De nieuwe Monaldi & Sorti, daar kijk ik toch altijd heel erg naar uit, en zeker als het de lijvige en goed gedocumenteerde boeken over Atto Melani betreft. Dit keer was ik er toch wat minder zeker van, omdat het schrijversduo met het geschenkboekje ‘Versluiering’ toch helemaal de mist ingingen, maar daar kom ik dan straks nog even op terug.
Dit boek is weer een echte ‘Melani-thriller’. Te begrijpen: een boek die eigenlijk helemaal niet spannend is, althans naar thrillermaatstaven, maar het ‘spannende’ verhaal gebruikt als een kapstok om een historische verhandeling aan te hangen. De geschiedenislessen zullen ook ditmaal de vaart heel sterk uit het boek halen, maar dit was ook zo in de voorgaande boeken, dus de mensen die het duo al tot zover gevolgd zijn, zullen wel op voorhand geweten hebben, waar zij zich aan konden verwachten. Toch heb ik het gevoel dat zij ook op hun thrilleraspect vooruitgang boeken. Waar Imprimatur eigenlijk heel sterk neigde naar Eco’s ‘Naam van de Roos’, en de spannende verhaallijn in Secretum ietwat teveel meanderde, vond ik ze met Veritas toch wel een duidelijk literair verhaal brengen, die dan in een letterlijk filmische ontknoping uitmondde. Ook dit keer is er een vrij strak, en herkenbaar plan: een groep mensen lijdt schipbreuk, komt op een (eerder) desolaat eiland terecht, en gaat daar op zoek naar een persoon en een oplossing om weer van het eiland te raken. Daarbij beleven ze uiteraard de nodige avonturen. Net zoals er in Veritas sprake was van een verrassende ontknoping, zullen de schrijvers ook hier hun best doen om het betere thrilleraspect op het einde naar voor te schuiven.
Toch blijft het belangrijkste bij de Melani- boeken het historische feitenrelaas. Ook dit keer wordt dit heel uitvoerig behandeld, met heel, heel, heel veel zijsprongen. Het gaat er de schrijvers om, om de authenticiteit van veel boeken uit de Klassieke Canon in vraag te stellen. Daarenboven plaatsen ze de figuren Jean-Jacques Bouchard en Galileo Galilei in een nieuw daglicht. Ofschoon hun bevindingen, vooral wat het eerste betreft, toch wel heel ver gaan, en in eerste instantie echt ongelofelijk lijken, onderbouwen ze hun stellingen op het einde met heel wat bronnen en redeneringen. Het lijkt me heel interessant om het antwoord van de ‘echte’ historici hierop te horen… Daarnaast voorzien de schrijvers ook geregeld wat 'intellectuele spielerei'. Bijvoorbeeld als ze een onbehouwen zeerover de woorden 'waarover je niet spreken kunt, daarover moet je zwijgen!' in de mond leggen.
Bij dit boek hoort voorts ook het tegenboek Versluiering. De laatste vier, ‘grote’ boeken in de Melani-reeks worden door de schrijvers ‘de tetralogie van Moebius’ genoemd, en zullen telkens samengaan met een kleiner boek die dezelfde of gelijkaardige feiten vanuit een ander perspectief belicht. Dit lijkt me zeker een boeiend gegeven, maar dan vind ik het wel ongelofelijk stom dat het boek Versluiering alleen in Nederland ‘te geef’ werd aangeboden… Ook hadden ze deze informatie beter bij het gratis boek Versluiering gegeven, want dat boekje, is zonder zijn tegenhanger ‘Mysterium’ eigenlijk niets waard (en dat valt ook te zien aan de Boekmeter-score).
Mysterium ligt dus helemaal in de lijn van de twee laatste boeken in de reeks en mensen die deze goed vonden, zullen hier opnieuw veel leesplezier aan beleven.