Asan - Vladimir Makanin (2008)

Besproken in het NRC (Marco Kamphuis):

Vladimir Makanin (1937) is een veteraan in de Russische letteren, die weet dat het allemaal niet zo nauw zit, als wat je zegt maar raak is. In een ongekookte, soldateske stijl schreef hij een pakkend, bij vlagen spannend boek dat vooral indruk maakt door het consequente beeld van de oorlog als vrijemarktsector.

Bron: klik.

Verschijnt overigens in de serie 'Oorlogsdomein' van De arbeiderspers.

Ben hier erg over te spreken. Voelt iets anders dan de twee andere boeken die ik van hem heb gelezen (lees: minder stomende seks).

Wat Makanin onweerstaanbaar maakt is dat hij vrijelijk put uit de rijke literaire traditie van zijn vaderland, maar er een eigentijdse draai aan geeft. Dit is zijn Oorlog en Vrede (lees oorlog, corruptie en vernietigend mededogen). Met een sterk gevoel voor bijtende ironie schetst hij een figuur die zijn eigen criminele systeem heeft gebouwd binnen de oorlog tegen de Tsjetsjenen. Het is bijna ontroerend hoe deze Aleksandr Sergejitsj Zjilin zich vastbijt in de illusionaire zekerheden die deze oorlog lijkt te bieden, maar er op een pijnlijke manier achterkomt hoe het opgebouwde steeds als een kaartenhuis in elkaar dondert.

Makanin weet een fijne balans te vinden tussen affectie en gevoeligheid naar dit hoofdpersonage en een absurdistische, hilarische kijk op de flinke waaier aan bijrollen. In alles wordt het oorlogswezen weerspiegeld als een zinloze exercitie vol financiële exploitatie en morele corruptie. In weerwil van alle heroïek uit oorlogspropaganda is de oorlog hier een alles verslindend systeem dat bepaald niet het beste in de mens naar boven haalt.

Vandaag besteld. Nieuwsgierig tot en met.

Merci bien Donkerwoud .

Oei, hopelijk valt het dan niet tegen!

In ieder geval veel leesplezier.

Thnx .

Erg knap boek van Vladimir Makanin, waarvoor hij dan ook de Russische Big Book Prize kreeg. Het gaat over een Russische majoor van een benzinedepot in de Tsjetsjeense oorlogen. Uitleg over wat er allemaal precies speelt geeft Makanin niet, de wereld die hij schetst is ook absurd te noemen. De grootste bijzonderheid van het boek is echter dat in Asan telkens achteloos wordt verteld wat er gaat gebeuren en dat het dan nadien ook gebeurt. Dit geldt zelfs voor dialogen: soms staat de uitkomst van de dialoog eerst opgeschreven en krijg je daarna het gesprek te lezen! Nooit eerder heb ik dit zo consequent en op detailniveau zien gebeuren (het spel met chronologie doet misschien wat denken aan het werk van Mario Vargas Llosa, maar tis toch anders). En het werkt ook nog eens ontzettend goed. Bijvoorbeeld in het huiveringwekkende hoofdstuk over de vrouwelijke journalist die gevangen wordt door Tsjetjeense strijders; hoe telkens al het falen van de opsporingspogingen wordt aangeduid terwijl deze nog gaande zijn, het maakt het extra tragisch. De afloop voor onze held Aleksander Sergejitsj wordt dan weer niet expliciet voorspeld, hoewel een ervaren lezer er een kroniek van een aangekondigde dood in zal herkennen. De opbouw naar deze ontknoping toe is grandioos, eigenlijk omspant dat het hele boek, inclusief de fraaie associatie met de diluviale godheid Asan ("Asan wil bloed", "Asan wil geld"). Het slot maakt er dan ook zonder meer vier sterren van.