Interessant overzicht van het existentialisme, wat toch wel het één en ander voor me verduidelijkt heeft (tot nu toe ging ik uit van wat algemene informatie over het existentialisme en de romans van Camus en Sartre, nooit van echt filosofisch bronmateriaal).
Het concept van het zelfontwerp, de eigen verantwoordelijkheid voor wie je bent, spreekt me zeker aan. Toch maakt Sartre het voor mijn gevoel te absoluut. Bijvoorbeeld de bewering dat er geen ontwerp bestaat van de mens als er geen God is, dat gaat voorbij aan bepaalde evolutionaire noodzakelijkheden, en aan opvoeding. Met de huidige kennis van genetica en neurobiologie kan je toch niet anders dan concluderen dat er wel degelijk een zekere mate van determinisme is. Aan de andere kant moet staande worden gehouden, met Sartre, dat er altijd een eigen verantwoordelijkheid is, en dat je als mens bent wat je, met je eigen mogelijkheden en beperkingen, van jezelf maakt.
Wat ik verder erg interessant vond is Sartre's visie op moraal. Allereerst stelt hij dat er geen algemene moraal is, wat logisch is vanuit existentialistisch standpunt (denk je eigen waarden uit). Wat ik echter niet wist is dat het daar niet bij blijft. Sartre stelt dat vrijheid het fundament is van alle waarden (de mens is een vrij wezen dat niet anders dan zijn vrijheid kan willen, en daarmee ook niet anders kan willen dan de vrijheid van anderen), en dat uit naam van de vrijheidswil, een oordeel kan worden gevormd over hen die dit aan hun laars (sic) lappen. De inhoud van moraal kan dus voor iedereen verschillen, er bestaat wel een bepaalde universele vorm van moraal.
In het boekje wordt het allemaal wat beter uitgelegd, hoewel enkele begrippen toch wat vaag blijven (zeker in de discussie die de laatste 25 pagina's vormen, dit deel kan je gerust overslaan). L'existentialisme est un humanisme is dus interessant, verhelderend en ook wel enigszins activerend moet ik zeggen. Toch geef ik de voorkeur aan de minder theoretische en daardoor mijns inziens wat concreet-menselijkere ideeën van Albert Camus (L'homme révolté).