menu

Gestameld Liedboek: Moedergetijden - Erwin Mortier (2011)

mijn stem
4,13 (19)
19 stemmen

Nederlands
Autobiografische Roman

176 pagina's
Eerste druk: De Bezige Bij, Amsterdam (Nederland)

De moeder van Erwin Mortier lijdt aan alzheimer. Ze heeft geen wilsbeschikking gemaakt en geleidelijk wordt ze door de ziekte overmeesterd. De zoon heeft dit wrede proces vastgelegd in een boek dat veel verder reikt dan het ziekbed van zijn moeder. ''Gestameld liedboek'' is een rauwe en tegelijk tedere elegie over ouders en kinderen, liefhebben en verlies, over afscheid nemen en herinneren.

zoeken in:
5,0
schitterend !

avatar van liv2
ok gart, een betere recensie bestaat niet!
Ga het gelijk op m'n lijstje zetten!

avatar van remorz
3,5
In Gestameld liedboek. Moedergetijden verzamelt Erwin Mortier herinneringen aan zijn jeugd en zijn moeder, maar staat vooral centraal de ziekte van Alzheimer, die laatstgenoemde steeds steviger in zijn greep houdt. Gevrijwaard van een strikt narratief volgen we Mortier langs de wederwaardigheden van het slepende traject dat de ziekte veroorzaakt en de herinneringen en associaties die het bij de schrijver oproept. Het resultaat is een krachtige elegie, met een fijnzinnig en vooral warm gevoel voor taal geschreven. Het is echter diezelfde taalgevoeligheid waarmee Mortier zijn klaagzang dermate rijkelijk van metaforen voorziet, dat haar momentum bijtijds onder die praalzucht dreigt te bezwijken.

Op de episodische opbouw valt weinig aan te merken. Mortier permitteert zich een losse, gefragmenteerde vertelwijze, waarmee hij laat zien zijn verdriet niet opportunistisch in een gecomponeerd verhaal te willen gieten, maar het eerder uit noodzaak van zich af moet schrijven. Bovendien is Gestameld liedboek. Moedergetijden daardoor in vorm een constellatie geworden van gekrabbelde notities, pijnlijke of gekoesterde momenten, realisaties en herinneringen, en toont het daarmee een waardevolle gelijkenis met het karakter van zijn moeder. Haar aftakeling slaat steeds grotere gaten in de persoon die zij ooit was, tot ze slechts nog bestaat uit scherven van herinneringen en sporen van gewoonten, slechts - op pijnlijke wijze - leesbaar voor de familieleden die haar nog kennen zoals ze vroeger was.

Juist omdat Mortier zijn verhaalvorm voor de lezer puur en onopgesmukt aanvoelt, is het zijn haast ostentatieve gebruik van metaforen dat na verloop van tijd begint te wringen. De meedogenloze manier waarop de afschuwelijke ziekte huishoudt in het essentiële wezen van de mens, spreekt tot de verbeelding maar na de zoveelste vergelijking met een instortend pakhuis of scheurende zak knikkers, begint het ten koste te gaan van de inleving. Mortier is een taalvirtuoos, zoveel is duidelijk; het is de dosering die de roman soms parten speelt. In tegenstelling tot de overeenkomsten die de vorm oproept, lijkt Mortier stilistisch het contrast belangrijker te vinden.

Het staat de meeslependheid van de roman allerminst in de weg, daarvoor is Mortier te veel een vakman en is bovendien de ziekte te gruwelijk. De inkijk die Mortier ons gunt is persoonlijk, je ervaart als lezer zowel de aftakeling als het verdriet van dichtbij en dat is genoeg om over de lengte te blijven boeien, fascineren en ontroeren. De enige afstand die door de schrijver ingebouwd wordt, komt voort uit de vernislaag die hij zo veel van zijn woorden -ten onrechte - mee denkt te moeten geven.

Solide 3,5*

avatar van eRCee
remorz schreef:
Juist omdat Mortier zijn verhaalvorm voor de lezer puur en onopgesmukt aanvoelt, is het zijn haast ostentatieve gebruik van metaforen dat na verloop van tijd begint te wringen. De meedogenloze manier waarop de afschuwelijke ziekte huishoudt in het essentiële wezen van de mens, spreekt tot de verbeelding maar na de zoveelste vergelijking met een instortend pakhuis of scheurende zak knikkers, begint het ten koste te gaan van de inleving.

Treffende bespreking, en een zeer herkenbaar minpunt van Mortier.
Ik laat deze denk ik maar aan me voorbijgaan.

avatar van Lalage
4,5
Erwin Mortier zweeft heen en weer tussen proza en poëzie.

Het raakt me en op een bepaald punt zit ik met prikkende ogen in de trein. Het is hartverscheurend, zo verdrietig.

lees verder op mijn blog: Gestameld liedboek – Erwin Mortier | Lalagè leest - lalageleest.wordpress.com

avatar van Theunis
4,5
Terwijl zijn moeder steeds meer taal verliest grijpt Mortier naar de taal om troost te zoeken? Om te begrijpen? De manier waarop Mortier tussen proza en poëzie zweeft past heel goed bij het proces waar moeder in zit: herinneringen komen bij vlagen terwijl moeder zich steeds minder herinnert. De taal is geweldig. Er worden veel metaforen gebruikt maar dat is nergens storend. Ze blijven me raken.

Het is absoluut geen boek dat je zomaar even uitleest ook al zou dat gezien de lengte wel degelijk kunnen. Na een twintigtal bladzijden ben je zo gegrepen door de treurnis dat je het boek wel even moet wegleggen. Je zou zomaar immuun kunnen worden voor de hartverscheurende taal als je te veel in één teug wilt innemen.

Na Bernlef en Geiger was dit het derde boek wat ik las over Alzheimer. Dit was zeker het meest aangrijpende boek. Tijdens het lezen moest ik opnieuw denken aan het idee dat Alzheimer en boeken elkaar zouden kunnen afstoten. Er zit een kloof tussen vergeten en opschrijven. Maar zo werkt het niet. Het is misschien wel bij uitstek een onderwerp om over te schrijven. De schrijver die de kloof probeert te dichten tussen vergeten en herinneren grijpt aan.

2,5
Een aangrijpend onderwerp, de sluipmoordenaar dementie. In dit geval vroege dementie bij de moeder. Verwacht geen doorlopend verhaal, Mortier schrijft zijn gevoelens en herinneringen in (zeer) korte fragmenten van zich af. Dit werkt voor mij minder goed. Net als anderen al aangaven, het teveel aan metaforen en het soms al te poëtische taalgebruik gaan van tijd tot tijd tegenstaan.
Ik zou, over dit onderwerp, toch eerder Cliënt Busken van Brouwers aanraden.

Gast
geplaatst: vandaag om 07:16 uur

geplaatst: vandaag om 07:16 uur

Let op: In verband met copyright is het op BoekMeter.nl niet toegestaan om de inhoud van externe websites over te nemen, ook niet met bronvermelding. Je mag natuurlijk wel een link naar een externe pagina plaatsen, samen met je eigen beschrijving of eventueel de eerste alinea van de tekst. Je krijgt deze waarschuwing omdat het er op lijkt dat je een lange tekst hebt geplakt in je bericht.

* denotes required fields.

Let op! Je gebruikersnaam is voor iedereen zichtbaar, en kun je later niet meer aanpassen.

* denotes required fields.