal030
Een mooi geschreven verhaal met een enorm interessant uitgangspunt; hoe ervaren zeven ter dood veroordeelden de laatste dagen? Het boek concentreert zich vooral op vijf van de zeven ‘gehangenen’ die een radicaal clubje vormen dat zich tegen de regering keert. Bij een mislukte aanslag op een minister worden ze gearresteerd. Het laat goed zien hoe ieder lid op zijn eigen manier reageert op de uitspraak van de rechter en hoe ieder lid zijn rol te spelen heeft in de groep. Het omgaan met het naderende noodlot wordt erg goed beschreven. Zo leren we de personen beter kennen en, ondanks dat we met potentiële moordenaars te maken hebben, bekruipt je het gevoel hoe wreed de doodstraf is, ongeacht de situatie. Toch raakt het verhaal mij niet zoals ik had gewild/verwacht. Soms is het mij toch te abstract als de gedachtenwereld van bepaalde karakters beschreven wordt. Al met al is het zeker een mooi boekje.

avatar van misterfool
3,0
Leonid Andrejev was een neorealistisch schrijver die opkwam in het kielzog van Gorki. Meer specifiek was hij onderdeel van de zogenoemde Znanie-groep: schrijvers die werkten vanuit een marxistisch uitgangspunt, maar die zich daarbij meer richtten op sociale (realistische) beschrijvingen van maatschappelijke problematiek (1). Dit heeft als voordeel dat vervelende pamfletterige overwegingen achterwege blijven. Ondanks het soms wat hoogdravende taalgebruik bevat deze novelle vooral een bedaarde beschrijving van zeven ter doodveroordeelden en de wijze waarop ze hun geplande dood tegemoet treden. Al merk je tussen de lijntjes door wel waar de sympathie van deze schrijver ligt.

Een aantal scenes hebben niettemin een fijne filmische kwaliteit. Hoe Andrejev de reactie op het vonnis beschrijft, is het literaire equivalent van een panning shot. Ook de ontmoeting tussen de terdoodveroordeelden en hun ouders, alsook de uiteindelijke reis naar de galg worden trefzeker beschreven. Sympathie kon ik voor de meeste gevangen nochtans niet opbrengen. Ze hebben hun lot dan ook wel erg aan henzelf te danken. Wat echter vooral dit boek nekt, is dat Dostojevsky's De Idioot het centrale punt veel indringender beschrijft. ‘Het Verhaal der Zeven Gehangenen’ is eigenlijk in vergelijking vooral een onderhoudend niemandsdalletje. Prima voer voor een tweetal treinreizen, maar niet meer dan dat.

Gast
geplaatst: vandaag om 22:55 uur

geplaatst: vandaag om 22:55 uur

Let op: In verband met copyright is het op BoekMeter.nl niet toegestaan om de inhoud van externe websites over te nemen, ook niet met bronvermelding. Je mag natuurlijk wel een link naar een externe pagina plaatsen, samen met je eigen beschrijving of eventueel de eerste alinea van de tekst. Je krijgt deze waarschuwing omdat het er op lijkt dat je een lange tekst hebt geplakt in je bericht.

* denotes required fields.

Let op! Je gebruikersnaam is voor iedereen zichtbaar, en kun je later niet meer aanpassen.

* denotes required fields.